ABD, Gazze’nin İstikrarı İçin İsrail’e Türkiye Rolünü Kabul Ettirmeye Çalışıyor

ABD, Gazze’de ateşkes sonrası döneme geçiş sürecinde Türkiye’nin yer alacağı uluslararası bir istikrar gücü kurulması için İsrail üzerindeki baskısını artırıyor. Washington’a göre Hamas’ın silahsızlandırılması ve Gazze’de yeni bir yönetim yapısının oluşturulması, Türkiye olmadan mümkün değil. Ancak İsrail, Türk askerinin Gazze’de konuşlanmasına sert biçimde karşı çıkıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, 29 Aralık’ta Florida’da İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’yu ağırlamaya hazırlanıyor. Görüşmenin ana gündem maddesini, Gazze’de ateşkesten kalıcı bir yönetime geçişi hedefleyen ve uluslararası bir istikrar gücünü öngören planın yeniden canlandırılması oluşturuyor.

Washington’un Planı: Ateşkesten Sonraki Aşama

ABD’nin üzerinde çalıştığı plan; Gazze’de yeni bir Filistin yönetim yapısının kurulmasını, uluslararası bir gücün sahaya konuşlanmasını ve Hamas’ın silahsızlandırılmasını hedefliyor. Bu çerçevede, Cuma günü Türk ve Mısırlı yetkililer Miami’de ABD’li muhataplarıyla bir araya geldi.

Washington’a göre Türkiye’nin bu süreçte rol alması kritik. Brookings Enstitüsü’nden Aslı Aydıntaşbaş, Türkiye’nin garantörlüğü olmadan Hamas’ın silahsızlandırılmasının mümkün olmadığını vurguluyor. Aydıntaşbaş’a göre, “Türkiye bu sürecin dışında kalırsa Hamas’ın silah bırakması gerçekleşmez; bu planın zımni bir parçası.”

Türkiye Faktörü ve Hamas Bağlantısı

Türkiye’nin Hamas ile yakın ilişkileri uzun süredir biliniyor. Üst düzey Hamas yetkililerinin zaman zaman Türkiye’de bulunduğu ifade edilirken, Ankara Batılı müttefiklerinden farklı olarak Hamas’ı bir “terör örgütü” olarak tanımlamıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hamas üyelerini “direniş savaşçıları” olarak nitelendiriyor.

Trump ise daha önce Ankara’ya teşekkür ederek, Türkiye’nin Hamas’ı barış planını kabul etmeye ikna etmede etkili olduğunu belirtmişti.

İsrail’in Sert İtirazı

İsrail cephesi, Gazze’de herhangi bir Türk askeri varlığına kesin olarak karşı çıkıyor. Tel Aviv yönetimi, Türkiye’nin Hamas’ı silahsızlandırmak yerine destekleyebileceğinden endişe ediyor. Ayrıca Hamas kaynaklı olduğu öne sürülen bazı siber saldırıların Türkiye bağlantılı olabileceği iddiaları da İsrail’in güvensizliğini artırıyor.

Tel Aviv’deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nden Gallia Lindenstrauss, İsrail ve Türkiye güçleri arasında “kazara bir çatışma” riskine dikkat çekerek, mevcut gerilim ortamında bunun son derece tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini söylüyor.

Trump–Erdoğan İlişkileri Dengeleri Değiştiriyor

İsrail’in itirazlarına rağmen Washington’un Türkiye’ye açık kapı bırakmasının arkasında Trump–Erdoğan ilişkileri yatıyor. Lindenstrauss’a göre ABD’nin öncelikleri İsrail’den farklı ve Trump yönetimi Ankara’ya daha açık bir tutum sergiliyor.

Türkiye cephesinde ise Ankara’nın Gazze’nin yeniden inşasına ve güvenliğine katkı vermeye hazır olduğu vurgulanıyor. Basına yansıyan bilgilere göre, Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde Gazze için hazır bekletilen bir tugay bulunuyor.

Bölgesel Şüpheler: Mısır ve Suudi Arabistan

Ancak Türkiye’nin rolü sadece İsrail’de değil, bölgede de kuşkuyla karşılanıyor. Mısır ve Suudi Arabistan, Ankara’nın Hamas ile ilişkilerinden rahatsız ve Gazze’deki niyetlerine temkinli yaklaşıyor. Bu çekincelerin, Osmanlı dönemine uzanan tarihsel hafızayla da bağlantılı olduğu belirtiliyor.

Ankara’daki Alman Marshall Fonu Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı ise Türkiye’nin Hamas’la ilişkisinin “çift taraflı bir kılıç” olduğunu söylüyor: İsrail için bu bağlar sorunlu, ancak Hamas’ı silahsızlandırmak için diyalog şart.

Belirsiz Gelecek

Pazartesi günü ABD’nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack’ın Netanyahu ile bir araya gelerek İsrail’in kaygılarını gidermeye çalıştığı bildirildi. Ancak gözler asıl olarak Trump–Netanyahu görüşmesine çevrilmiş durumda. Uzmanlara göre ABD’nin İsrail’i Türkiye rolünü kabul etmeye zorlayacak net bir planı yok; konu, uzun süreli bir çıkmaza dönüşebilir.

Kaynak: Dorian Jones

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]