Trump: “İsrail’in İran’a Saldırısı Gerçekleşebilir, Ortadoğu’da Büyük Bir Çatışma Yaklaşabilir”

ABD Başkanı Donald Trump, Ortadoğu’da yakın zamanda “büyük bir çatışma” yaşanabileceği uyarısında bulundu. İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırı ihtimalinin arttığını belirten Trump, böyle bir adımın “yakında” gerçekleşebileceğini söyledi. İran’ın nükleer faaliyetlerini artırma kararı ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Tahran’ı yükümlülüklerini ihlal etmekle suçlayan kararı, bölgedeki gerilimi daha da tırmandırdı. Altın tırmandı, petrol yüksek düzeyde yatayda.

Trump: “Yakın Zamanda Olabilir”

Beyaz Saray’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, İsrail’in İran’a yönelik saldırı ihtimali için “Gerçekleşebilir, yakın bir olasılık” ifadelerini kullandı. Ancak bu adımın “kaçınılmaz” olmadığını da belirterek diplomatik çözüm için hâlâ umutlu olduğunu vurguladı.

Trump, “Orada çok sayıda Amerikalı var. Onları uyarmak zorundaydım çünkü füzeler binalarına düşerse ve ben önceden uyarmamışsam, bu benim sorumluluğum olurdu. Belki olmaz ama olursa, hayat kurtarmış olurum,” dedi.

ABD’nin bölgedeki büyükelçilikleri bu hafta acil durum değerlendirmelerine başladı ve bölgedeki Amerikan personelinin bir kısmı güvenlik gerekçesiyle tahliye edildi. Trump, bu kararın tamamen ihtiyati olduğunu, ancak “büyük bir çatışma” ihtimalini dışlamadığını söyledi.

İsrail, İran’a Saldırıya Hazırlanıyor Mu?

CNN’e konuşan üst düzey ABD yetkililerine göre, İsrail’in İran’a yönelik askeri bir saldırı planladığına dair emareler giderek artıyor. Henüz nihai bir karar alınmadığı belirtilse de, istihbarat kaynakları İsrail’in nükleer tesislere yönelik operasyon hazırlığı yaptığını doğruladı.

İran ise UAEA’nın kararı sonrası uranyum zenginleştirme faaliyetlerini genişleteceğini duyurdu. İranlı yetkililer, “dost bir ülke”nin kendilerini olası bir İsrail saldırısına karşı uyardığını belirtti.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ise yaptığı açıklamada, “Tesislerimiz bombalansa dahi, yeniden inşa ederiz,” diyerek kararlılık mesajı verdi.

ABD-İran Müzakereleri Devam Ediyor

Tüm bu gelişmelerin gölgesinde, ABD ve İran yetkilileri pazar günü Umman’da altıncı tur nükleer müzakereler için bir araya gelecek. Trump, “İran’la anlaşmaya varmak istiyorum. Neredeyse anlaşmaya yaklaştık,” dedi ancak İsrail’in bir saldırı gerçekleştirmesi hâlinde bu sürecin tehlikeye gireceğini söyledi.

“Anlaşmayı bozabilir, belki de hızlandırır ama büyük ihtimalle bozabilir,” diye ekledi. Trump ayrıca İran’ın nükleer silah geliştirmesine asla izin verilmeyeceğini yineledi.

https://www.youtube.com/watch?v=uxXvtw6aBOw&t=1s

Trump’tan İran’a Yaptırım Mesajı

Trump, müzakerelerin başarısız olması hâlinde İran’ı bombalamakla tehdit etti. İran’ın, 2018 yılında ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesi sonrasında maruz kaldığı yaptırımların kaldırılmasını talep ettiği biliniyor. Ancak Trump, “İran daha fazla taviz vermek zorunda,” diyerek Tahran’ın tutumunu “yetersiz” bulduğunu ima etti.

Bu gelişmelerin gölgesinde Washington’un net bir gerekçe sunmadan personel tahliyesine yönelmesi, bazı diplomatlar tarafından müzakere masasında İran’a baskı kurmak için bir taktik olarak değerlendiriliyor.

Orta Doğu’daki Gerilim Piyasalara da Yansıdı

Artan jeopolitik riskler finansal piyasalarda da etkisini gösterdi. Altın fiyatları, hem Ortadoğu’daki tansiyonun yükselmesi hem de ABD’den gelen zayıf ekonomik veriler nedeniyle yükseldi. Spot altın %1,1 artışla ons başına 3.387,99 dolara çıkarken, ABD altın vadeli kontratları %2 değer kazanarak 3.410,70 dolara yükseldi.

Zanier Metals’tan kıdemli stratejist Peter Grant, “Altın ikinci günde de yükseliyor. Jeopolitik riskler artıyor. Eğer 3.400 doları tekrar aşarsa, 3.417 ve 3.431 dolar dirençleri test edilebilir. Yeni rekor seviyeler mümkün,” değerlendirmesinde bulundu.

Petrol Fiyatlarında Dalgalanma

Öte yandan, çarşamba günü savaş riskiyle sert şekilde yükselen petrol fiyatları perşembe günü kâr satışlarıyla geriledi. ABD tipi ham petrol (WTI) varil başına 67,61 dolara, Brent petrol ise 69,22 dolara geriledi. Çarşamba günkü %4’lük sıçramanın ardından gelen bu düşüş, piyasaların çatışma riskine temkinli yaklaştığını gösterdi.

Sonuç: Kırılgan Denge Sürerken Gerilim Artıyor

Ortadoğu’da jeopolitik dengeler son derece kırılgan. Trump yönetimi hem İran’a karşı sert bir duruş sergilerken hem de İsrail’in olası tek taraflı hamlelerinin diplomatik süreci baltalamasını istemiyor. Diplomatik çözüm arayışları sürerken, sahadaki gerçekler ve artan askeri hazırlıklar bölgede büyük bir çatışmanın çıkabileceği ihtimalini gündemde tutuyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]