YKS Sonuçları: Devlet Üniversiteleri Doldu, Özel Üniversiteler Boş Kaldı

Özet:
2025-YKS yerleştirme sonuçlarına göre devlet üniversitelerinde kontenjanların %99’u dolarken, özel (vakıf) üniversitelerinin doluluk oranı geçen yıla kıyasla %91’den %74’e düştü. Son bir yılda üniversite eğitim ücretlerinin %108 artması ve ekonomik krizin derinleşmesi, orta sınıfın tercihlerini değiştirdi. Dar gelirli aileler zaten devlet üniversitelerine yönelirken, orta sınıf da “çocuğumun eğitimi yarım kalır” endişesiyle vakıf üniversitelerinden uzaklaştı.

Devlet Üniversiteleri Doldu, Vakıflar Boş Kaldı

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) 2025 yerleştirme sonuçları açıklandı. Devlet üniversitelerindeki toplam kontenjanların %99’u dolarken, ön lisans programlarının tamamı doldu. Ancak özel (vakıf) üniversitelerindeki doluluk oranı geçen yılki %95,3’ten bu yıl %74,8’e geriledi.

Uzmanlara göre bu düşüşün en önemli sebebi, son bir yılda özel üniversite ücretlerinde yaşanan rekor artış. Dar gelirli vatandaşlar zaten devlet üniversitelerine yönelirken, daha önce özel üniversiteleri tercih eden orta sınıf da ekonomik belirsizlik nedeniyle bu tercihten vazgeçti.

Özel Üniversite Ücretlerinde Rekor Artış

EuroStat ve TÜİK verilerine göre, Türkiye’de üniversite eğitim ücretleri Temmuz 2025 itibarıyla bir yılda %108 arttı. Bu oran, Avrupa Birliği (AB) ortalaması olan %5,2’nin yaklaşık 21 katı.

Avrupa’da en yüksek artış oranına sahip ikinci ülke Hollanda’da zam oranı yalnızca %19,4 olurken, Estonya’da %10,9, Slovakya’da %10,0 ve Polonya’da %8,9 seviyesinde kaldı. İzlanda’da ise üniversite ücretleri aynı dönemde %21,1 düştü.

Ekonomist Mahfi Eğilmez, özel üniversitelerdeki yüksek ücretlerin tercihleri belirlediğini belirterek, “Fahiş zamlar, öğrencileri ve aileleri vakıf üniversitelerinden uzaklaştırdı” dedi. Ekonomist İnan Mutlu ise sosyal medya paylaşımında, “Öğrencileri müşteri gören tüccar zihniyetin sonucu” ifadelerini kullandı.

Orta Sınıf ‘Eğitim Yarım Kalır’ Endişesiyle Devlete Yöneldi

Uzmanlara göre, özellikle orta gelirli aileler özel üniversitelerin sunduğu %20 burs indirimlerini dahi karşılayamayacak duruma geldi. Anadolu’daki gelir düzeyi yüksek iş insanlarının bile bu yıl vakıf üniversitelerinden uzak durduğu dikkat çekti.

Dar gelirli kesim için devlet üniversiteleri zaten bir zorunluluk iken, orta sınıf da ekonomik kriz nedeniyle “çocuğumun eğitimi yarım kalır” endişesiyle tercihini devletten yana yaptı.

Tıp ve Hukukta Boş Kontenjanlar Dikkat Çekti

Vakıf üniversitelerinde yalnızca sosyal bilimler ve mühendislik bölümlerinde değil, tıp ve hukuk gibi gözde programlarda dahi yüzlerce kontenjan boş kaldı. Eğitim uzmanlarına göre, yüksek maliyetli bölümler öğrenciler için artık ulaşılması zor bir hedef haline geldi.

Özel üniversitelerdeki bu düşük doluluk, önümüzdeki yıl burs politikalarında ve kontenjan planlamalarında köklü değişikliklere yol açabilir.

CHP’den Hükümete Sert Eleştiri: “Sistem Çöktü”

CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, YKS sonuçlarının ardından hükümetin eğitim politikasını eleştirdi. Şevkin, 2,3 milyon adaydan yalnızca 778 bin 298’inin bir üniversite programına yerleşebildiğini belirterek, şu açıklamayı yaptı:

“Öğrencilerin ve ailelerin yıllarca süren emeği, fedakârlıkları ve ekonomik zorlukları karşılıksız kaldı. Sistemsizlik, belirsizlik ve fırsat eşitsizliği derinleşti. Binlerce genç, iyi bir sıralama yapmasına rağmen açıkta kaldı.”

Ayrıca son sınıf düzeyinde puanı hesaplanan 812 bin adaydan yalnızca 394 bininin tercih yaptığını belirten Şevkin, “Bu tablo kabul edilemez” dedi.

Sonuç: Ekonomik Kriz Üniversite Tercihlerini Yeniden Şekillendiriyor

YKS sonuçları, ekonomik krizin eğitim tercihlerindeki etkisini bir kez daha ortaya koydu. Devlet üniversiteleri tam kapasite dolarken, özel üniversiteler yüksek maliyetler nedeniyle öğrenciler tarafından büyük oranda tercih edilmedi.

Uzmanlar, 2026’da da üniversite ücretlerinde zamların devam etmesi halinde bu eğilimin güçleneceği uyarısında bulunuyor.

Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık jeo-politik ve strateji notları ile Dünya Ekonomi, FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik için yazın: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.