Türkiye’de Yapay Zekâ Patlaması: Bireysel Kullanım Zirvede, Kurumsal Dönüşüm Kapıda, Kişi Başı Gelir Artacak

Deloitte ve Implement Consulting Group’un raporlarına göre Türkiye, üretken yapay zekâ (ÜYZ) kullanımında dünya ortalamasının üzerinde seyrederken, bireylerin adapte olma hızı şirketlerin önüne geçti. Uzmanlara göre asıl dijital dönüşüm önümüzdeki 5 yıl içinde yaşanacak.

Türkiye’de Üretken Yapay Zekâ Kullanımı Dünya Ortalamasının %42 Üzerinde

2023 verilerine göre Türkiye, bireysel üretken yapay zekâ kullanımında küresel ortalamayı açık farkla geride bıraktı. Deloitte’un raporuna göre kullanıcıların %72’si ÜYZ’yi kişisel amaçlarla kullanırken, %51’i eğitim, %34’ü ise iş için kullanıyor. İstanbul, %77’lik oranla bu alanda açık ara lider konumda.

Sesli asistanlar, öneri motorları, fotoğraf düzenleme uygulamaları ve chatbotlar, bireyler arasında düşük riskli giriş noktaları olarak hızla yaygınlaşıyor. Bu da bireysel kullanımın şirketlere kıyasla daha hızlı artmasına neden oluyor.

Kurumlar Hâlâ Temkinli: Adaptasyon Oranı %30’un Altında

Dünya Gazetesi’ne konuşan Teknoser Genel Müdürü Altay Doğu, şirketlerin ÜYZ’ye geçiş sürecinde daha temkinli davrandığını belirtiyor. Doğu’ya göre kurumlar açısından altyapı yatırımları, dönüşüm maliyetleri ve geri dönüş süresi gibi etkenler süreci yavaşlatıyor.

“Yapay zekâ artık bir heyecan değil, şirketler için stratejik bir platform” diyen Doğu, özellikle üretim, denetim, müşteri hizmetleri ve lojistikte bu teknolojinin entegre edilmesinin kaçınılmaz hale geldiğini vurguladı.

Yapay Zekâ Desteğiyle GSYİH’ye 1,4 Trilyon TL Katkı Mümkün

Google adına Implement Consulting Group tarafından hazırlanan bir başka çalışmaya göre, Türkiye’de üretken yapay zekânın yaygınlaşması halinde önümüzdeki 10 yıl içinde GSYİH’ye %5 düzeyinde ek katkı sağlanabileceği tahmin ediliyor. Bu da bugünkü fiyatlarla 1,2 ila 1,4 trilyon TL (yaklaşık 50–60 milyar dolar) seviyesinde bir ekonomik getiri anlamına geliyor.

Bu katkının üç ana kaynaktan geleceği belirtiliyor:

• ÜYZ kullanan bireylerin üretkenlik artışı

• Otomasyon ile boşa çıkan zamanın yeniden kullanımı

• Bu zamanın katma değeri yüksek işlere aktarılması

İstihdamda Devrim Değil, Dönüşüm

Rapora göre Türkiye’deki işlerin:

• %55’i üretken yapay zekâ ile birlikte yürütülebilir hale gelecek

• %41’i ise bu dönüşümden etkilenmeyecek

Yalnızca %4’lük bir kesimin, yani toplam iş gücünün küçük bir bölümünün, yüksek düzeyde etkileneceği öngörülüyor. Otomasyonun bazı işleri ortadan kaldırabileceği, ancak yeni iş alanlarının oluşmasıyla istihdamda genel bir düşüş yaşanmayacağı vurgulanıyor.

En Fazla Faydalanacak Sektörler: Ticaret, Turizm, Enerji ve Daha Fazlası

Üretken yapay zekânın ekonomik faydasının yaklaşık %70’inin ticaret, ulaşım, turizm, imalat, inşaat, enerji ve su gibi sektörlerden geleceği belirtiliyor. Özellikle bilgi yoğun hizmet sektörlerinde (danışmanlık, BT, hukuk vb.) verimlilik artışının çok daha yüksek olacağı tahmin ediliyor.

Yapay Zekâdan En Yüksek Fayda İçin Dijital Altyapı Şart

Altay Doğu’nun da altını çizdiği gibi, yapay zekâ uygulamalarından gerçek verim alınabilmesi için veri güvenliği, yüksek işlem kapasitesi, hızlı ve entegre ağ altyapısı gibi dijital altyapı yatırımları kritik önem taşıyor. “Uygulamaları edinmek yeterli değil; bütüncül bir teknolojik ekosistem kurmak gerekiyor” değerlendirmesinde bulunan Doğu, altyapı yatırımı yapmayan firmaların rekabetten geri kalacağını söyledi.

Teknoser’den 700 Proje, 900 Yeni Müşteri

Teknoser 2024 yılında 900’ün üzerinde yeni kurumsal müşteri kazandı ve geçtiğimiz yıl 700’ü aşkın projeyi başarıyla tamamladı. Türkiye genelinde POS cihazlarının yarısına hizmet verdiklerini belirten Doğu, “Günde 8–10 bin arası işlem talebine yanıt veriyoruz” dedi.

2025’te Büyüme Enerji Odaklı Olacak

2025 yılı stratejilerini belirsizliklere göre esnek biçimde şekillendirdiklerini belirten Doğu, yeni dönemde enerji sektörü başta olmak üzere yeni iş alanlarına yöneleceklerini aktardı. “Ürün portföyümüzü yapay zekâ çözümleriyle genişlettik. Büyümemiz sürecek” dedi.

Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi Güncellenmeli

Türkiye, mevcut yapay zekâ stratejisini sürdürse de, uzmanlara göre bu stratejinin güncellenerek somut adımlarla desteklenmesi gerekiyor. Özellikle iş gücünün yeniden eğitilmesi, yapay zekâ becerilerinin yaygınlaştırılması, AR-GE yatırımlarının artırılması ve inovasyon odaklı ulusal programların oluşturulması gerekiyor.

İkinci Yarıda Sektörde Toparlanma Bekleniyor

Doğu, 2025’in ilk yarısının ekonomik olarak durağan geçeceğini ancak ikinci yarıda sektörün yeniden ivme kazanacağını öngörüyor. Dijital dönüşüm sürecinde geride kalan şirketlerin sürdürülebilirlik sorunları yaşayabileceği uyarısında da bulundu.

Kaynaklar: Deloitte, Dünya Gazetesi, Implement Consulting Group (Google için özel rapor)

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]