Trump ve Erdoğan Arasında Suriye Üzerinden Yeni Yakınlaşma

Türkiye ile ABD, Suriye’de güvenlik ve istikrar konularında iş birliğini derinleştirerek ilişkilerinde dikkat çekici bir yakınlaşma sürecine girdi. Washington’da gerçekleştirilen Türkiye-ABD Çalışma Grubu toplantısında, iki ülkenin diplomatik temsilcileri “Suriye’de güvenlik ve istikrar için iş birliğini artırma” sözü verdi.

Suriye Dosyasında Uyum Sinyali

Almanya Marshall Fonu Ankara Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, bu gelişmenin Türkiye-ABD ilişkileri açısından önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtti:

“Suriye konusundaki görüş ayrılıkları Türkiye ile ABD arasındaki sorunların merkezindeydi. Şimdi bu dosyada ortak bir zeminde buluşuluyor gibi görünüyor.”

Ünlühisarcıklı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Donald Trump arasındaki kişisel uyumun da bu yakınlaşmada etkili olduğunu vurguladı:

“Trump’ın birlikte çalışmaktan hoşlandığı liderlerden biri Erdoğan. Ancak bu durum, şartlara bağlı olarak değişebilir.”

İsrail Uyarılara Rağmen Endişeli

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Trump’ı Türkiye’nin Suriye’deki askeri varlığının “tehdit oluşturduğu” konusunda uyardığı aktarılırken, Trump bu endişelere kulak asmadı.

Trump, Oval Ofis’te Netanyahu’yla birlikte yaptığı açıklamada, “Bibi’ye, eğer Türkiye ile bir problemin varsa, bunu çözerim dedim. Erdoğan’la ilişkilerim çok iyi” ifadelerini kullandı.

İsrail merkezli dış politika analisti Gallia Lindenstrauss ise, Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırma kararının, Türkiye ve Suudi Arabistan’ın etkisiyle alındığını ve bu adımın İsrail’in beklentilerine ters düştüğünü söyledi.

Ayrıca, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Jeff Flake’in aynı zamanda Suriye Özel Temsilcisi olarak atanmasının da, Ankara’nın bu dosyadaki etkisini artırabileceği yönünde yorumlandı.

Hava Üssü Gerilimi: İsrail Endişeli

İsrail savaş uçakları kısa süre önce, Türk askerlerinin devralmayı planladığı bir Suriye hava üssünü hedef aldı. Türkiye, bu üsleri IŞİD gibi gruplara karşı kullanılmak üzere istikrarı sağlama amacıyla devraldığını belirtse de, İsrail bu durumdan rahatsız.

“İsrail, Suriye hava sahasını İran’a ulaşmak için kullanabiliyor. Ancak bu üsler Türkiye’ye geçerse, İsrail’in bu hava koridoru üzerindeki özgürlüğü kısıtlanabilir,” diyor Ünlühisarcıklı.

Bu gerilim karşısında Azerbaycan, İsrail ile Türkiye arasında arabuluculuk üstlenerek taraflar arasında kriz yönetimi mekanizmaları oluşturulmasına yardımcı oldu. İki ülkenin “çatışmasızlık hattı” kurduğu ve doğrudan iletişim kanalları oluşturduğu bildiriliyor.

İran, F-35 ve Siyasi Satranç

İran’ın nükleer programı da İsrail-Türkiye hattında bir başka gerilim başlığı. Trump’ın, İran’la doğrudan çatışma fikrine sıcak bakmadığı ve bu konuda Erdoğan’la benzer düşündüğü ifade ediliyor.

“Türkiye için İran’la savaş en kötü senaryo,” diyen Ünlühisarcıklı, Trump’ın da çatışmanın “iş dünyasına zarar vereceği” için buna mesafeli olduğunu belirtiyor.

Cuma günü Roma’da gerçekleşen ABD-İran görüşmelerinin ardından, Erdoğan’ın Trump’ı F-35 ambargosunu kaldırmaya ikna etmeye çalıştığı da kulislerde konuşuluyor. Bu gelişme, İsrail’in hava üstünlüğünü kaybetmesi anlamına gelebilir.

Erdoğan-Trump Yakınlaşması İsrail’i Endişelendiriyor

Trump’ın Gazze’deki savaş nedeniyle İsrail’e yönelik rahatsızlık duyduğu yönündeki iddialar artarken, Gallia Lindenstrauss uyarıyor:

“Trump, Erdoğan’a olumlu bakan bir lider. Ancak birinci döneminde olduğu gibi, Türkiye çıkarlarına ters bir gelişme olursa sert adımlar atmaktan da geri durmaz.”

İsrail açısından belirsizliğin arttığını belirten uzmanlar, Gazze savaşının uluslararası arenada İsrail’i yalnızlaştırdığı bir dönemde Erdoğan’ın Trump üzerinde daha etkili hale geldiğini vurguluyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]