Trump Bir Kez Daha Ortadoğu Savaşına Sürükleniyor: Kazananı Olmayan Bir Hesaplaşmaya Doğru

Özet:

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını destekleyerek ABD’yi yeni bir Ortadoğu savaşına sürüklemeye hazırlanıyor. İran’ın nükleer tesislerini hedef alan olası bir Amerikan hava saldırısı gündemde, ancak bu askeri müdahalenin nasıl sonuçlanacağına dair hiçbir strateji ortaya konmuş değil. Uzmanlar, bu tür bir operasyonun ABD’yi uzun soluklu bir çatışmaya sokabileceği ve Ortadoğu’yu kaosa sürükleyebileceği konusunda uyarıyor. Bu yazı, Trump’ın kararsız duruşundan İran’ın olası tepkilerine, bölgesel dengelerin yıkıcı etkilerinden Amerikan kamuoyundaki kırılganlığa kadar tüm yönleriyle yaklaşan krizi mercek altına alıyor.

ABD Yeni Bir Ortadoğu Savaşının Eşiğinde

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in çağrıları doğrultusunda İran’ın nükleer tesislerine yönelik kapsamlı bir askeri müdahaleye hazırlanıyor. Amerikan basınında yer alan haberlere göre, Trump yönetimi, sadece ABD’nin kullanabileceği 13 tonluk “kaya delen” bombalarla İran’ın Fordow uranyum zenginleştirme tesisini hedef almayı değerlendiriyor.

İsrail’in 13 Haziran’da başlattığı saldırılar sonrası İran’ın üst düzey askeri liderlerinin ve bilim insanlarının hedef alınması, Trump’ın daha sert bir söylem benimsemesine neden oldu. CNN’in haberine göre, diplomasi çabalarının başarısız olmasının ardından Trump, İran’ın nükleer programına son vermek için askeri müdahaleye daha sıcak bakıyor.

Trump’ın Dış Politika Dönüşü

Trump, siyasete girdiği günden bu yana “rejim değişimi” hedefleyen savaşlara karşı olduğunu savunmuştu. Ancak İran özelinde uzun süredir dile getirdiği “İran’a nükleer silah izni verilemez” çizgisi, onu bu kez kendi ilkeleriyle çelişen bir pozisyona sürüklüyor.

Uluslararası Kriz Grubu’ndan Ali Vaez, “Trump, İsrail’in saldırılarını kullanarak İran rejimini teslim olmaya zorlamaya çalışıyor ama bu işe yaramayacak” diyerek uyarıyor. Vaez’e göre İran, bu süreçte teslimiyetin değil, rejim çöküşünün hedeflendiğini düşünüyor.

Savaşın Bilançosu Ne Olur?

İran, ne Libya ne de Irak. Askeri kapasitesi, bölgesel nüfuzu ve olası tepkileri çok daha büyük sonuçlar doğurabilir. İran’ın misilleme olarak ABD üslerini ya da personelini hedef alması, çatışmayı genişletebilir. Hürmüz Boğazı’nın kapatılması, küresel enerji krizini tetikleyebilir. İran ayrıca, Suudi Arabistan gibi rakip ülkelerin petrol altyapılarını da hedef alabilir.

Dahası, bir rejim çöküşü halinde 90 milyonluk İran’da mezhep ve etnik temelli bir iç savaşın fitili ateşlenebilir. Ortaya çıkabilecek kaos, milyonlarca mülteciyi Avrupa ve Ortadoğu’ya yönlendirebilir. Benzeri Suriye, Irak ve Libya’da görüldü.

ABD Kamuoyu Hazır mı?

Senatör Chris Murphy, “İran’la savaş isteyenler Irak ve Afganistan’daki fiyaskoları unuttu” diyerek geçmişin ders alınmadığına dikkat çekiyor. Trump yönetimi ise olası bir savaş sonrası senaryoya dair henüz hiçbir açıklama yapmış değil.

Trump, geçmişte yeni savaşlara girmemekle övünse de şimdi ABD’yi yeniden Ortadoğu’da bir bataklığa sürükleme ihtimaliyle karşı karşıya. Birçok analiste göre, Trump’ın popülist liderlik tarzı ve toplumsal kutuplaşmayı körükleyen dili, böyle bir savaşta gerekli ulusal birlik ve güveni sağlamaktan uzak.

İran’dan Sert Karşılık: “Savaş Başladı”

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, sosyal medya hesabı üzerinden “Savaş başladı” mesajı verdi. “Zalim siyonist rejime güçlü bir yanıt vermeliyiz. Onlara merhamet göstermeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Bu çıkış, İran’ın geri adım atmayacağını ve çatışmanın daha da büyüyebileceğini gösteriyor.

Sonuç: Yeni Bir Kaosun Kapısı mı Aralanıyor?

Trump, İran’la savaşı tercih ederse, bu adım sadece kendi politikalarıyla değil, ABD’nin Ortadoğu’da izlediği yirmi yıllık başarısız stratejilerle de çelişecek. Dahası, İsrail’in bugüne kadar Hamas’ı dahi yok edememiş olması, İran gibi daha büyük ve örgütlü bir güç karşısında “hızlı ve kesin” bir zafer hayalini gerçek dışı kılıyor.

Ortadoğu’yu yeniden şekillendirecek böyle bir çatışmanın galibi olmayabilir. Ancak kaybedenler arasında milyonlarca sivilin yer alacağı kesin.

Kaynak: CNN, Maxar, US Air Force, International Crisis Group

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]