ŞOK GELİŞME: Rusya, Türkiye’ye sattığı S-400’leri geri almak istiyor

Bir Rus kaynağına göre Rusya, 2019’da Türkiye’ye teslim ettiği S-400 hava savunma sistemlerini geri satın almak için Ankara’ya teklif götürdü. Haberi başka kaynaklardan henüz doğrulatamadık.

Türkiye’nin 2017’de 2,5 milyar dolar karşılığında satın aldığı iki sistem, NATO ile yaşanan diplomatik krizin ve ABD’nin CAATSA yaptırımlarının fitilini ateşlemişti. Şimdi Moskova, cephede artan kayıplar ve üçüncü ülkelerden gelen yoğun talep nedeniyle stoklarını hızla yenilemek istiyor.

Ankara’nın önceliği ‘Çelik Kubbe’

Türkiye’deki kaynaklara göre, sistemlerin füze ömürleri yarıya yaklaşmış durumda ve bakım masrafları da giderek artıyor. Ankara ise kendi hava savunma sistemi “Çelik Kubbe” (Steel Dome) projesini hızla geliştiriyor ve Rus yapımı sistemlere bağımlılığı azaltıyor.

ABD yaptırımlarının kaldırılmasını isteyen Türkiye, aynı zamanda F-35 programına dönüşün önündeki engellerden birini kaldırma fırsatı bulabilir. Ankara, S-400’lerin alımı sonrası programdan çıkarılmış ve Savunma Sanayii Başkanlığı CAATSA yaptırımlarına maruz kalmıştı.

Moskova’nın önceliği stokları yenilemek

Rusya’nın elinde halihazırda yedek sistem bulunmuyor. Bu nedenle, Türkiye’den olası bir geri alım Moskova için kritik önemde. Öte yandan Hindistan’a yapılacak yeni S-400 teslimatlarının da 2026–2027’ye ertelendiği biliniyor.

Washington’un tavrı değişmedi

ABD Dışişleri Bakanlığı, Kongre’den gelen baskılar sonrası, Türkiye’nin F-35 programına yeniden katılmasına hâlâ karşı olduklarını açıkladı. Demokrat Chris Pappas öncülüğünde 40 kongre üyesi, Ankara’nın “ABD ulusal güvenliğiyle çelişen adımlarına” dikkat çekerek satışların engellenmesini talep etti.

Bakanlık ise yaptığı açıklamada şu ifadeyi kullandı:
“Türkiye uzun yıllardır NATO müttefiki olarak önemli katkılarda bulunmuştur. Ancak S-400 alımı konusundaki tutumumuz nettir. CAATSA yaptırımlarının uygulanması sürecini dikkatle sürdürüyoruz.”

Ankara’nın hamlesi kritik olacak

Türkiye’nin S-400’leri geri vermesi halinde F-35 programına dönüş önündeki en büyük engel kalkabilir. Ancak Kongre’de güçlü bir grubun, Ankara’ya yalnızca S-400 nedeniyle değil, farklı gerekçelerle de ileri teknoloji silah satışına karşı olduğu biliniyor.

📌 Tarihçe: Türkiye’nin S-400 Serüveni

• 2017: Türkiye, Rusya ile 2,5 milyar dolarlık S-400 anlaşması imzaladı.

• 2019: İlk S-400 bataryaları Türkiye’ye teslim edildi.

• 2020: ABD, CAATSA yaptırımlarını uyguladı; Türkiye F-35 programından çıkarıldı.

• 2023–2024: Sistemlerin NATO altyapısına entegre edilememesi tartışmaları sürdü.

• 2025: Rusya, S-400 stok açığını kapatmak için Türkiye’ye geri alım teklifi sundu.

Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık strateji notları ile BIST–FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.