Milei’nin  Zaferi Arjantin’de Reform Umudunu Yeniden Canlandırdı

ABD desteği ve enflasyonla mücadele Milei’ye güç kazandırdı; şimdi sıra siyasi ittifaklar kurmakta.

Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, sürpriz bir şekilde kazandığı ara seçim zaferiyle ülkenin kırılgan ekonomisini yeniden yapılandırmak için tarihi bir fırsat yakaladı. Ancak bu fırsatı kalıcı bir reform sürecine dönüştürmesi, siyasi uzlaşma kapasitesine bağlı olacak.

Zafere Rağmen Zayıf Parlamento Desteği

Milei’nin partisi La Libertad Avanza (LLA) ülke genelinde %40’ın üzerinde oy alarak büyük bir başarı elde etti. Ancak meclisteki sandalye sayısı halen sınırlı. Bu nedenle, işgücü piyasası ve vergi reformları gibi temel yasaları geçirebilmek için merkez partilerle işbirliği yapması gerekiyor.

Goldman Sachs Latin Amerika Başekonomisti Alberto Ramos, “Milei önemli bir siyasi meşruiyet kazandı, ancak şimdi esas sınav, uzlaşma kabiliyetini göstermek olacak,” diyor. “Bu sonuç, koşulsuz bir onay anlamına gelmiyor.”

Seçmenler ve Piyasalar Şaşkın

Yavaşlayan ekonomi ve üç ayrı yolsuzluk skandalı hükümetin güvenilirliğini sarsmıştı. Anketler, sol eğilimli Peronist muhalefetin Buenos Aires eyaletinde elde ettiği zafer sonrası daha başa baş bir yarış bekliyordu. Ancak LLA, burada 14 puanlık bir farkla sürpriz bir galibiyet elde etti.

Araştırma şirketi CB Consultora’dan Cristián Buttié, “Peronistlerin zaferi ters tepti. Halk, önceki yönetimin yarattığı ekonomik kaosu hâlâ hatırlıyor,” dedi. “Seçmenler Milei’den memnun oldukları için değil, daha kötü alternatifi engellemek için oy verdi.”

Milei, Peronist ekonomi politikalarını “Venezuela ya da Küba’ya giden dört şeritli otoyol” olarak niteleyerek, Arjantin halkının “özgürlük ve refahı seçtiğini” söyledi.

ABD Desteği Milei’ye Zaman Kazandırdı

Başkan Donald Trump, Milei’yi Çin’e karşı “stratejik müttefik” olarak nitelendirirken, ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Buenos Aires seçimlerinden sonra pesoya yönelik spekülatif baskılar karşısında 40 milyar dolarlık destek sözü verdi.

Bu destek, Arjantin’in politik olarak yıkıcı olabilecek bir devalüasyondan kaçınmasını sağladı. Milei’nin başkanlığının ilk yılında enflasyonu %118’den %32’ye düşürmesi, ekonomi üzerindeki baskıyı hafifletse de, bu başarı alt gelir grupları için ciddi bir daralma anlamına geldi.

Yeni Hedef: Serbest Kur ve IMF Desteği

2018’de Arjantin’e verilen 57 milyar dolarlık IMF kredisi sürecini yöneten eski IMF yetkilisi Alejandro Werner, Milei’nin artık pesoyu serbest bırakması, yeni bir bütçe onaylatması ve 2026’ya kadar vadesi dolacak 17 milyar dolarlık dış borç için IMF ve özel sektörle yeniden masaya oturması gerektiğini belirtiyor.

Werner’e göre, “Şu anda tam dalgalı kura geçmek için doğru zaman. Aksi takdirde sırf haklı olduklarını kanıtlamak için direnmek, çocukça bir inat olur.”

Peronizm Derin Krizde

Arjantin siyasetinde son 30 yıldır baskın olan Peronizm kan kaybediyor. Hareketin iki sembol ismi — Cristina Fernández de Kirchner ve Buenos Aires Valisi Axel Kicillof — artık yıpranmış durumda.

Fernández de Kirchner yolsuzluk suçlarından hüküm giydi, Kicillof’un ise 2012’de petrol şirketi YPF’nin kamulaştırılması sürecindeki rolü nedeniyle ABD mahkemelerinde açılan 16 milyar dolarlık tazminat davası devam ediyor.

Medley Global Advisors analisti Ignacio Labaqui, “Peronizm ciddi bir kriz içinde. Parti markası ağır darbe aldı,” değerlendirmesinde bulundu.

Zincir Testeresinden Uzlaşmaya

Kampanya döneminde devlet harcamalarını kısmayı sembolize eden zincir testeresini mitinglerde sallayan Milei, seçim zaferinin ardından artık ılımlı bir diyalog arayışında.

Televizyon röportajında Milei, “Eyalet valilerinin desteğini almak zorunda olduğuma kesinlikle inanıyorum,” diyerek, vergi indirimleri ve işgücü reformları için uzlaşma sinyali verdi.

Yine de en yakın iki danışmanı — kız kardeşi ve kabine direktörü Karina Milei ile iletişim stratejisti Santiago Caputo — hakkında gelen eleştirilere rağmen desteğini sürdürdü. “Hayır, bu değişmeyecek. Onlar her şeyin mimarı,” dedi.

Reform mu, Yeni Bir Hayal Kırıklığı mı?

Madrid merkezli Real Instituto Elcano uzmanı Carlos Malamud, Milei’nin önünde hem fırsat hem risk bulunduğunu belirtiyor:
“Doğru adımları atarsa 2027’de yeniden seçilebilir ve Arjantin’de köklü bir dönüşüm başlatabilir. Ama kibir tekrar galip gelirse, bu da Arjantin siyasetinin bir başka başarısızlığı olur.”

Kaynak: Financial Times

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]