Küresel Petrol Piyasasında “Süper Arz Fazlası”:  Dev üretim dalgası geliyor

Özet:

Dünyanın en büyük emtia ticaret gruplarından Trafigura, petrol piyasasının gelecek yıl “süper arz fazlası (super glut)” riskiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı. Şirket başekonomisti Saad Rahim’e göre Brezilya ve Guyana gibi yeni üretim sahalarının devreye girmesi, buna karşın küresel talebin zayıf seyretmesi petrol fiyatlarını 2026’ya kadar aşağı çekebilir. Brent petrol bu yıl %16 geriledi ve analistlere göre fiyatlar kısa vadede 60 doların altına, hatta 50 dolar bandına sarkabilir. Uzmanlara göre petrol piyasasında asıl hikâye şirket bilançoları değil, arzın talebi aşmasıyla ortaya çıkacak dev stok fazlası.

---

📌 Trafigura: “Üretim patlaması yolda”

Trafigura Başekonomisti Saad Rahim:

“İster glut deyin, ister süper glut… Bu görünümden kaçmak zor.”

Rahim, yeni sondaj projelerinin hızlanmasının ve talep artışının yavaşlamasının petrolü 2025’te aşağı yönlü baskılamaya devam edeceğini söyledi.

---

📉 Brent %16 düştü – En kötü performans 2020’den bu yana

• Brent petrol fiyatı 2025’te %16 geriledi

• Bu yıl pandemi sonrası en zayıf performans

• Yeni üretim projeleri → Brezilya, Guyana ve Irak’tan ek arz geliyor

• Çin talebi güçlü kalmazsa fiyat baskısı daha da artabilir

Trafigura’nın petrol ticareti yöneticisi Ben Luckock kısa süre önce fiyatların yıl sonu dönemde 50 dolar bandına düşebileceği uyarısında bulunmuştu.

---

🛢 Arz büyüyor, talep aynı hızla artmıyor

Piyasalarda arzın artmasına yol açan gelişmeler:

• Irak West Qurna-2 sahasında üretimi yeniden yükseltti

• Guyana ve Brezilya yeni sahalar devreye alıyor

• Rus petrolünde fiyat tavanı kaldırılarak deniz taşımacılığı yasağı gündemde

• Fed’in faiz indirimi talebi desteklese de etki sınırlı görülebilir

Sektör analistlerinin ortak beklentisi:
2026’ya doğru piyasa belirgin şekilde arz fazlası rejimine dönüyor.

---

Piyasada fiyat sıkışması: 60–65 dolar bandı konuşuluyor

CNBC ve FT değerlendirmelerine göre petrol fiyatları dar bantta yatay seyrediyor:

Analistler, Ukrayna barış görüşmeleri, Rus arzının geri dönüş ihtimali ve Fed faiz indirimi zamanlamasının kısa vadeli yön belirleyici olacağını belirtiyor.

“Piyasa tekrar ana gerçeğe dönüyor: Petrolde arz çok, talep temkinli.”
– Priyanka Sachdeva, Phillip Nova

---

2026’ya bakış: Fiyatları yukarı değil, arz fazlası belirleyecek

• Fed indirimi talebi destekleyebilir ancak etki sınırlı kalabilir

• Barış süreci ilerlerse Rus petrolü tekrar piyasaya akabilir → fiyat düşüşü hızlanır

• G7 ve AB’nin yeni yaptırım modelleri arz akışını yeniden şekillendirebilir

• Citi & Nomura: İhracat rekabeti artıyor, stok şişmesi riski büyüyor

Petrol piyasasının gelecek iki yılında asıl hikâye, devreye giren yeni üretim kapasitesi ile talep büyümesinin ayrışması olacak.

---

Sonuç – 2025/26 petrol piyasası için temel senaryo net:

🔥 Arz >> Talep → Süper arz fazlası riski yüksek
📉 Fiyatlar 60 dolar altına sarkabilir, 50 dolar ihtimali masada
🌍 Çin talebi kritik belirleyici, zayıflarsa glut daha erken yaşanır
⛽ Yeni sahalar + barış ihtimali + yaptırım düzenleri = baskılı fiyat döngüsü

OPEC dışı üretim artışının bu hızla sürmesi halinde piyasa uzun süre düşük fiyat rejimine kilitlenebilir.

Kaynaklar:  FT, CNBC