İsrail’den İran’a Nükleer Tesislere Hava Saldırısı: Ortadoğu’da Gerilim Tırmanıyor

İsrail, İran’ın nükleer hedeflerini vurduğunu duyurdu. Tahran’da patlamalar duyulurken, ABD ile İran arasındaki müzakereler çıkmaza girdi. Piyasalar sarsıldı, petrol ve altın fiyatları fırladı.

İsrail, Cuma sabahının erken saatlerinde İran’daki bazı hedefleri vurduğunu açıkladı. İran devlet televizyonu başkent Tahran’da birden fazla patlamanın duyulduğunu bildirirken, ülkenin hava savunma sistemleri tam alarm durumuna geçti.

Tel Aviv yönetimi, İran’dan kısa süre içinde füze ve insansız hava aracı (İHA) saldırısı beklediklerini belirterek ülke genelinde acil durum ilan etti. İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, yaptığı açıklamada, “İsrail devleti tarafından İran’a karşı gerçekleştirilen önleyici saldırının ardından, ülkemize ve sivil halkımıza yönelik bir füze ve İHA saldırısı beklenmektedir,” dedi.

İsrail: İran 15 Nükleer Bomba Üretebilir

İsrailli bir askeri yetkili, İran’da “onlarca nükleer ve askeri hedefin” vurulduğunu ve İran’ın birkaç gün içinde 15 adet nükleer bomba üretecek kadar zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğunu öne sürdü. İsrail, bu saldırının İran’ın nükleer programını durdurmaya yönelik olduğunu savunuyor.

ABD’li yetkililer ise İsrail’in gerçekleştirdiği bu operasyonlarda ABD’nin herhangi bir desteği ya da katılımı olmadığını açıkladı. CNN, Başkan Donald Trump’ın kabineyi acil toplantıya çağırdığını duyurdu.

İran-ABD Görüşmeleri Belirsizliğe Girdi

ABD ve İran yetkililerinin, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerine ilişkin altıncı tur görüşmeleri için Pazar günü Umman’da bir araya gelmeleri planlanıyordu. Ancak her iki taraf da görüşmelerin tıkandığını kabul etti.

Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a saldırabileceğini söylemiş ancak barışçıl bir çözüm umduğunu da yinelemişti. ABD istihbaratı, İsrail’in İran’a yönelik bir saldırı hazırlığında olduğunu tespit etmişti.

ABD ordusu, Ortadoğu’daki olası senaryolara hazırlandığını, gerekirse bölgede bulunan Amerikan vatandaşlarını tahliye etmeye yönelik planları devreye sokabileceğini açıkladı.

Küresel Piyasalar Sarsıldı

İsrail’in saldırısının ardından petrol fiyatları hızla yükseldi. ABD ham petrolü (WTI) varil başına 5,22 dolar artarak 73,26 dolara, Brent petrolü ise 5,01 dolar yükselerek 74,23 dolara çıktı. Yükseliş oranları sırasıyla %7,67 ve %7,02 oldu.

Enerji analisti Saul Kavonic, CNBC’ye yaptığı açıklamada, “Piyasalar son bir yıldır jeopolitik riskleri görmezden geliyordu. Bu saldırılar, risklerin sanılandan daha somut ve yakın olduğunu gösteriyor,” dedi. Kavonic, saldırıların ABD ile İran arasındaki müzakereleri baskı altına almak amacı taşıyabileceğini ve ilerleyen günlerde tansiyonun düşebileceğini söyledi.

Altında Yeni Zirve Sinyalleri

Jeopolitik gerilimler ve ABD’den gelen yavaşlayan ekonomik veriler, altın fiyatlarını da yukarı taşıdı. Spot altın ons başına %1,1 artışla 3.387,99 dolar seviyesine yükseldi. ABD altın vadeli kontratları ise %2 değer kazanarak 3.410,70 dolar oldu.

Zanier Metals kıdemli stratejisti Peter Grant, “Altın iki gündür yükselişte. Eğer 3.400 dolar seviyesi kalıcı şekilde geçilirse, 3.417 ve 3.431 dolar seviyeleri test edilebilir. Yeni tarihi zirveler yakındır,” dedi.

Asya-Pasifik Borsaları Geriledi

Ortadoğu’daki gerilim Asya borsalarına da yansıdı. Japonya’da Nikkei 225 endeksi %1,28, Topix %1,22 düşerken, Güney Kore Kospi endeksi %0,83, küçük ölçekli Kosdaq ise %1,82 değer kaybetti. Avustralya S&P/ASX 200 endeksi yatay seyir izledi.

Hong Kong Hang Seng vadeli işlemleri ise 24.178 seviyesinde işlem görürken, endeksin son kapanışı 24.035,38 olarak kaydedildi.

ABD Vadeli İşlemleri Düşüşte

ABD’de Nasdaq 100 vadeli işlemleri %1,7’ye kadar düşerken, S&P 500 vadeli işlemleri %1,5 geriledi. Yatırımcılar riskli pozisyonlarını kapatarak hafta sonuna temkinli girmeyi tercih etti.

Uzmanlar Ne Diyor?

IG piyasaları stratejisti Tony Sycamore, “İsrail’in saldırısı, risk iştahına darbe vuran ciddi bir tırmanış. Yatırımcı güveninin yükseldiği bir dönemde geldiği için etkisi daha sarsıcı olabilir,” dedi.

Nomura Singapore analistlerinden Robert Subbaraman ise, “Artan belirsizlikler yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirebilir. Yen ve Norveç kronu gibi para birimlerinde hareketlilik görülebilir,” ifadelerini kullandı.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]