Genel
Bloomberg: Erdoğan S-400’leri Putin’e Geri Vermek İstiyor
Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerini geri vermeyi değerlendiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konuyu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gündeme getirdiği belirtilirken, adımın ABD ile ilişkileri normalleştirme ve F-35 programına dönüş hedefiyle bağlantılı olduğu ifade ediliyor.
Erdoğan’dan Putin’e S-400 Mesajı: Washington’la Normalleşme Arayışı
Türkiye, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerini geri vermeyi değerlendiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konuyu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gündeme getirdiği belirtilirken, adımın ABD ile ilişkileri normalleştirme ve F-35 programına dönüş hedefiyle bağlantılı olduğu ifade ediliyor.
S-400 Dosyası Yeniden Açıldı
Türkiye’nin yaklaşık on yıl önce Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri, Ankara ile Washington arasında uzun süredir ciddi bir kriz başlığı olmayı sürdürüyor. Bloomberg’e konuşan konuya yakın kaynaklara göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz hafta Türkmenistan’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede S-400 meselesini yeniden gündeme getirdi.
Kaynaklar, Ankara’nın S-400 sistemlerini Rusya’ya iade etmeyi değerlendirdiğini, bunun da Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir sayfa açmayı hedeflediğini aktarıyor. Kremlin ise söz konusu görüşmede böyle bir talebin dile getirildiğini reddetti. Türk Cumhurbaşkanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı ise konuya ilişkin yorum yapmadı.
F-35 ve Yaptırımlar Hesabı
S-400’lerin gündeme gelmesinin arka planında, Türkiye’nin ABD yapımı F-35 savaş uçakları programına yeniden dahil olma isteği bulunuyor. Türkiye, 2019 yılında S-400 alımı nedeniyle F-35 programından çıkarılmış, ardından 2020’de CAATSA yaptırımları devreye alınmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, eylül ayında ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’da yaptığı görüşmede de bu konuyu gündeme getirmişti. Trump’a yakın isimlerden, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, bu ay başında yaptığı açıklamada Ankara’nın S-400’lerden vazgeçmeye her zamankinden daha yakın olduğunu ve sorunun önümüzdeki 4-6 ay içinde çözülebileceğini öne sürmüştü.
Türk diplomatik kaynakları ise yaptırımların 2026 yılı içinde kaldırılabileceği beklentisini dile getiriyor.
Ankara’nın Hesabı: Diplomatik Kazanç
Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre Türkiye, S-400’leri fiilen hiç kullanmadığı için bu adımın askeri kayıptan çok diplomatik kazanç yaratacağı görüşünde. NATO, S-400’lerin Batılı savaş uçaklarıyla birlikte kullanılması halinde Rusya’ya kritik istihbarat sızabileceği uyarısında bulunmuştu.
Türkiye, Ukrayna-Rusya savaşında izlediği denge politikasının Moskova’yı bu konuda daha esnek davranmaya itebileceğini düşünüyor. Ankara, Moskova’ya yaptırım uygulamazken, Boğazlar’dan askeri geçişleri kısıtlamış ve Kiev’e silah desteği vermişti.
“Geri Ödeme” Seçeneği Masada
Kaynaklara göre Ankara, S-400 sistemi için ödediği milyarlarca dolarlık bedelin bir kısmının geri alınmasını da gündeme getiriyor. Bu kapsamda, Rusya’dan yapılan petrol ve doğal gaz ithalat faturasında indirim talep edilmesi ihtimali üzerinde duruluyor. Ancak bu konunun ayrı ve zorlu bir müzakere süreci gerektirdiği belirtiliyor.
Yine de Türk tarafı, S-400’lerin maliyetinin, ABD ve NATO ile ilişkilerde sağlanabilecek stratejik kazanımlarla kıyaslandığında ikincil önemde olduğu görüşünde.
Denge Politikası Devam Ediyor
Türkiye, ABD’den sonra NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip. Ankara’nın Moskova ile yakın ilişkileri uzun süredir Batılı müttefikler tarafından eleştiriliyor. Erdoğan ise Rusya’ya yakınlaşma iddialarını reddederken, “denge politikası” vurgusunu sürdürüyor.
Bu çerçevede S-400 dosyasının kapanması, hem Washington’la ilişkilerin onarılması hem de Türkiye’nin Batı ittifakı içindeki konumunun güçlendirilmesi açısından kritik bir eşik olarak görülüyor.
Kaynak: Bloomberg
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
