Avrupa Merkez Bankası: Altın, Euro’yu Geride Bırakarak Küresel Rezervlerde İkinci Sıraya Yükseldi

2024’te altın rezerv alımları rekor kırdı

Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) yeni raporuna göre altın, 2024 yılında merkez bankaları nezdinde euroyu geride bırakarak ABD dolarının ardından en büyük ikinci küresel rezerv varlığı haline geldi. Bu gelişmede altın fiyatlarındaki sert artış ve rekor düzeydeki merkez bankası alımları etkili oldu.

ECB verilerine göre, geçen yıl küresel resmi rezervlerin %20’sini altın oluştururken, euro’nun payı %16’da kaldı. ABD doları ise hâlâ %46 pay ile liderliğini sürdürüyor.

Merkez bankalarından 3 yıldır üst üste 1.000 tonun üzerinde alım

ECB raporunda, “Merkez bankaları altın biriktirmeye rekor düzeyde devam etti” ifadelerine yer verildi. 2024 yılında merkez bankaları üst üste üçüncü kez 1.000 tonun üzerinde altın satın aldı. Bu miktar, küresel yıllık altın üretiminin beşte birine ve 2010’lar boyunca yıllık alımların iki katına denk geliyor.

Dünya Altın Konseyi’nin verilerine göre geçen yılın önde gelen alıcıları arasında Hindistan, Çin, Türkiye ve Polonya yer aldı.

Altın stokları 1960’ların zirvesine yaklaştı

Merkez bankalarının elindeki toplam altın rezervi, Bretton Woods sonrası dönemdeki zirveye yaklaştı. 1960’ların ortasında 38.000 tonla zirve yapan küresel altın rezervleri, 2024 itibarıyla 36.000 ton seviyesine ulaştı.

ECB, “Merkez bankaları artık 1965’teki kadar altın tutuyor” değerlendirmesinde bulundu.

Altın fiyatı 3.500 dolarla rekor kırdı

Altının yükselişinde sadece alımlar değil, fiyat artışları da etkili oldu. 2023 yılında altın fiyatı %30 artarken, 2024’ün ilk yarısında da %27 oranında yükselerek ons başına 3.500 dolara ulaşarak tarihi zirvesine çıktı. Bu yükseliş, altının rezervler içindeki piyasa değeri bazlı payını önemli ölçüde artırdı.

ECB, “Bu stok birikimi ve yüksek piyasa fiyatları, altını ABD dolarından sonra dünyanın ikinci en büyük rezerv varlığı haline getirdi” ifadesini kullandı.

“Yatırımcılar için nihai güvenli liman”

Altın faiz getirisi olmayan, depolama maliyeti yüksek bir varlık olsa da, likitliği yüksek, karşı taraf riski taşımayan ve yaptırımlara karşı korunmalı bir rezerv aracı olarak görülüyor.

Özellikle son yıllarda birçok ülke, ABD doları bağımlılığını azaltmak amacıyla rezerv çeşitlendirmesi stratejisi izliyor. ABD’nin Rusya’ya yönelik finansal yaptırımları sonrası bu eğilim gelişmekte olan ülkeler arasında hız kazandı.

ECB, 2022’deki Ukrayna işgali sonrasında altına olan talebin yaptırımlara karşı koruma arayışıyla keskin biçimde arttığını belirtiyor. Analize göre, 1999’dan bu yana altının rezervlerdeki payının en fazla arttığı 10 yıldan 5’inde, ilgili ülkeler aynı yıl ya da bir önceki yıl yaptırımlarla karşı karşıya kalmış.

Çin ve Rusya yakınındaki ülkeler daha çok altın aldı

ECB raporuna göre, Çin ve Rusya’ya jeopolitik olarak yakın ülkeler son üç yılda altın rezervlerini diğer ülkelere kıyasla çok daha fazla artırdı. Ayrıca, 2024’te altın tutan 57 merkez bankasıyla yapılan anket, yaptırım korkusu, küresel para sisteminde beklenen değişiklikler ve ABD dolarına bağımlılığı azaltma arzusunun gelişmekte olan ülkelerdeki altın alımlarını artırdığını ortaya koydu.

Altın artık siyasi risklere karşı korunma aracı

Altın, tarihsel olarak reel faizlerdeki artışlarla birlikte değer kaybederdi. Ancak ECB raporuna göre bu ilişki 2022 başından beri bozulmuş durumda. Artık yatırımcılar altını enflasyondan çok jeopolitik risklere karşı bir güvence olarak görüyor.

ECB’ye göre, fiyatların yüksek kaldığı dönemlerde arzın da arttığı tarihsel bir gerçek. Bu çerçevede ECB, “Altına yönelik resmi talepteki artışın devam etmesi, küresel arzın da büyümesine katkı sağlayabilir” değerlendirmesinde bulunuyor.

Kaynak: Financial Times

Çeviri ve uyarlama: WS37

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]