AB’nin Türkiye Raporundaki Sert Eleştirilere Ankara’dan Tepki: “Önyargılı, Mesnetsiz ve Çelişkili”

Avrupa Komisyonu’nun Türkiye hakkındaki son raporu, demokrasi, yargı bağımsızlığı, ifade özgürlüğü ve temel haklarda ciddi gerileme olduğunu belirtiyor. Rapora göre seçilmiş belediye başkanlarına yönelik soruşturmalar seçici uygulanıyor, AİHM kararları uygulanmıyor ve ifade özgürlüğü baskı altında. Dışişleri Bakanlığı ise raporu “taraflı ve çelişkili” olarak nitelendirip reddetti. Aynı rapor ekonomi politikalarında ilerleme olduğunu vurguluyor.

Ankara’dan AB’ye sert tepki: “Taraflı ve gerçek dışı”

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Komisyonu’nun 4 Kasım’da açıkladığı 2024 Türkiye Raporuna yazılı bir açıklama ile yanıt verdi.

Bakanlık, rapordaki demokrasi, yargı bağımsızlığı ve temel haklara ilişkin tespitleri:

“Taraflı, önyargılı ve mesnetsiz”

olarak tanımladı ve şu ifadeyi kullandı:

“Rapordaki iddiaları reddediyoruz.”

Açıklamada, raporun dilinin Türkiye–AB ilişkilerinde yeniden “pozitif gündem” arayışlarıyla bağdaşmadığı belirtildi.

AB: Demokrasi, temel haklar ve yargı bağımsızlığında gerileme

Raporda Türkiye’nin hâlâ AB’ye aday ülke ve “stratejik ortak” olduğu belirtilse de, insan hakları ve demokrasi konusunda tablo karanlık.

AB Komisyonu’na göre:

• Yargı, yürütmenin kontrolü altında

• Güçler ayrılığı yetersiz

• Denetim ve denge mekanizmaları zayıf

• Medya bağımsızlığı geriledi

• Temel haklara saygı azaldı

Raporun en sert ifadelerinden biri şöyle:

“Demokratik standartlar, hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı sürekli kötüleşmektedir.”

Seçici soruşturmalar: Muhalefete dava, iktidara dokunulmazlık

AB, özellikle muhalif belediye başkanları ve siyasetçilere yönelik soruşturmalara dikkat çekiyor.

Rapordan alıntı:

“Büyükşehirlerde muhalefet belediye başkanlarına karşı açılan yolsuzluk davaları artarken, iktidar partisindeki mevcut veya eski yetkililere karşı hiçbir soruşturma açılmadı.”

AB’ye göre bu tablo, yargı bağımsızlığına olan güveni zedeliyor.

AİHM kararları uygulanmıyor: Kavala ve Demirtaş vurgusu

Raporda Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulamadığı açık şekilde belirtiliyor.

AB, özellikle şu isimleri hatırlatıyor:

• Selahattin Demirtaş

• Osman Kavala

Türkiye hakkında 205 dosya Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından “yoğun denetim” altında bulunuyor.

“AİHM kararları öncelikli olarak uygulanmalıdır.”

“Yeni çözüm süreci” vurgusu: AB temkinli destek veriyor

Raporda, TBMM’de DEM Parti ile MHP lideri Devlet Bahçeli arasında yaşanan sürpriz tokalaşma ve Ankara’da “normalleşme” atmosferi de değerlendirilmiş.

AB’ye göre:

“Kürt sorununa barışçıl ve sürdürülebilir çözüm girişimleri, başarıya ulaşırsa güvenlik risklerini azaltabilir ve bölgesel istikrara katkı sağlayabilir.”

Ancak AB, “terörle mücadele” başlığı altında hukukun üstünlüğü ve temel haklara saygı çağrısını yineliyor.

Vize serbestisi: 6 kriter hâlâ karşılanmadı

Türkiye için vize başvurularında bazı iyileştirmeler yapıldığını belirten AB, vize muafiyeti konusunda ilerleme olmadığını söyledi.

• Türkiye’nin yerine getirmesi gereken 6 kriter hâlâ karşılanmış değil.

Dış politikada uyum oranı %4’e düştü

Raporda, Türkiye’nin AB dış politikasıyla uyum oranı %4’e geriledi (2024’te %6 idi).

AB’ye göre Ankara’nın ayrıştığı başlıklar:

• Rusya yaptırımları

• Kıbrıs

• Hamas’a yaklaşım

• Libya deniz yetki alanları anlaşması

Komisyon, bunun Türkiye’nin “AB’ye katılım stratejik hedefimiz” söylemiyle bağdaşmadığını belirtiyor.

Ekonomide pozitif tablo: Para politikasına övgü

Raporun tek olumlu bölümü ekonomi.

AB Komisyonu:

“Türkiye işleyen bir piyasa ekonomisi oluşturmada oldukça ileri bir noktada.”

Mehmet Şimşek yönetimindeki ekonomi politikaları için de olumlu değerlendirme yapıldı:

• Sıkı para politikası enflasyonu düşürmeye başladı

• Ekonomi politikalarında öngörülebilirlik arttı

• Türkiye, AB’nin beşinci büyük ticaret ortağı oldu

2024 ticaret rakamları:

• Türkiye’den AB’ye ihracat: 98,4 milyar €

• AB’den ithalat: 112 milyar €

AB süreci: 20 yıldır tıkalı

• Türkiye AB üyeliği için 1987’de başvurdu

• 2005’te müzakereler başladı

• 35 başlığın sadece 16’sı açıldı, 1’i geçici kapandı

• 2016’dan bu yana yeni bir başlık açılmadı

AB Komisyonu diplomatik bir dille:

“Türkiye’nin üyelik süreci fiilen donmuş durumda,”

mesajını verdi.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?
Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]