Yeni Torba Yasa Neleri Değiştiriyor? Ekonomide Vergiden Teşviğe Büyük Dönüşüm

TBMM’den geçen yeni torba yasa, kambiyo işlemleri, ÖTV oranları, yatırım teşvikleri, AR-GE destekleri ve kamu personel düzenlemelerine kadar birçok alanda köklü değişiklikler getiriyor. En dikkat çekici başlıklar arasında Cumhurbaşkanı’na verilen ekonomik yetkiler ve pick-up araçlara getirilen %50’lik ÖTV yer alıyor.

Kambiyo ve Kıymetli Eşyada Yeni Dönem

Yasaya göre, kambiyo işlemleri, kıymetli maden ve taşların ithalat-ihracatı gibi birçok konuda Cumhurbaşkanı düzenleme yapma yetkisi kazandı. Yurt dışına izinsiz çıkarılan değerli eşyalara, suç unsuru oluşmasa bile rayiç bedelin yarısından iki katına kadar idari para cezası uygulanacak.

Yetkisiz Faaliyetlere Sert Yaptırımlar

Faaliyet izni olmadan işlem yapan kişi veya kurumlara 50 bin TL ile 250 bin TL arasında para cezası kesilecek. Ayrıca iş yerleri bir ay süreyle kapatılabilecek, tekrarı halinde tamamen durdurulabilecek.

ÖTV ve KDV Düzenlemeleri

Pick-up tipi araçların ÖTV oranı %4’ten %50’ye yükseltildi. Ayrıca bazı fosil yakıtlı ve hibrit araçlar için de ÖTV matrah ve oranlarında değişiklik yapıldı. Oranlar artık %80 ile %220 arasında değişebilecek.

Bunun yanı sıra, akaryakıt ve doğalgaz ithalatında hesaplanan ÖTV, artık KDV matrahına dahil edilecek. Bu düzenleme bir sonraki ay yürürlüğe girecek.

Askeri Kurumlara ÖTV Muafiyeti

Milli Savunma Bakanlığı, MİT, Savunma Sanayii Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın milli güvenlik amacıyla alacağı yerli üretim taşıtlar ÖTV’den muaf tutulacak. Yerli üretimi olmayan hafif ticari araçlar da bu kapsama dahil.

Ayrıca Cumhurbaşkanı, motor hacmine, batarya kapasitesine ve menzile göre ÖTV oranlarını belirleme yetkisine sahip olacak.

LPG ve Elektrik Piyasasında Yeni Kurallar

1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek yeni kurallarla, LPG dağıtıcıları artık yalnızca doğrudan tüketiciye satış yapabilecek, başka bir dağıtıcıya satış yasaklanacak. Kuralı ihlal edenlere para cezası, tekrarı durumunda lisans iptali uygulanacak.

Depolama lisansı sahipleri ise, boş kapasiteleri varsa talepleri karşılamakla yükümlü olacak. İlk tarife teklifleri en geç 1 Aralık 2025 tarihine kadar sunulacak.

AR-GE ve Tasarım Personeline Vergi Avantajı

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve AR-GE merkezlerinde çalışan personelin maaşlarından alınan gelir vergisi önemli oranda düşürüldü:

• Doktoralı çalışanlarda %95

• Yüksek lisanslılarda %90

• Diğer personelde %80 oranında vergi indirimi uygulanacak.

Ayrıca bu personele yapılan ödemelerle ilgili belgeler damga vergisinden muaf olacak.

Yatırıma Teşvikte Yeni Dönem

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenleme ile verimli yatırımlar için %60 oranında ve 10 yıla kadar indirimli vergi avantajı sunulacak. Teşvik, 16 Haziran 2025’ten sonra alınacak belgeleri kapsayacak.

Cumhurbaşkanı, illerin sosyoekonomik düzeylerine göre yatırım teşvik oranlarını belirleme yetkisine sahip olacak.

Kamu ve Çalışma Hayatına Yönelik Değişiklikler

• 31 Mayıs 2025’e kadar kamu personeline yapılan bazı ayni yardımlar (giyim, koruyucu ekipman vb.) nedeniyle idari veya mali soruşturma yapılmayacak.

• GİB taşra personeline fazla mesai ödeneği artırıldı, gösterge 160’tan 300’e çıktı, aylık üst sınır 50 saat oldu.

• İŞKUR’a açık iş ilanı bildirmeyen özel istihdam bürolarına 136 bin TL ceza verilecek, tekrarında bu tutar iki katına çıkacak.

• Yurt dışındaki vatandaşlar artık sosyal güvenlik başvurularını elçilik ve ataşelikler aracılığıyla yapabilecek.

• İş Kanunu’nda yapılan değişiklikle, bazı resmi bildirimler artık kayıtlı elektronik posta (KEP) üzerinden yapılabilecek.

Vergi Muafiyetleri ve Yeni Ücret Tarifeleri

• Serbest bölgelerde üretim yapan mükellefler, gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak.

• Organize Sanayi Bölgeleri, yalnızca banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olacak.

• Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmazların devri, KDV’den muaf tutulacak.

• Borsa İstanbul’da kıymetli maden işlemleri için artık Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin alma zorunluluğu getirildi.

Ticari döviz alım satımı yapan şirketlerin faaliyet bölgeleri, il ve ilçelerin nüfus, turizm ve ticaret potansiyeline göre belirlenecek.

Türkiye Uzay Ajansı’na Yeni Kaynak Aktarımı

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı’na ayrılan bütçeyi Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na aktarma yetkisine sahip olacak. Bu yetki 31 Aralık 2025’e kadar geçerli.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]