Tim Ash: Türkiye’de Siyasi ve Ekonomik Dengeler, Yeni Bir Dönüm Noktasında

Ünlü Londralı stratejist  Tim Ash, kaleme aldığı son analizinde Türkiye’nin siyasi atmosferini, Kürt barış sürecini, Batı ile ilişkileri ve Mehmet Şimşek liderliğindeki ekonomi yönetiminin geleceğini değerlendirdi. Ash’e göre; Türkiye’nin önünde büyük riskler kadar büyük fırsatlar da var.

İmamoğlu’nun Tutuklanması: Erdoğan, Ana Muhalefeti Etkisizleştirme Peşinde

Tim Ash, Türkiye siyasetinde son dönemde yaşanan gelişmelerin merkezine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasını koyuyor. İmamoğlu’nun ardından belediye kadrosuna dönük operasyonlar ve CHP’nin kapatılması ihtimali üzerine yürüyen tartışmalar, muhalefet cephesinde derin bir belirsizlik yaratıyor.

“Erdoğan bir kez daha muhalefeti sindirmeyi başardı. Gösteriler dağıldı, sokaklar sustu ve Erdoğan en büyük siyasi rakibini saf dışı bırakmış görünüyor. İmamoğlu’nun yakın zamanda hapisten çıkması zor gibi.”

CHP içindeki liderlik mücadelesi de partiyi zorluyor. Özgür Özel ya da Mansur Yavaş gibi isimler gündeme gelse de, parti içindeki yolsuzluk iddiaları ve kurultay süreci tartışmaları CHP’yi çıkmaza sürüklüyor. Eski lider Kemal Kılıçdaroğlu’nun yeniden göreve dönüp dönmeyeceği ise halen belirsiz.

“Erdoğan’ın istediği kaotik muhalefet tablosu şu an tamamen sahnede. CHP, AKP’den daha fazla oy alsa da iç krizleri nedeniyle etkisizleşiyor.”

Davanın Siyasal Arka Planı ve Seçici Adalet Tartışması

İmamoğlu’na yöneltilen yolsuzluk suçlamaları hakkında Ash’in tespiti net: AKP tabanı bu davayı hukuki gerekçelere dayandırırken, muhalefet bunu tamamen siyasi bir operasyon olarak okuyor.

“Türkiye’nin yerel yönetim sistemindeki yaygın yolsuzluklara rağmen neden sadece İmamoğlu’nun hedef alındığı sorgulanıyor. Bu da seçici adalet algısını güçlendiriyor.”

Ash’e göre Erdoğan geçmişte kendisine uygulanan siyasi baskı yöntemlerini bugün çok daha etkili biçimde kullanıyor. 1990’larda hapis cezası, AKP’ye kapatma davası ve e-darbe girişimlerini yaşayan Erdoğan, artık eski devlet elitleriyle (MHP, Bahçeli vs.) aynı safta.

Seçim Beklentisi ve Yeni Anayasa Planı

Tim Ash, Erdoğan’ın kısa vadede erken seçim planlamadığını belirtiyor. Asıl planı, Kürt barışı üzerinden anayasa değişikliğini sağlamak ve böylece yeniden aday olabilmenin yolunu açmak.

“Erdoğan, Simsek’in yardımıyla ekonomiyi toparlamak için zaman kazanmak istiyor. Suriyeli mültecilerin dönüşü, Kürt ve Ermeni barışı, belki Ukrayna’daki barış gibi gelişmelerle 2027’ye kadar siyasi zemini kendisi lehine çevirmeyi hedefliyor.”

Kürt Barış Süreci: Gerçek Bir Fırsat Doğuyor

Ash, Bahçeli’nin barış süreci hakkında yaptığı çıkışı “olağanüstü” olarak nitelendiriyor. Ona göre hem Erdoğan hem de Kürt tarafı, artık çatışmanın sürdürülemez olduğunun farkında.

“Kürt tarafı, silahlı mücadelenin sürdürülebilir olmadığını biliyor. Talepler de artık makul: Anadilde eğitim, kimlik tanımı ve yerel yönetimlerde daha fazla özerklik.”

Simsek’in (kendisi de Kürt kökenli) 40 yılı aşkın süren çatışmanın maliyetini 1.8 trilyon dolar olarak hesaplaması dikkat çekici. Ash’e göre bir barış süreci, Türkiye ekonomisi için muazzam bir “barış temettüsü” sağlayabilir. Yatırım, ticaret ve dış ilişkilerde büyük bir iyileşme kapıyı çalıyor.

Batı ile İlişkiler: Trump, Avrupa ve Jeopolitik Kazanımlar

Ash’e göre Erdoğan ile Donald Trump arasında “kişisel bir kimya” var. Trump, İmamoğlu’nun tutuklanması konusunda sessiz kaldı çünkü Suriye’den asker çekme, IŞİD’le mücadelede Türkiye’yi denge unsuru olarak kullanma gibi daha büyük çıkarlar söz konusu.

“Türkiye, F-16 modernizasyonu, yeniden F-35 programına katılım ve savunma ekipmanları konusunda ABD ile yakınlaşmak istiyor.”

Yeni ABD Büyükelçisi Tom Barrack da Türkiye’de olumlu karşılanıyor. Suriye, Lübnan gibi krizlerde aktif ve yapıcı bir rol üstlenmiş olması dikkat çekiyor.

Avrupa ile de olumlu sinyaller alınıyor. Özellikle İngiltere ile ticaret, savunma ve Ukrayna eksenli ilişkiler güçleniyor. Türkiye, Avrupa için devasa bir savunma sanayi ortağı olabilir. İtalya’nın insansız hava aracı teknolojisi iş birliği bu anlamda örnek gösteriliyor.

“Türkiye, Avrupa’nın güvenliğinde kilit bir rol oynayabilir. Geçmişteki önyargılar bırakılırsa, savunma sanayisinde büyük bir işbirliği zemini doğabilir.”

Rusya ile İlişkiler: Kapsamlı Ama Dengeli Bir İş Birliği

Ash, Erdoğan’ın Putin’le olan ilişkisini “karmaşık ama pragmatik” olarak tanımlıyor. 2016’daki darbe girişimi sırasında Batı’nın sessiz kalmasına karşın Putin’in desteği, bu ilişkiyi derinleştirmiş.

“Türkiye, hem Rusya ile enerji ve ticaret işbirliği yapabiliyor hem de Ukrayna’ya silah desteği vererek NATO çizgisinde kalabiliyor.”

Ash, Türkiye’nin hem Moskova hem Kiev ile konuşabilen tek ülke olduğunu belirtiyor. Bu da Türkiye’yi olası bir barış görüşmesinde vazgeçilmez bir aktör haline getiriyor.

Ermenistan Açılımı ve Güney Kafkasya’da Barış

Ash, Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın İstanbul ziyareti ve Erdoğan’la yakın ilişkilerini önemli buluyor. Azerbaycan-Ermenistan barışı neredeyse imzaya hazır; ancak iç siyaset bu süreci geciktiriyor.

“Türkiye, Kürt barışı ve Suriye’de istikrar sonrası Ermenistan ile normalleşme sağlayabilirse, Kafkasya’dan Çin’e uzanan büyük bir ekonomik koridor açılabilir. Bu, jeopolitik olarak muazzam bir kazanç olur.”

Mehmet Şimşek Kalacak mı?

Tim Ash, Şimşek’in görevden alınacağına dair söylentilere kulak asmıyor. Ona göre Erdoğan’ın Şimşek’i göreve getirme motivasyonu hâlâ geçerli:

“Erdoğan, enflasyonun halkta yarattığı tahribatın farkında. Yerel seçimde bu net şekilde görüldü. Deneysel ekonomi politikalarının artık bir sonu vardı. Şimşek ve ekibi bu anlamda Erdoğan’ın güvenini kazandı.”

Ash, İmamoğlu’nun tutuklanması sonrası oluşan piyasa stresiyle mücadelede Şimşek’in döviz rezervlerini güçlendirme başarısının altını çiziyor. “Bu dönem onun siyasi sermayesini artırdı” diyor.

Ekonominin Geleceği: Acı Reçete Kaçınılmaz Ama Umut Var

Ash, Türkiye ekonomisinin her zaman krizlere karşı şaşırtıcı bir dayanıklılık gösterdiğini söylüyor. Yüksek faiz ve güçlü TL, bazı sektörleri zorlasa da, ödemeler dengesi açığı tarihsel olarak düşük seviyede.

“Mayıs enflasyon verisi umut verici. Ekonomi yavaşlıyor, bu da dezenflasyon sürecine destek oluyor. TCMB eylül ayında faiz indirimine gidebilir. Temmuz erken olabilir, ama eylül daha güvenli bir pencere.”

Ancak Ash, maliye politikasının hâlâ gevşek olduğunu, bu nedenle Merkez Bankası’nın faiz indiriminde aceleci davranmaması gerektiğini vurguluyor.

Sonuç: Türkiye İçin Kritik Bir Dönemeç

“Yıllar süren ortodoks dışı ekonomi politikalarının ardından, artık fedakârlık zamanı. Enflasyonla mücadele sancılıdır ama uzun vadede herkesin yararınadır. Işık tünelin ucunda görünüyor.”

Tim Ash’e göre Şimşek ve ekibi, rezervleri yeniden inşa etme, KKM’yi küçültme ve lira istikrarı sağlama konusunda beklentilerin çok ötesine geçti.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]