Ekonomi
TCMB: Konut Kredileri Kaynaklı Nakit Akışı İç Tüketimi Destekliyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Ekonomi Notları” raporuna göre, konut kredilerinden kaynaklanan nakit akışı kanalı, 2024 yılında özel tüketime %6,9 oranında katkı sağladı. Raporda, bu etkinin, sıkı para politikasına rağmen tüketimdeki yavaşlamayı sınırlayan temel faktörlerden biri olduğu vurgulandı. Düşük faizle geçmişte çekilen uzun vadeli konut kredilerinin, enflasyonla eriyen faiz yükü sayesinde hâlâ iç talebi desteklediği ortaya kondu.
Özet:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Ekonomi Notları” raporuna göre, konut kredilerinden kaynaklanan nakit akışı kanalı, 2024 yılında özel tüketime %6,9 oranında katkı sağladı. Raporda, bu etkinin, sıkı para politikasına rağmen tüketimdeki yavaşlamayı sınırlayan temel faktörlerden biri olduğu vurgulandı. Düşük faizle geçmişte çekilen uzun vadeli konut kredilerinin, enflasyonla eriyen faiz yükü sayesinde hâlâ iç talebi desteklediği ortaya kondu.
Konut Kredisi ve Nakit Akışı Kanalının Etkisi
TCMB’nin “Konut Kredisi Kaynaklı Nakit Akışı Kanalı” başlıklı çalışmasına göre, sabit faizli konut kredileri, tüketim üzerindeki etkisini yıllar geçse de koruyor.
Raporda, “Nakit akışı kanalı, konut kredi faiz oranı sabit olsa dahi, öngörülmeyen enflasyon oluşması durumunda tüketim için ek alan yaratabilir” ifadesine yer verildi.
Bu bulgu, geçmişte kullanılan uzun vadeli konut kredilerinin, enflasyonun etkisiyle reel yükünün azalması sayesinde, bugün hâlâ harcanabilir geliri artırdığını gösteriyor.
“Gelir Artışı, Faiz Yükünü Eritiyor”
TCMB uzmanları, bu etkiyi şöyle açıklıyor:
“Nakit akış kanalı; uzun dönemli sabit faizli konut kredisi kullanan bireylerin, kredi çektikten sonra ortaya çıkan enflasyonun gelir artışına yansımasıyla, faiz ödemesinin gelire oranının düşmesi ve tüketim için alan açılması olarak değerlendirilmektedir.”
Yani ücretler yükseldikçe, geçmişte çekilen kredilerin gerçek maliyeti azalıyor, bu da bireylerin tüketim harcamalarına daha fazla kaynak ayırmasına imkân tanıyor.
2024’te Tüketime Katkı %6,9’a Çıktı
Rapora göre, konut kredilerinden kaynaklanan nakit akışı kanalının özel tüketime katkısı:
-
2020 → %1,3
-
2024 → %6,9
Bu artış, düşük faizli kredi döneminde çekilen uzun vadeli konut kredilerinin, bugünkü tüketim talebini hâlâ desteklediğini ortaya koyuyor.
Geçmişten Gelen Birikimli Etki
TCMB çalışmasında dikkat çekilen bir diğer bulgu, bu etkinin zaman içinde birikerek güçlendiği yönünde:
-
Kredi kullanılan yıl, nakit akışı azaltıcı yönde etkide bulunuyor.
-
Ancak yıllar geçtikçe, gelir artışı ile birlikte tüketim için ayrılan pay artıyor.
-
2024 yılı, analiz dönemi boyunca en yüksek katkının sağlandığı yıl oldu.
Bu da gösteriyor ki, özellikle 2020 sonrasında verilen düşük faizli konut kredileri, bugün hâlâ iç talebi canlı tutuyor.
Tüketim Dinamiklerinde Önemli Mekanizma
Analize göre, bireylerin kredi taksitlerinin gelire oranı zamanla düştüğü için, tüketim harcamalarına yönlendirilebilecek ek bir alan doğuyor.
TCMB, bu mekanizmanın büyüklüğünü şöyle özetledi:
“Açılan alanın büyüklüğü; aylık taksit tutarı ve ücret artışı ne kadar yüksekse, o kadar fazla oluyor.”
Sonuç: Geçmiş Krediler Bugünkü Talebi Besliyor
TCMB’nin bulguları, geçmişte düşük faizle kullanılan uzun vadeli konut kredilerinin, enflasyonla eriyen reel faiz yükü sayesinde iç talebi desteklemeye devam ettiğini ortaya koyuyor.
Bu mekanizma, sıkı para politikası uygulamasına rağmen, özel tüketimde beklenenden daha sınırlı bir yavaşlamanın nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor.
Kaynak: [TCMB “Ekonomi Notları” Raporu, KARAR]
Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık jeo-politik ve strateji notları ile Dünya Ekonomi, FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik için yazın: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.
