TCMB: Gıda ve Hizmet Fiyat Artışları Eylülde Enflasyonu Yukarı Taşıdı

Özet:

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Eylül ayı Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporuna göre, tüketici fiyatları bir önceki aya göre %3,23 oranında arttı. Gıda ve hizmet grupları, aylık bazda en yüksek fiyat artışlarının yaşandığı kalemler oldu. Raporda, “Aylık enflasyonun ana eğilimi bir önceki aya kıyasla yükseldi” değerlendirmesi yer aldı.

Aylık Enflasyon %3,23, Yıllık Enflasyon %33,29’a Yükseldi

TCMB’nin yayımladığı raporda, Eylül ayında tüketici fiyatlarının %3,23 oranında arttığı, yıllık enflasyonun ise 0,34 puanlık artışla %33,29’a yükseldiği belirtildi.

Rapor, gıda ve hizmet gruplarındaki fiyat artışlarının enflasyonun ana sürükleyicisi olduğunu ortaya koydu.

Gıdada Don ve Kuraklık Etkisi

Gıda fiyatlarındaki artışta, tarımsal üretimi olumsuz etkileyen zirai don ve kuraklık faktörleri öne çıktı. Hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda kalemlerinde fiyat artışlarının “güçlü seyrettiği” belirtildi.

Uzmanlara göre, gıda enflasyonunda arz kaynaklı baskıların yılın son çeyreğinde de sürmesi bekleniyor.

Hizmet Grubunda “Okula Dönüş” Etkisi

Raporda hizmet enflasyonundaki artışın temel nedenlerinden biri olarak okula dönüş dönemi gösterildi.
Eğitim, ulaştırma ve lokanta-otel kalemlerinde belirgin fiyat artışları gözlendi.

Özellikle özel üniversite ücretleri, okul servisleri ve yurt fiyatları Eylül ayında hizmet grubunu yukarı çekti. TCMB, yalnızca “okula dönüş etkisinin” aylık enflasyona yaklaşık 0,7 puan katkı yaptığını belirtti.

Kira Artışında Zayıflama, Enerjide Ilımlı Seyir

Eylül ayında sözleşme yenileme oranlarının yüksek seyretmesine rağmen kira enflasyonunun bir önceki aya göre güç kaybettiği bildirildi.
Enerji fiyatlarında ise akaryakıt kaynaklı artış görülmekle birlikte, genel artışın ılımlı düzeyde kaldığı ifade edildi.

Üretici Fiyatları Yükseliş Eğiliminde

Rapora göre üretici fiyat endeksi (ÜFE) artışı da hız kesmeden devam etti. Yıllık üretici enflasyonu 1,43 puan artışla %26,59 seviyesine yükseldi.

TCMB, bu görünüm altında “aylık enflasyonun ana eğiliminin bir önceki aya kıyasla yükseldiğini” vurguladı.

TCMB’den Genel Değerlendirme

Merkez Bankası, Eylül raporunda fiyatlama davranışlarının hâlen yüksek seyrettiğini, özellikle gıda ve hizmet kalemlerinde temel enflasyon göstergelerinin hedeflenen patikanın üzerinde kaldığını kaydetti.

Bankanın Ekim ayında yayımlayacağı Piyasa Katılımcıları Anketinde 2025 yıl sonu enflasyon beklentilerinin yeniden yukarı yönlü revize edilmesi bekleniyor.

Doç Dr Mehmet Levent Yilmaz

TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu: “…mevsimsellikten arındırılmış verilerle ana eğilim göstergelerinde yavaşlama kaydedilmiştir.”

Faiz indirimi 2025’in ilk çeyreğine kalmayacağı gibi piyasa beklentisi olan 250’şer baz puanlık indirimler şeklinde de olmayacaktır. PPK’nın Kasım ayındaki toplantıda sinyal verip Aralık ayındaki toplantıda ise 50 yada 100 baz puan faiz indirimi yapmasını bekliyorum.

TÜİK, Mevsim etkisinden arındırılmış TÜFE verilerini açıkladı