Osman Berke Duvan:  Hangi istihdam verisine inanalım?

İstihdam verilerini değerlendirirken daha derinlikli ve nüanslı analizlere ihtiyaç var. Mevsim etkisinden arındırılmış üç aylık ortalama istihdam, 2024 ortalarından bu yana 32,5 milyon civarında yatay seyrediyor. Bu dönemde istihdamda bir durağanlaşma gözlenmekle birlikte, para politikasındaki sıkılaşmanın istihdam üzerindeki etkisi ilk bakışta sınırlı görünüyor. Oysa PMI verileri, 2024 sonundan itibaren sanayi istihdamında gerilemeye işaret ediyor.

Para politikasındaki sıkılaşmanın her sektörü aynı şekilde etkilemesi elbette beklenemez. Ancak son dönemde istihdamdaki gelişmeleri büyük ölçüde gölgeleyenin ise zamana bağlı eksik istihdamın seyri olduğu anlaşılıyor. Haftada 40 saatten az çalışanların sayısı 4 milyonun üzerine çıkmış durumda.

Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışı tek bir nedene bağlamak elbette mümkün değil. Pandemi ve sonrasında işgücü piyasasında birçok kırılma yaşandı. Özellikle esnek çalışma biçimlerinin yaygın olduğu sektörler — kurye, taşımacılık, e-ticaret gibi — pandemi döneminde büyürken; 2023’te yürürlüğe giren EYT düzenlemesi de işgücü piyasasını önemli ölçüde etkiledi.

Peki, mevcut konjonktürde istihdam piyasasındaki eğilimleri en sağlıklı şekilde hangi veriyle izleyebiliriz? Cevap: tam zamanlı istihdam.

2022–2024 arasında 29–30 milyon bandında seyreden tam zamanlı istihdam, 2025 itibarıyla hızla 28 milyon seviyelerine gerilemiş durumda. Başka bir deyişle, bugün gelinen nokta itibarıyla tam zamanlı istihdam düzeyi, 2017-2018 seviyelerine yani yedi, sekiz yıl öncesine geri dönmüş görünüyor.

İşgücü ve istihdam verilerini değerlendirirken bu önemli gelişmeyi de göz önünde bulundurmakta fayda var.

Yazarın Linked-In paylaşımıdır