Nisan Ayında Sanayi Üretiminde Sert Dalgalanma: Trend Yavaşlıyor mu?

Nisan ayı sanayi üretim verileri, Türkiye ekonomisinin üretim cephesinde belirgin bir dalgalanmayı ortaya koydu. Garanti BBVA Yatırım ve Akbank’ın analizlerine göre, mart ayında görülen güçlü toparlanmanın ardından nisan ayında sanayi üretiminde keskin bir düşüş yaşandı. Her iki kurum da özellikle sermaye malları grubundaki düzeltmenin sanayi üretimini aşağı çektiği görüşünde birleşiyor. Garanti BBVA, tekstil ve mobilya gibi tüketim gruplarında eğilimin zayıfladığını vurgularken, Akbank ise finansal sıkılaşma ve belirsizlik ortamının üretim üzerindeki baskısına dikkat çekiyor.

Yıllık Büyüme Var, Ancak Aylık Düşüş Dikkat Çekici

Garanti BBVA Yatırım’ın değerlendirmesine göre, takvim etkisinden arındırılmış verilere göre nisan ayında sanayi üretimi yıllık bazda %3,3 artarken, aylık bazda %3,1 daraldı. Bu durum, martta aylık bazda %1,7 olan artışın ardından nisan ayında belirgin bir tersine dönüşe işaret ediyor. Ayrıca, martta %0,7 olan üç aylık yıllık ortalama büyüme nisan ayında %1,4’e çıksa da, aylık verilere göre üç aylık ortalama büyüme %0,5 daralmaya dönmüş durumda.

Sanayi üretiminde yıllık bazda toparlanma sürerken, kısa vadeli eğilimlerin negatifleşmesi özellikle önümüzdeki dönem için temkinli olunması gerektiğini gösteriyor.

https://www.youtube.com/watch?v=inOgGphbc1E&t=1s

Sektörel Gelişmeler: Tekstilde Durgunluk, Otomotivde Toparlanma

Sanayi üretiminin alt kırılımlarına bakıldığında, ana sanayi grupları içinde dayanıklı tüketim mallarında zayıf bir görünüm öne çıkıyor. Garanti BBVA’ya göre, enerji malları bu dönemde en güçlü eğilim sergileyen grup olurken, tekstil, giyim, kimya, çimento-cam gibi mineraller ve mobilya sektörlerinde belirgin bir kötüleşme gözlendi.

Nisan ayı itibarıyla sanayi üretiminde eğilimin en zayıf olduğu sektör tekstil olurken, otomotiv sektöründe ise önceki aya göre toparlanma dikkat çekti.

Akbank: Sermaye Mallarındaki Düzeltme Belirleyici Oldu

Akbank’ın analizine göre, nisan ayında sanayi üretiminde görülen %3,1’lik sert aylık düşüş büyük ölçüde mart ayındaki yüksek artışın yaşandığı sektörlerdeki düzeltme hareketinden kaynaklandı. Özellikle diğer ulaşım araçları, bilgisayar, elektronik ve optik aletler gibi sermaye mallarındaki düşüşün sanayi üretimine katkısı -2,3 puan olarak hesaplandı.

Bu gelişmeye ek olarak, tekstil, giyim, fabrikasyon metal ve mineral ürünlerde de yaygın bir daralma gözlendi. Akbank, bu daralmanın arkasında hem sıkılaşan finansal koşulların hem de artan iç ve dış belirsizliklerin etkili olduğunu vurguluyor. Ayrıca, Ramazan Bayramı sonrası sınırlı da olsa köprü günü etkisinin de üretimi aşağı çekmiş olabileceği ifade ediliyor.

Büyüme Beklentileri ve Ekonomik Aktiviteye Dair Sinyaller

https://www.youtube.com/watch?v=uxXvtw6aBOw&t=1s

Garanti BBVA, 2025 yılının ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisinin %2,0 büyüyerek piyasa beklentisi olan %2,3’ün altında kaldığını hatırlatıyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre çeyreklik büyüme %1,0 olarak gerçekleşti. Dış talebin büyümeyi sınırlamaya devam ettiği, iç talebin ise önceki çeyreğe kıyasla zayıflamakla birlikte pozitif katkı sunduğu belirtiliyor.

2025’in ikinci çeyreğine ilişkin öncü göstergeler ise ekonomik aktivitede yavaşlamaya işaret ediyor. Artan küresel ticaret belirsizlikleri, finansal piyasalardaki oynaklık ve TCMB’nin ek parasal sıkılaşma adımları bu yavaşlamayı besliyor. Garanti BBVA, 2025 yılı büyüme tahminini %3,5 olarak korurken, sürdürülebilir makroekonomik politikalar için dengeli büyümenin önemini vurguluyor.

Mayıs Ayına Dair Ön Göstergeler Karışık Sinyaller Veriyor

• PMI Verileri: Küresel PMI endeksi mayısta 51,2’ye yükselirken, Türkiye’de İSO imalat sanayi PMI endeksi 47,3’e gerileyerek sektörde daralmanın sürdüğüne işaret etti.

• Dış Ticaret: Mayısta ihracat %4, ithalat %6 arttı. Dış ticaret açığındaki genişleme eğilimi %13’ten %9’a geriledi.

• Turizm ve Tüketim: Nisan ayında turist sayısı %8 artarak 3,9 milyona çıktı. Bu toparlanma, önceki iki ayın gerilemesini tersine çevirdi.

• Kredi Faizleri: Taşıt ve konut kredilerinde faizler 3’er puan, ihtiyaç kredilerinde 1 puan artarken, ticari kredi faizleri sabit kaldı.

• Güven Endeksleri: Mayısta, tüketici dışındaki güven endekslerinde bozulma eğilimi sürdü. Özellikle perakende ticaret güveni zayıfladı.

• Otomotiv ve Konut: Otomotiv pazarında büyüme eğilimi mayısta hız kazanırken, konut satışlarındaki artış ve fiyat yükselişi devam etti.

• Yatırım Eğilimi: Kapasite kullanım oranı artarken, sermaye malı üretiminde daralma eğilimi yerini genişlemeye bıraktı.

İkinci Çeyreğe Girilirken Görünüm Zayıf

Akbank, mayıs ayına ait öncü verilerin de sanayi üretimindeki yavaş seyrin ikinci çeyrek boyunca süreceğine işaret ettiğini belirtiyor. Hem iç talepteki yavaşlama hem de dış talep belirsizlikleri, önümüzdeki dönem sanayi performansı açısından aşağı yönlü risklerin sürdüğünü gösteriyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]