Kredi Kartı Limitleri Harcamayı Solladı: Kullanılmayan Limit GSYH’nin Yüzde 16,7’si

2025 yılı boyunca kredi kartı harcamalarında belirgin bir artış yaşanırken, kredi kartı limitlerindeki genişleme bu artışın çok üzerinde gerçekleşti. QNB ekonomistlerinin değerlendirmesine göre, kredi kartlarında kullanılmaya hazır serbest limitlerin GSYH’ye oranı yüzde 16,7’ye yükseldi. Bu oran son bir yılda 3,5 puan, son üç yılda ise toplam 11,3 puanlık artışa işaret ediyor.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verileri üzerinden yapılan analiz, parasal koşullar açısından önemli bir gösterge olan kredi kartı limitleri ve kullanım oranlarında hızlı bir değişime işaret ediyor. Özellikle yüksek limitli kartlarda limit artışlarının öne çıktığı görülürken, Ekim ayı itibarıyla kullanılmayan kredi kartı limitlerinin GSYH’ye oranı yüzde 16,7’ye ulaştı. Söz konusu oran 2024 yılı sonunda yüzde 13,2 seviyesindeydi. QNB ekonomistleri, bu büyüklükteki serbest limitlerin faizlerin düşmesi halinde iç talebi destekleyebileceğine, risk iştahının zayıfladığı dönemlerde ise altın ve döviz talebine yönelebileceğine dikkat çekti.

QNB ekonomistleri Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Şakir Oktay Gür tarafından yapılan çalışmada, aylık olarak açıklanan ancak zaman serisi halinde yayımlanmayan kredi kartı limit verileri derlenerek analiz edildi. Buna göre kredi kartlarının toplam limiti Ekim 2025 itibarıyla 12,6 trilyon TL’ye ulaştı. Ekim ayında kaydedilen yüzde 5,8’lik artış, hem Mayıs–Eylül dönemindeki ortalama yüzde 4,6’lık artışın hem de 2024 yılı ortalamasının üzerinde gerçekleşti.

Kullanım oranı düşüşte

Analize göre kredi kartı limitlerindeki hızlı genişleme finansal koşulları gevşetici bir etki yaratırken, harcamalardaki artış aynı hızda ilerlemedi. Limit kullanımı Mayıs–Ağustos döneminde aylık ortalama yüzde 5,6 artarken, Eylül ayında yüzde 2,3’e, Ekim ayında ise yüzde 1,9’a geriledi. Buna paralel olarak limit kullanım oranı 2024 sonundaki yüzde 24 seviyesinden yüzde 21’e düştü. Bu oran 2021–2022 döneminde yaklaşık yüzde 35 düzeyindeydi.

Limit artışlarının büyük ölçüde yüksek limitli kartlarda yoğunlaşması, kullanım oranlarındaki gerilemeyi açıklayan temel unsurlardan biri olarak öne çıkıyor. Nisan ayında yüzde 29 olan 1 milyon TL üzeri limitli kartların payı Ekim ayında yüzde 37’ye yükselirken, bu gruptaki doluluk oranı yüzde 25’ten yüzde 22’ye indi. Buna karşılık 100–150 bin TL limitli kartlarda doluluk oranı 3 puan artarak yüzde 26’ya çıktı. Daha düşük limitli kartlarda da sınırlı artışlar gözlendi.

Ekim ayı itibarıyla 12,6 trilyon TL’lik toplam kredi kartı limitinin 2,7 trilyon TL’si kullanılırken, 9,9 trilyon TL’lik bölüm harcamaya hazır durumda bulunuyor. Kullanılmayan limit tutarı 2024 yıl sonunda 5,9 trilyon TL düzeyindeydi. Enflasyon ve ekonomik büyüme artışın bir kısmını açıklasa da, boş limitlerin GSYH’ye oranı 2024 sonunda yüzde 13,2 iken Ekim ayında yüzde 16,7’ye yükseldi. Bu oran 2022 yılında yalnızca yüzde 5,4 seviyesindeydi.