Ekonomi
Kırsalda İş Var Ama Genç Yok: İthal Çoban Dönemi Başladı
Yabancı çobanlara çalışma izni uygulaması başladı, ancak sektörün yapısal sorunları hâlâ çözüm bekliyor.
Türkiye’de hayvancılık sektöründe yaşanan yerli iş gücü sıkıntısına karşı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde yabancı çobanlara yönelik çalışma izni uygulaması başlatıldı. Ancak uzmanlara göre bu karar, kısa vadeli bir pansuman niteliğinde.
”Güçlü Hayvancılık, Güçlü Ekonomi!”
Ülkemizde hayvancılık sektörünün gelişmesi ve yerli üretimin devamlılığı için ihtiyacın yerli iş gücüyle karşılanamadığı durumlarda, deneyimli yabancı çobanlara çalışma izni imkânı sağlıyoruz.
Yerli hayvancılığı destekliyor, üreticilerin ihtiyaçlarına çözüm üretiyoruz.
Son yıllarda eksikliği sıkça dile getirilen ve yerli iş gücümüzle tamamen karşılanamayan çoban / sürü yöneticisi ihtiyaçlarını karşılamak ve ülkemizin gıda güvenliği ve gıda tedarikinde kendine yeterliliğinin sürdürülebilmesi amacıyla;
Bakanlığımız ile Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde yapılan çalışmalar neticesinde hayvancılık sektöründe çoban / sürü yöneticisi için çalışma izni başvuruları
Bakanlığımız e-İzin Sistemi üzerinden yapılabilecek.’‘ ifadelerine yer verildi.
6 AY GEÇERLİ İKAMET İZNİ KOŞULU ARANIYOR
12 Haziran 2025 itibarıyla başlayan başvurular kapsamında, büyükbaş ya da küçükbaş hayvanı olan ve Hayvan Bilgi Sistemi’ne kayıtlı işletmeler, yurt dışından deneyimli çoban ve hayvan bakıcılarını çalıştırabilecek. Her işletmede en fazla üç yabancı istihdam edilebilecek. Çobanlık yapmak isteyenlerin ise Türkiye’de en az 6 ay geçerli ikamet iznine sahip olması veya yurtdışından doğrudan çalışma izni alması gerekecek.
Sektörde 150 Bin Çoban Açığı
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği’ne göre, ülkede yaklaşık 150 bin çoban açığı bulunuyor. Bu açık, hayvan sayısının artması ve kırsalda genç nüfusun büyük şehirlere göç etmesiyle her geçen gün büyüyor. Ancak uzmanlar, bu açığın nedeninin yalnızca insan eksikliği olmadığını, çobanlık mesleğinin toplumda saygınlığını yitirmesi, düşük ücretler ve sosyal güvencelerin eksikliği nedeniyle tercih edilmediğini vurguluyor.
Geçici Çözüm, Kalıcı Sorun
Çoban açığını ithal iş gücüyle kapatma kararı, bazı uzmanlar ve üretici birlikleri tarafından “pratik ama geçici bir çözüm” olarak yorumlanıyor. Sektör temsilcileri, yerli iş gücüne yatırım yapılmadan uzun vadeli bir başarı elde edilemeyeceğini belirtiyor.
Hayvancılık yazarı ve kırsal kalkınma uzmanı Dr. T. Yılmaz’a göre: “Yerli çoban yetiştirmek yerine ucuz yabancı iş gücüne yönelmek, sorunları ötelemekten başka bir şey değil. Bu mesleği gençlere cazip kılacak eğitim, maaş ve sosyal hak paketleri olmadan çözüm sadece ertelenir.”
Güvenlik, Denetim ve Entegrasyon Riskleri
Yabancı çoban uygulaması beraberinde bazı güvenlik ve denetim sorunlarını da getiriyor. Geçmiş yıllarda kaçak çalışan çobanlarla ilgili kimlik tespiti yapılamaması, sigortasız çalışma ve iletişim sorunları yaşanmıştı. Yeni sistemde de Türkçe bilmeyen çobanlarla çiftçilerin nasıl anlaşacağı, sigortalama süreçlerinin nasıl işleyeceği ve yerel halkın bu değişime nasıl tepki vereceği şimdiden tartışılmaya başlandı.
Sektörde ayrıca yabancı iş gücüne yönelimin, kırsalda toplumsal gerilimi artırabileceği uyarısı yapılıyor. “Kendi evladımız işsizken yabancı çoban mı getireceğiz?” gibi tepkilerin bazı bölgelerde yaygınlaşabileceği ifade ediliyor.(Haber Merkezi)
