İstanbul Ekonominin Lokomotifi: TÜİK’in 2024 GSYH Verilerinde Açık Ara Zirvede

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin il bazlı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı. Cari fiyatlarla yapılan hesaplamalara göre, 2024 yılında 13 trilyon 10 milyar 693 milyon TL GSYH üreten İstanbul, Türkiye toplam GSYH’sinin yüzde 29,2’sini oluşturarak ilk sırada yer aldı. İstanbul’un ardından 4 trilyon 672 milyar 844 milyon TL ve yüzde 10,5 pay ile Ankara, 2 trilyon 562 milyar 758 milyon TL ve yüzde 5,7 pay ile İzmir geldi. Listenin son sıralarında ise 41 milyar 875 milyon TL ile Gümüşhane, 35 milyar 502 milyon TL ile Ardahan ve 28 milyar 137 milyon TL ile Bayburt yer aldı. En yüksek GSYH’ye sahip ilk beş il, 2024 toplam üretiminin yüzde 53’ünü oluşturdu.

Kişi başına GSYH verilerine bakıldığında İstanbul, 802 bin 669 TL ile ilk sırayı aldı. Bu kenti 788 bin 873 TL ile Kocaeli ve 788 bin 859 TL ile Ankara takip etti. Van (203 bin 49 TL), Ağrı (194 bin 660 TL) ve Şanlıurfa (188 bin 144 TL) kişi başına gelirde son üç sırayı paylaştı. 2024 yılında sadece 11 il, kişi başına gelirde Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşme gösterdi.

Faaliyet kolları açısından değerlendirildiğinde İstanbul; “tarım, ormancılık ve balıkçılık” ile “diğer hizmet faaliyetleri” dışındaki tüm sektörlerde en yüksek paya sahip oldu. Özellikle bilgi ve iletişimde yüzde 64, finans ve sigortada yüzde 59,3, mesleki-idari-destek hizmetlerinde yüzde 39, ticaret-ulaştırma-konaklama-yiyecek hizmetlerinde yüzde 39,8 pay aldı. Tarım, ormancılık ve balıkçılıkta Konya yüzde 5,6 ile liderken; diğer hizmet faaliyetlerinde Ankara yüzde 44,9 ile ilk sırayı elde etti.

İstanbul’un kendi GSYH yapısına bakıldığında, ticaret-ulaştırma-konaklama-yiyecek hizmetleri toplamı yüzde 33,9 ile en büyük paya sahip oldu. Bunu yüzde 15,1 ile sanayi, yüzde 7,2 ile mesleki-idari-destek hizmetleri izledi.

Zincirlenmiş hacim endeksiyle hesaplanan yıllık GSYH, 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 3,3 artarken, 46 il bu ortalamanın üzerinde büyüme kaydetti. En yüksek artış oranları yüzde 31,4 ile Adıyaman’da, yüzde 17,1 ile Bayburt’ta ve yüzde 17 ile Malatya’da görüldü. En büyük düşüşler ise yüzde 7,9 ile Erzincan’da, yüzde 5,7 ile Kırşehir’de ve yüzde 2,4 ile Bilecik’te yaşandı.

Türkiye’nin büyümesine katkı açısından İstanbul yüzde 0,62 ile ilk sırada yer alarak 2024 büyümesine en fazla katkıyı yapan il oldu. İstanbul’u yüzde 0,44 ile Ankara ve yüzde 0,16 ile Hatay izledi. Negatif katkı veren iller arasında ise yüzde -0,017 ile Erzincan, yüzde -0,012 ile Kırşehir ve yüzde -0,011 ile Adana öne çıktı.