İSO İmalat PMI Kasım Verileri Umut Verdi: Daralma Hızı Yavaşlıyor

İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye İmalat PMI verisine göre, endeks Kasım ayında 48’e yükseldi. Her ne kadar eşik değer olan 50’nin altında kalmaya devam etse de, bu seviye Şubat ayından bu yana faaliyet koşullarındaki en hafif bozulmaya işaret etti.

Manşet veriye paralel şekilde, imalat üretimindeki düşüş Kasım’da son dokuz ayın en yavaş hızında gerçekleşti. Buna karşın, yeni siparişlerdeki zayıflık firmaların üretim hacimlerini azaltmaya devam etmelerine neden oldu. Talep tarafındaki gerileme devam etse de, yeni siparişlerdeki yavaşlama Ağustos’tan bu yana en ılımlı seviyeye indi. Öte yandan, yeni ihracat siparişlerinde daralma belirginleşti ve bazı firmalar bunun temel sebebi olarak uluslararası pazarlardaki rekabetçi fiyat baskılarını gösterdi.

Fiyat rekabetinin yoğunlaşması, firmaların Kasım ayında satış fiyatlarını çok sınırlı bir oranda artırmasıyla sonuçlandı. Böylece yılın başından bu yana en hafif fiyat artışı kaydedildi. Girdi maliyetlerindeki artışın hız kesmesi de hem maliyet enflasyonunun hem de nihai ürün fiyatlarındaki yükselişin sınırlı kalmasına yardımcı oldu.

Satın alma faaliyetlerinde keskin düşüş

Girdi maliyetleri artmaya devam etse de, artış oranı yaklaşık son bir yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Maliyet artışı bildiren firmalar, bunun temel nedeninin hammadde fiyatlarındaki yükseliş olduğunu belirtti. Üretim ve siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak istihdam Kasım ayında ılımlı bir düşüş gösterdi ve bu oran Mart ayından beri görülen en düşük seviyede kaydedildi. Ayrıca şirketler satın alma faaliyetlerini belirgin şekilde azaltırken, hem girdi hem de nihai ürün stoklarındaki düşüş hızlandı. Ekim ayında hafif bir iyileşme gösteren tedarikçi teslimat süreleri Kasım’da yeniden uzamaya başladı.

S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, verileri şöyle değerlendirdi:
“Enflasyon baskılarının hafiflemesi Kasım ayında Türk imalat sektörüne olumlu bir yansıma yaptı. Girdi maliyetleri ve satış fiyatları 2025’in başından bu yana en düşük artış oranlarını gördü. Bu durum, üretim, yeni siparişler ve istihdamdaki daralmanın hız kesmesiyle aynı döneme denk geldi. Özellikle istihdamdaki gerileme durma noktasına yaklaştı. Veriler, yılın sonuna yaklaşırken imalat sektöründe toparlanma ihtimalini güçlendiriyor.”

10 sektörün üçünde yeniden büyüme başladı

İSO Türkiye Sektörel PMI Kasım 2025 raporu da iyileşme sinyalleri verdi. Ekim ayında hiçbir sektörün üretimini artırmadığı tabloda, Kasım ayında üç sektör yeniden büyümeye geçti. En güçlü toparlanma, dört ay sonra ilk kez büyüme kaydeden elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe gerçekleşti.

Metalik olmayan mineral ürünler ile ağaç ve kâğıt ürünleri sektörleri de üretim artışı yaşarken, en belirgin daralma tekstil sektöründe görüldü. Üretimdeki bu eğilime paralel olarak, Kasım ayında üç sektörde yeni siparişler artarken; bu alanda da en güçlü yükseliş elektrikli ve elektronik ürünlerde kaydedildi. Sektörün yeni siparişleri Ocak 2023’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. En keskin düşüş ise talep zorluklarının devam ettiği tekstil sektöründe gözlendi. Tekstil firmaları özellikle yeni ihracat siparişlerinde zorluk yaşarken, bazı sektörlerde dış talepte toparlanma görüldü. En hızlı artış ağaç ve kâğıt ürünleri sektöründe gerçekleşti.

Maliyet enflasyonundaki yavaşlama, firmaların fiyatlama stratejilerine de yansıdı. Girdi fiyatlarının tüm sektörlerde Ekim’e göre daha sınırlı artması dikkat çekti. En yüksek enflasyon makine ve metal ürünlerinde görülürken, en düşük artış giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi. Birçok imalatçı maliyet avantajını müşterilere yansıtarak satış fiyatlarını daha düşük oranda artırdı ya da indirim yoluna gitti. Tekstil ile metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinde nihai ürün fiyatlarında düşüş kaydedilirken, en hızlı fiyat artışı ana metal sanayinde ölçüldü.

İstihdam tarafında ise daha geniş tabanlı bir iyileşme görüldü. On sektörün beşinde çalışan sayısı artarken, istihdamın genişlediği sektör sayısı son 1,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. En güçlü istihdam artışı yine elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe kaydedildi. Öte yandan, tekstil ürünleri sektörü Ocak 2016’dan bu yana en yüksek istihdam kaybını yaşadı. Satın alma faaliyetleri ve stok seviyelerinde de Ekim ayına kıyasla daha yaygın bir artış gözlendi.