Garanti BBVA Yatırım: Artan Petrol Fiyatları Cari Açıkta Yukarı Yönlü Riskleri Artırıyor

Nisan ayında cari açık 7,86 milyar dolara ulaştı; turizm gelirleri de baskı altında

Garanti BBVA Yatırım, bugün açıklanan ödemeler dengesi verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, jeopolitik gelişmelerin etkisiyle yükselen petrol fiyatlarının Türkiye’nin cari işlemler açığında yukarı yönlü riskler yarattığını vurguladı. Kurum, aynı zamanda son günlerde yaşanan gelişmelerin turizm gelirleri üzerinde de olumsuz baskı oluşturabileceğine dikkat çekti.

Nisan’da cari açık beklentileri aştı

Türkiye’nin cari dengesi, Nisan ayında 7,86 milyar dolar açık vererek Şubat 2023’ten bu yana en yüksek aylık seviyeye ulaştı. Bu rakam, piyasa beklentisi olan 7,5 milyar doların üzerinde gerçekleşti. Merkez Bankası verilerine göre, enerji ve altın hariç cari işlemler dengesi (çekirdek denge) ise Mayıs 2023’ten sonra ilk kez 1,94 milyar dolar açık verdi.

Yıllıklandırılmış cari açık ise 15,8 milyar dolara yükselerek Haziran 2024’ten bu yana kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştı.

İhracat ve turizm gelirleri cari açığı daraltırken, enerji ithalatı genişletici etki yaptı

Garanti BBVA Yatırım’ın analizine göre, son 12 aylık verilere bakıldığında enerji ve altın hariç ihracatta 11 milyar dolarlık artış ile turizm ve yolcu taşımacılığı gelirlerinde 8 milyar dolarlık artış cari işlemler açığının daralmasına katkı sağladı. Ayrıca net altın ithalatındaki 4 milyar dolarlık düşüş de bu olumlu tabloyu destekledi.

Ancak aynı dönemde enerji ve altın hariç ithalatın 2 milyar dolar, net enerji ithalatının da 2 milyar dolar artması, daralmayı sınırlayan unsurlar oldu.

Aylık bazda bakıldığında ise, net altın ithalatında 1 milyar dolarlık azalma ve enerji ile altın dışı ihracatta 3 milyar dolarlık artış daraltıcı etkiler sağladı. Ancak enerji ve altın dışı ithalattaki yükseliş genişletici etki yaptı.

Dış ticaret açığı değişmedi, altın ithalatı dikkat çekti

Öncü dış ticaret verilerine göre, Mayıs ayında dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre değişmeyerek 6,5 milyar dolar oldu. Nisan ayında ise ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 9,89 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise 60,4 milyar dolara ulaştı.

Nisan ayında mal ihracatı %7,8 artarken, mal ithalatı %12,7 yükseldi. Özellikle altın ithalatı %54 artarak 2,4 milyar dolara çıktı. Bu artışta altın fiyatlarındaki yükselişin belirleyici olduğu ifade edildi.

2025 yılı cari açık tahmini: 20 milyar dolar ama riskler büyüyor

Garanti BBVA Yatırım, 2025 yılı için cari işlemler açığı tahminini 20 milyar dolar (GSYH’nin %1,3’ü) olarak koruduklarını açıkladı. Ancak kurum, jeopolitik risklerin petrol fiyatlarını yukarı çekmesinin bu tahmin üzerinde yukarı yönlü riskler oluşturduğunu vurguladı. Kuruma göre, petrol fiyatlarında 10 dolarlık artış, cari açıkta 4 ila 5 milyar dolarlık ekstra yük getirebilir.

Ayrıca, jeopolitik tansiyonun turizm gelirleri üzerinde yaratabileceği olası düşüşlerin de cari dengeye ek baskı getirmesi bekleniyor.

Hizmetler dengesi güçlü kalmaya devam ediyor

Hizmetler dengesi yıllık bazda 62 milyar dolar fazla verirken, birincil gelir dengesi 17,3 milyar dolar, ikincil gelir dengesi ise 188 milyon dolar açık verdi. Turizm gelirlerinin seyrinin, bu dengenin korunmasında kilit rol oynamaya devam edeceği öngörülüyor.