Ethereum
Kripto Hazineleri ‘alt token’lara kayıyor: Bireysel yatırımcılar tehlikede
Bitcoin ve büyük kripto paralara yatırım yapan şirketler, piyasada kârların düşmesi ve yatırımcı iştahının zayıflaması nedeniyle zor günler geçiriyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın kripto dostu tutumu ve Michael Saylor’un MicroStrategy modeliyle hızla çoğalan “kripto hazine şirketleri” (DAT), artık bitcoin yerine çok daha riskli ve düşük işlem hacimli token’lara yöneliyor. Reuters’ın analizine göre bu yeni trend, piyasalarda şiddetli oynaklık riski yaratıyor.
Bitcoin ve büyük kripto paralara yatırım yapan şirketler, piyasada kârların düşmesi ve yatırımcı iştahının zayıflaması nedeniyle zor günler geçiriyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın kripto dostu tutumu ve Michael Saylor’un MicroStrategy modeliyle hızla çoğalan “kripto hazine şirketleri” (DAT), artık bitcoin yerine çok daha riskli ve düşük işlem hacimli token’lara yöneliyor. Reuters’ın analizine göre bu yeni trend, piyasalarda şiddetli oynaklık riski yaratıyor.
Bitcoin yetmedi, şirketler “alt coin” kripto paralara yöneliyor
Bitcoin ve ether gibi majör varlıkları bilançosunda tutarak değer kazanmayı hedefleyen şirketlerin sayısı son iki yılda patladı. Trump’ın “kripto dostu” açıklamaları ve MicroStrategy’nin agresif bitcoin alımları, piyasada bir “kripto hazine şirketi patlaması” yarattı.
— 2023’te yaklaşık 60 olan DAT şirketi sayısı 2024’e gelindiğinde 200’ü aştı.
— Toplam piyasa değeri 150 milyar dolara ulaştı. (Kaynak: DLA Piper analiz)
Ancak bitcoin fiyatlarındaki durgunlukla birlikte tablo değişti. Reuters’ın 30’dan fazla şirket duyurusunu incelemesi şu sonucu ortaya koyuyor:
Şirketler, bitcoin yerine daha volatil ve likiditesi düşük token’lara yöneliyor.
Son haftalarda üç şirketin duyurusu dikkat çekti:
| Şirket | Yatırım yapılan token |
|---|---|
| Greenlane | BERA |
| OceanPal | NEAR |
| Tharimmune | Canton Coin |
Moody’s analisti Cristiano Ventricelli’ye göre bu hareket son derece riskli:
“DAT’ler daha egzotik ve daha az likit token’lara yöneliyor. Risk tam olarak burada büyüyor.”
PIPE finansmanı: Hızlı para, ağır oynaklık
DAT şirketlerinin token alımlarında kullandıkları mekanizma ise yeni bir risk unsuru:
PIPE (Private Investment in Public Equity)
Yani şirketler, hisseyi özel yatırımcılara indirimli fiyatla satıyor ve elde edilen parayla token alıyor.
Nisan–Kasım 2024 arasında:
-
En az 40 DAT, PIPE yoluyla 15 milyar doların üzerinde fon topladı.
-
Bu şirketlerden yalnızca 5’i bitcoin odaklıydı.
Kripto yatırımcıları listesi de dikkat çekici:
-
Winklevoss Capital
-
Jump Crypto
-
Pantera Capital
-
Kraken
-
Galaxy Digital
-
DWF Labs
PIPE işlemleri şirketlere hızlı nakit sağlıyor ancak şu riski yaratıyor:
-
Yeni ihraç edilen hisseler, kilit süresi dolunca satılıyor → hisse fiyatı düşüyor
-
DAT şirketleri bitcoin veya token fiyatına bağımlı olduğu için çifte oynaklık oluşuyor
Örneğin, 10 Ekim’de ABD–Çin ticaret gerilimiyle piyasalar sarsıldığında:
-
BitMine (ether tutuyor): %11 düşüş
-
Forward Industries (Solana tutuyor): %15 düşüş
-
Strategy (MicroStrategy benzeri model): %5 düşüş
Perakende yatırımcı kayıpları büyüyor
MicroStrategy modelini kopyalamaya çalışan birçok DAT şirketinin değeri, bizzat tuttukları kripto varlıkların değerinin altına düştü.
En az 15 bitcoin hazine şirketi:
Tokenlarının net varlık değerinin (NAV) altında işlem görüyor. (Kaynak: The Block)
Singapur merkezli 10X Research’ün tahmini:
-
Perakende yatırımcıların bu şirketlerdeki kaybı: 17 milyar dolar.
JonesTrading stratejisti Michael O’Rourke net konuşuyor:
“Bu şirketlerin çoğu zaman içinde tokenlarının değerinin altında işlem görecek.”
Bu şirketler kime ne vadediyor?
Şirket yöneticilerinin söylemi ise farklı:
“Yönetim ekibine yatırım yapıyorsunuz.”
Forward Industries Başkanı Kyle Samani (Multicoin Capital kurucusu) şöyle diyor:
“Hisse geri alımı, şirket değerinin gerçek değerinin altında olduğunu gösteriyor.”
ETHZilla:
-
Hisse fiyatı NAV’ın altına indiğinde geri alım yapıyor,
-
Şirket asıl hedefinin “geleneksel finans varlıklarını blockchain’e taşımak” olduğunu söylüyor.
SUI Group ise token biriktirmekle yetinmeyip kendi stablecoin’ini çıkardı.
SUI Group Yönetim Kurulu Başkanı Marius Barnett:
“Sadece token almakla yetinirseniz uzun vadede yok olursunuz.”
Kripto piyasında sistemik risk: DAT’lerin elindeki pay büyüyor
Standard Chartered’ın raporu, piyasadaki olası sistemik riski rakamlarla gösteriyor:
-
DAT şirketleri tüm bitcoinlerin %4’ünü
-
ether’in %3,1’ini
-
solana’nın %0,8’ini tutuyor
Eğer bu şirketler PIPE geri satışları, finansman baskısı veya piyasa çöküşü nedeniyle satışa zorlanırsa:
Kripto piyasasında zincirleme satış (forced liquidation) tetiklenebilir.
Neden şimdi?
DAT şirketlerinin bitcoin’den uzaklaşmasının üç nedeni var:
| Neden | Etki |
|---|---|
| Bitcoin yatay seyrediyor | Kâr beklentisi düştü |
| PIPE finansmanı hisse baskısı yaratıyor | Yüksek oynaklık |
| Kurumsal yatırımcı ilgisi dağıldı | “Hikâye arayışı” başladı |
Bir yöneticinin yorumu durumu özetliyor:
“Bu iş artık hype değil, hayatta kalma.”
Sonuç: Kripto hazine modeli riskli bir finans mühendisliğine dönüştü
DAT şirketlerinin yeni yönelimi üç büyük risk yaratıyor:
-
Aşırı volatil tokenlara yönelim
-
PIPE finansmanıyla hisse sulandırma ve fiyat oynaklığı
-
Sistemik kripto riskinin artması (zorunlu satış riski)
Kısacası:
-
DAT modeli MicroStrategy ile başladı,
-
Şimdi ise “yüksek risk – düşük değerleme” tuzağına dönüşüyor.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
