Emeklilik Hayali Zora Girdi: Esnaf Zamlı Primlere İtiraz Ediyor

Eksik prim nedeniyle sigortalılığı dondurulan BAĞ-KUR üyesi esnaf, Meclis gündemindeki torba yasa teklifine tepki gösterdi. Teklifin yasalaşması durumunda, bu kapsamda olanların ödeyecekleri günlük prim tutarı 301,23 TL’den 390,08 TL’ye yükselecek. Konuya tepki gösteren esnaf, “Zaten ekonomik krizle uğraşırken bir de prim borcunun zamlanması bizim emeklilik hayalimizi iyice suya düşürür. Primler yükselmesin” dedi.

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla birlikte tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar da gözünü Meclis’e çevirdi. Mevcut sistemde prim borçları silinip sigortalılık süreleri durdurulan BAĞ-KUR’lular, bu süreleri yeniden canlandırmak yani “ihya” etmek istediklerinde, prime esas kazanç tutarının %34,75’i oranında prim ödüyorlar.

Geçtiğimiz hafta kamuoyunda sıkça tartışılan ve bu hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi beklenen torba yasa teklifinde, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ödenen bazı primlerde artış öngörülüyor. Bu artışlardan biri de BAĞ-KUR’luların ihya prim oranlarını kapsıyor. Teklif, mevcut %34,75’lik oranı %45’e çıkarmayı hedefliyor. Esnafın itirazı da tam bu noktada başlıyor.

Yasa teklifinin Meclis’ten geçmesi halinde, biriken ve ödenmemiş borçların yeniden tahsilinde ciddi bir zam söz konusu olacak. Her yıl için BAĞ-KUR’luların cebinden yaklaşık 32 bin lira daha fazla çıkacak. Zaten ekonomik krizin etkisiyle iş yerlerini kapatma noktasına gelen esnaf, ihya primlerindeki bu artışın kendilerini daha da zorlayacağını ifade ediyor.

Ataşehir’de esnaflık yapan bir vatandaş, “İş yapamadığımız için primlerimizi ödeyemedik. Şimdi bu ödeyemediğimiz primleri daha da zamlı olarak ödemek zorunda kalacağız. Bir de iş yapamadığı için kapısına kilit vuran esnaf arkadaşlarımız var. Bizim caddede son üç yılda birçok dükkan kapanıp yerine yenileri açıldı. Zarar etmek yerine kapatmayı tercih eden arkadaşlarımız silinen prim borçlarını ödemek için para denkleştirmeye çalışırken yeni zam haberleriyle hayal kırıklığına uğradı” diye konuştu.

BAĞ-KUR’lular, durdurulan sigortalılık sürelerini yeniden canlandırmak istediklerinde, eş-dosttan ya da banka kredisiyle borç bulup bu primleri ödeyerek emekliliklerine saydırabiliyorlar. Şu anda her bir gün için, asgari ücretin %34,75’i oranında prim ödeniyor ve bu da günlük 301,23 TL’ye denk geliyor. Ancak teklif yasalaşırsa bu oran %45 olacak ve günlük prim tutarı 390,08 TL’ye çıkacak. Bu da günlük 88,85 TL’lik bir artış anlamına geliyor.

Bir yıl için cebinden çıkacak ek para tutarı ise 31.986 TL olacak. Örneğin üç yıllık bir ihya başvurusunda bulunan bir BAĞ-KUR’lunun bu yıl 1.080 gün için ödeyeceği toplam tutar 325.428 TL iken, teklifin yasalaşması halinde bu rakam 421.286 TL’ye yükselecek. Aradaki fark ise 95.958 TL olacak.

Vergi uzmanları, yasa teklifinin Meclis’ten geçmesi durumunda, bu tür borcu olan kişilere fazla ödeme yapmamak için yıl sonuna kadar prim borçlarını kapatmaları uyarısında bulunuyor. Eş-dosttan destek, varsa yastık altı altınların bozdurulması gibi yollarla bu ödemelerin avantajlı hale getirilebileceği vurgulanıyor.

Uzmanlar ayrıca, “30 Nisan 2021 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanlar, bu tarihten önceki primlerini ödememişler ise prim borçları silinerek sigortalılık süreleri durduruldu. Borcunu ödemediği için sigortalılık süresi durdurulan kişiler diledikleri zaman ihya başvurusunda bulunabiliyorlar” uyarısını da yineliyor.