Bakır Ateş Pahası! Arz Krizi ve Trump Tarifeleri Fiyatları Tavan Yaptırdı

Küresel piyasalarda bakır fiyatları, arz sıkıntılarına ilişkin artan kaygıların etkisiyle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Büyük madenlerde yaşanan üretim aksaklıkları ve Donald Trump yönetiminin uyguladığı gümrük tarifeleri, metal piyasalarında sert dalgalanmalara yol açarken, ABD ile Çin arasındaki ticaret geriliminin yumuşaması da fiyat artışını destekleyen bir unsur oldu.

Londra Metal Borsası’nda (LME) işlem gören gösterge bakır fiyatı yüzde 1 artarak ton başına 11.137 dolar seviyesine çıktı ve Mayıs 2024’teki 11.104 dolarlık rekoru geride bıraktı. Analistler, arz tarafındaki belirsizliklerin bu yükselişte temel rol oynadığını vurguluyor. Financial Times’ın haberine göre, “Trump yönetiminin bakır üzerindeki tarifeleri, yaşlanan maden altyapısı ve üretim kesintileri fiyatları yukarı itti.”

Jefferies analistleri de yayımladıkları raporda, bazı büyük madenlerdeki operasyonel sorunların üretimi zayıflattığını ve önümüzdeki yıl ciddi arz açıklarının oluşabileceğini belirtti.

Talep Artışında Enerji ve Yapay Zeka Etkisi

Bakır talebindeki büyümenin temelinde, enerji altyapısına ve yapay zeka veri merkezlerine duyulan yüksek ihtiyaç bulunuyor. Madencilik şirketleri, bakırı “geleceğin büyüme motoru” olarak nitelendirirken, yeni rezerv arayışında küresel rekabet hız kazandı. Benchmark Mineral Intelligence analisti Albert Mackenzie, arz kesintilerinin fiyatları yüksek tuttuğunu ancak ABD-Çin ticaret ilişkilerindeki belirsizliklerin yatırımcıları temkinli hale getirdiğini ifade etti.

Mackenzie’ye göre, iki ülke arasında ticaret anlaşmasına yaklaşıldığına dair son dönemde gelen sinyaller, fiyatların yeniden yukarı yönlü hareketinde etkili oldu. Çin ise hâlâ “dünyanın en büyük bakır tüketicisi” olma konumunu koruyor.

Üretim Aksamaları ve Şirket Duyuruları

2025 yılı boyunca bakır arzı, bir dizi olumsuz gelişmeden etkilendi. Freeport-McMoRan’ın Endonezya’daki Grasberg madeninde meydana gelen ölümcül toprak kayması sonrası üretim dururken, şirket üretimin 2026’ya kadar düşük seyredeceğini açıkladı. Glencore, yılın ilk dokuz ayında üretimin yüzde 17 gerilediğini bildirirken, Şilili Antofagasta da 2025 üretiminin önceki tahminlerin altında kalacağını duyurdu. Bu gelişmeler, yatırımcıların beklentilerini aşağı çekti.

Birleşmeler ve Azalan Çıktılar

Yıl içinde gerçekleşen 50 milyar dolarlık Anglo American–Teck Resources birleşmesi, sektörde önemli bir adım olarak öne çıktı. Ancak Teck’in Şili’deki Quebrada Blanca tesisinde üretim üçüncü çeyrekte yüzde 25 azalırken, Anglo American da Şili operasyonlarında yıllık bazda yüzde 20 düşüş raporladı.

ABD’ye yönelen bakır akışı, tarifeler öncesinde hız kazanarak diğer pazarlardaki stokların azalmasına yol açtı. Comex depolarındaki bakır miktarı, Londra Metal Borsası (LME) ve Şanghay Vadeli İşlemler Borsası’ndaki toplam stokları geride bıraktı.

Yeni Yatırımcılar ve Spekülatif Hareketler

Artan fiyatlar, piyasaya yeni yatırımcı girişini hızlandırdı. Mercuria gibi büyük ticaret şirketleri baz metallerdeki paylarını artırırken, bu durum rekabeti yükselttiği kadar spekülatif işlemlerin hacmini de genişletiyor.

Uzmanlara göre, arz tarafındaki zorluklar devam ettikçe bakır fiyatlarında yüksek volatilite sürebilir ve bu durum önümüzdeki dönemde hem üretici hem yatırımcı stratejilerini yeniden şekillendirebilir.