ANALİZ: Sanayi üretimi düşük baz etkisiyle yıllık bazda güçlü büyümesini sürdürüyor

Özet:
Sanayi üretimi Temmuz ayında aylık bazda %1,8 daralırken, düşük baz etkisinin katkısıyla yıllık bazda %5 büyüme kaydetti. Sermaye malı imalatındaki çift haneli artış, yatırım eğilimlerinde kısmi bir canlanmaya işaret ederken; tekstil, giyim ve makine-teçhizat sektörlerinde daralma sürüyor. Küresel talep belirsizlikleri sanayi üretimi açısından risk oluşturmaya devam ederken, faiz indirimleri ve kredi koşullarındaki gevşeme beklentileri yılın kalanında temkinli bir iyimserlik sağlıyor.

Temmuz’da sanayi üretimi yıllık %5 arttı

TÜİK’in açıkladığı verilere göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Temmuz’da aylık %1,8 daraldı. Ancak düşük baz etkisinin katkısıyla sanayi üretimi yıllık bazda %5 (arındırılmamış %5,1) büyüme gösterdi.

Haziran ayında aylık %0,7, Mayıs’ta ise %3,1 büyüme kaydedilmişti. Böylece Temmuz verileri, aylık daralma eğilimine rağmen yıllık bazda güçlü büyüme trendinin korunduğunu ortaya koydu.

Sanayi üretimi beklentilerle uyumlu gerçekleşti

Önceki değerlendirmelerde, çeşitli öncü göstergeler ışığında Temmuz’da sanayi üretiminde aylık bir daralma olabileceği, ancak düşük baz etkisinin katkısıyla yıllık büyümenin yüksek seyredeceği öngörülmüştü.

Açıklanan veriler, bu beklentiyi teyit etti. Ayrıca, 2024’ün ilk çeyreğinde yalnızca %0,7 artan sanayi üretimi, ikinci çeyrekte %5,5’e yükselerek ivme kazandı.

Sektörel bazda ayrışmalar devam ediyor

Sanayi üretiminin sektörlere göre kırılımında belirgin farklılıklar dikkat çekiyor. Takvim etkisinden arındırılmış yıllık bazda en yüksek büyümeyi kaydeden sektör sermaye malı imalatı oldu (%20,1).

Pozitif ayrışan diğer sektörler şunlar:

• Metal eşya sanayi (makine-teçhizat hariç) → %14,4

• Metalik olmayan mineral ürünler → %13,6

• Motorlu kara taşıtı imalatı → %7,4

• Ana metal sanayi → %5,8

• Gıda ürünleri imalatı → %5,8

• Elektrik, gaz ve su sektörü → %5,8

• Enerji → %3,7

İmalat sanayi geneli yıllık bazda %5,5 büyüme kaydederken, madencilik ve taş ocakçılığı %0,5 daraldı.

Zayıflık gösteren sektörler

Bazı alt sektörlerde ise yıllık bazda daralma devam etti:

• Dayanıklı tüketim malları → -%5,4

• Giyim eşyası → -%17,9

• Makine-teçhizat → -%5,8

• Tekstil ürünleri → -%7,7

• Elektrikli teçhizat → -%0,2

Bu tablo, sanayi üretiminin toparlanma sürecinin dengesiz bir yapıya sahip olduğunu ortaya koyuyor.

Ocak–Temmuz döneminde karmaşık tablo

2025’in ilk yedi ayında sanayi üretimi kısmen toparlanma gösterse de, sektörel dağılım dengesiz kaldı.

Yılbaşından bu yana üretimini artıran sektörler:

• Sermaye malı imalatı → %9,1

• Metal eşya sanayi → %11,0

• Enerji → %6,2

• Ana metal sanayi → %3,9

• Metalik olmayan mineraller → %5,0

• Gıda ürünleri → %5,8

• Kimyasal ürünler → %0,5

Buna karşılık, bazı sektörler geriledi:

• Makine-teçhizat → -%5,3

• Giyim eşyası → -%5,2

• Tekstil → -%3,0

• Dayanıklı tüketim malları → -%1,9

• Motorlu kara taşıtları → -%0,8

• Plastik ve kauçuk ürünleri → -%0,3

Yatırım eğilimleri ve riskler

Yılın ilk yedi ayında sermaye malı imalatındaki çift haneli büyüme, yatırımlarda kısmi bir canlanmaya işaret ediyor. Buna karşın, talep zayıflığı birçok alt sektörde baskı yaratmaya devam ediyor.

Faiz indirimleri ve kredi koşullarındaki gevşeme beklentisi yılın kalanında temkinli bir iyimserlik sağlarken, dış talep ve küresel büyüme belirsizlikleri sanayi üretimi açısından temel risk faktörleri arasında öne çıkıyor.

PMI ve elektrik tüketimi toparlanma sinyalleri veriyor

İmalat PMI endeksi, Nisan 2024’ten bu yana çoğunlukla 50 eşik değerinin altında seyretti. Temmuz 2025’te 45,9 seviyesine gerileyen PMI, Ağustos’ta 47,3’e yükselerek sınırlı bir toparlanma sinyali verdi.

Benzer şekilde, elektrik tüketiminde de Ağustos ayında hafif bir artış görüldü. Bu göstergeler, sanayi üretiminde önümüzdeki dönemde aylık bazda sınırlı büyüme olabileceğine işaret ediyor.

Düşük baz etkisinin katkısıyla, üçüncü çeyrek boyunca sanayi üretiminde %5’in üzerinde yıllık büyüme oranlarının korunabileceği tahmin ediliyor.

Kaynak:  Gedik Yatırım