Analiz: Güçlü iç talep dış ticaret dengesini bozuyor

Çekirdek Dış Dengedeki Bozulma İç Talebin Gücünü Koruduğunu Gösteriyor

Ticaret Bakanlığı’nın geçici verilerine göre Kasım 2025’te dış ticaret açığı yıllık bazda 7,8 milyar dolar oldu. Altın ve enerji hariç ithalatın tüketim ve ara malları kanalıyla artması, çekirdek dengede bozulmaya işaret ederken iç talebin güçlü kaldığını gösteriyor. Mevsimsellikten arındırılmış verilerde sınırlı iyileşme olsa da açık 9 milyar dolar civarında seyrediyor. Enerji ve altın kalemlerinde kısmi iyileşme görülürken, çekirdek ithalattaki artış fiyat baskılarının sürdüğüne işaret ediyor.

---

Dış Ticaret Açığı Kasım’da 7,8 Milyar Dolar

Ticaret Bakanlığı açıklamasına göre Kasım ayında ihracat yıllık bazda %2,2 artışla 22,7 milyar dolar, ithalat ise %2,6 artışla 30,5 milyar dolar oldu. Böylece dış ticaret açığı geçen yıla göre 0,3 milyar dolar artarak 7,8 milyar dolara yükseldi.

• İlk 11 aylık açık: 82,4 milyar dolar

• 12 aylık birikimli açık: 91,3 milyar dolar

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerde açık biraz daralmakla birlikte 9 milyar dolar seviyesinin üzerinde kalmaya devam etti.

---

Çekirdek Denge Bozuluyor: İç Talep Güçlü

Altın ve enerji hariç ithalatın artışı, iç tüketimin yüksek seyrettiğine işaret ediyor. Tüketim ve ara malı talebi, çekirdek dengedeki kötüleşmenin ana nedeni olurken enerji-altın dengesinde sınırlı iyileşme görüldü.

Bu görünüm, hafta başında açıklanan büyüme verileriyle birlikte değerlendirildiğinde iç talebin ekonomiyi sürükleyen ana unsur olmayı sürdürdüğünü, talep kaynaklı enflasyon baskılarının ise henüz azalmadığını ortaya koyuyor.

---

İhracatta Artış Sürüyor – Enerji Kalemi Kasım’da Sıçradı

Mevsimsellikten arındırılmış ihracat son iki ayda artış eğiliminde, Kasım’da aylık artış %1,5 oldu. Altın ihracatı 100 milyon dolar eşiğinin altında kalmaya devam ederek 79 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.

Enerji ihracatı dört aylık gerilemenin ardından Kasım’da %26,7 arttı, ancak önceki kayıpları telafi edecek seviyeye ulaşamadı. Altın ve enerji hariç ihracatın aylık artışı ise daha ılımlı %0,5 olarak kaydedildi.

Bölgesel ihracat dağılımında:

• AB-27’ye ihracat üç aydır artış trendinde

• Kasım’da en güçlü artış %14 ile Kuzey Amerika’da

• Diğer Avrupa’ya ihracat düşerken Yakın-Orta Doğu’ya gönderimler yükseldi

Mal gruplarında:

• Yatırım malları ihracatı -%2,2

• Ara malları ihracatı %0,3

• Tüketim malları ihracatı %2,0

---

İthalatta Artış Yavaşladı Ancak Yüksek Seyir Korunuyor

Mevsim etkisinden arındırılmış ithalat Kasım’da yalnızca %0,3 arttı, ancak son üç ayın toplam artışı %15,4 ile güçlü.

• Altın ithalatı: 2,5 milyar dolar (ilk 11 ay toplamı 21,1 milyar dolar)

• 12 aylık altın ithalatı: 23,1 milyar dolar

Enerji ithalatı ise Ekim’deki sert yükselişin ardından Kasım’da %1,8 geriledi. Brent petrol ortalama fiyatı aylık %0,5 düştü.

Altın ve enerji hariç ithalat %2,3 arttı, çekirdek ithalatı yukarı taşıyan ana kalem tüketim malları (%5,1 artış) oldu. Mücevherat çıkarıldığında tüketim ithalatı artışı %6,7’ye yükseldi. Yatırım malları ithalatı %0,3 gerilerken, ara malı ithalatı %2,1 arttı.

Kasım ayında altın ve enerji hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %89,8’den %88,3’e geriledi.

---

Sonuç: Talep Güçlü, Çekirdek Açık Alarm Veriyor

Kasım verileri dış ticaret açığının yüksek kaldığını, alt kalemlerde ise çekirdek dengede belirgin zayıflama olduğunu gösteriyor. İç talebin yavaşlamadığına dair sinyaller enflasyon görünümü açısından kritik. Talep-soğutma politikalarının etkinliği önümüzdeki dönemde daha yakından izlenecek.

---

Kaynak: Akbank, Ticaret Bakanlığı verileri – Analiz & Adaptasyon: WS37

---

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]