3. Çeyrek GSYH Analizi: Sıkı Para Politikasına Rağmen Tüketim Güçlü Kaldı!

İç Talep Motoru Tam Gaz: Yıllık Büyüme %3,7, Uzmanlar Ne Diyor?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2025 yılı üçüncü çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verileri, piyasa beklentilerinin hafif altında (%3,7) kalsa da, ekonominin ana motoru olan hanehalkı tüketiminin güçlü seyrini sürdürdüğünü ortaya koydu. Sıkı para politikalarının etkilerine rağmen gelen bu ılımlı büyüme, yatırım harcamalarındaki güçlü artışla desteklendi.

💰 Tüketim ve Yatırım: Büyümenin Lokomotifleri

 

Verilere göre, GSYH büyümesi beklentilerin altında kalmasına karşın, özel tüketim harcamaları yıllık bazda %4,8 ile oldukça güçlü gerçekleşti ve manşet büyümeye yaklaşık %3,2 puan katkı sağladı. Gedik Yatırım analizine göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çeyreklik bazda kaydedilen %2,1’lik artış, TCMB’nin (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) “iç talepte dengelenme” söylemiyle tam olarak örtüşmüyor.

Olumlu tarafta, yatırım harcamaları yıllık %11,7’lik dikkat çekici bir büyüme kaydetti. İnşaat yatırımları (%13,3) ve makine-teçhizat yatırımları (%11,3) bu artışın temelini oluşturdu ve büyümeye %2,8 puanlık önemli bir katkı sundu. İç talebin GSYH büyümesine toplam katkısı ise %6,1’e ulaştı.

🚜 Tarım Darbe Aldı, Hizmetler Öne Çıktı

 

Üretim tarafında ise dikkat çekici bir ayrışma yaşandı. Deprem harcamalarının desteğiyle inşaat sektörü yıllık %13,9 ile en güçlü büyüyen kalem oldu. Hizmetler sektörü de (%6,3 büyüme) gücünü korurken, bilgi-iletişim ile finans ve sigorta hizmetleri çift haneli büyüme ile öne çıktı.

Ancak, tarım sektöründe yaşanan %12,7’lik sert daralma, manşet büyümeyi yaklaşık %1,3 puan aşağı çekti. Akbank Ekonomik Araştırmalar, tarım dışı GSYH büyümesinin üçüncü çeyrekte yıllık %5,6 ile manşet rakamın oldukça üzerinde olduğunu hesaplayarak, tarımdaki arz problemlerinin talep koşullarına ilişkin değerlendirmeleri sınırladığına işaret ediyor.

🏦 TCMB ve Faiz İndirimi Beklentileri

 

Al Baraka Yatırım, küresel belirsizlikteki azalmanın ithalattaki artışı ılımlı kılacağını ve OVP (Orta Vadeli Program) hedeflerine ulaşılacağını öngörüyor. Kurum, TCMB’nin faiz indirim döngüsüne devam etmesiyle iç talebin daha da canlanacağını tahmin ediyor.

Ancak, Akbank ve Gedik Yatırım’ın ortak görüşü, güçlü tüketim eğilimi ve tarım dışı faaliyetteki ivmelenmenin, finansal sıkılığa bağlı bir yavaşlamaya işaret etmediği yönünde. Faaliyetin öngörülenden kuvvetli gitmesi nedeniyle, TCMB’nin Aralık ayında faiz indirim adımını büyütmesi zor görünüyor. Mevcut eğilimler, 2025 yılı GSYH büyümesinin %3,5’in hafif üzerinde gerçekleşebileceğine işaret ediyor.