2026 Bütçesi: “İstikrar ve Refah” Odaklı, Yatırım–İstihdam–İhracat Ekseninde Destek Artıyor

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’ni Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sundu. Bütçe; yatırımı, üretimi, istihdamı ve ihracatı desteklerken, dezenflasyon sürecini güçlendirmeyi hedefliyor.

---

Makro Çerçeve ve Büyüme Görünümü

• 2025 büyümesi OVP ile uyumlu şekilde %3,3 öngörülüyor; 2026’da hedef %3,8.

• Kişi başına gelir: 2024’te 15.325 $, 2025’te 17.748 $, 2026’da 18.621 $ tahmini.

• Dezenflasyon kararlılığı vurgulanıyor; hizmet enflasyonundaki atalete karşı arz yönlü destekler (konut ve gıda arzı) öne çıkarılıyor.

---

Bütçe Büyüklüğü ve Denge

• 2026 Bütçe giderleri: 18,93 trilyon TL

• 2026 Bütçe gelirleri: 16,22 trilyon TL

• Bütçe açığı/GSYH: %3,5 hedefi

• Faiz giderleri/GSYH: %3,5 öngörü

• Faiz dışı denge: +29 milyar TL fazla hedefi

• 2025 yıl sonu bütçe açığı/GSYH beklentisi: %3,6.

• 2024 gerçekleşmeleri (özet): Gider 10,78 trn TL, gelir 8,67 trn TL, açık 2,11 trn TL; deprem hariç açık/GSYH %3.

---

Gelir Politikası ve Sosyal Harcamalar

• Vergi gelirleri (2025): 10,73 trn TL, vergi dışı 1,73 trn TL tahmini.

• Asgari ücrete kadar ücretlerin vergiden istisnası 2026’da 1,09 trn TL gelir etkisi yaratacak.

• Doğal gaz/elektrik destekleri ve vergi istisnaları dahil sosyal harcama toplamı: 2,38 trn TL (bütçenin %12,6’sı).

• Konut ve enerji faturalarına yönelik 373 milyar TL sübvansiyon öngörüsü.

---

Yatırım Programı ve Sermaye Harcamaları

• Toplam yatırım ödeneği (2026): 2,01 trn TL

  • Sermaye giderleri: 1,31 trn TL

  • Sermaye transferleri: 525 milyar TL (afete yönelik konut ve altyapı dahil)

  • Yatırımları hızlandırma ödeneği: 169 milyar TL

• Odak alanlar: sulama, demiryolu, havayolu, denizyolu altyapısı; yeşil ve dijital dönüşüm.

---

Sektörel Öncelikler ve Tahsisler

• Eğitim: 2,90 trn TL (MEB için 1,94 trn TL); eğitim bütçesinin merkezi payı %15,3.

• Sağlık: Merkezi bütçeden 1,59 trn TL; SGK ve üniversiteler dahil toplam 3,31 trn TL.

• Tarım: 888 milyar TL

  • Destek programları 168 milyar TL,

  • Yatırım ödenekleri 190 milyar TL,

  • Tarımsal kredi/KİT/ihracat destekleri 268 milyar TL.

• Sosyal konut: 2026 bütçesinde 100 milyar TL finansman desteği.

• Reel sektör destekleri (tarımsal kredi sübvansiyonu hariç): 493 milyar TL

  • SGK işveren primleri 283 milyar TL,

  • Esnaf kredileri sübvansiyonu 70 milyar TL,

  • Sanayi/teknoloji teşvikleri 50 milyar TL,

  • Mesleki eğitim katkısı 29 milyar TL,

  • İhracat ve diğer destekler 60 milyar TL.

• Savunma ve güvenlik (SSDF dahil): 2,16 trn TL (bütçenin %11,4’ü); yerlilik oranı %82, 2024 savunma/havacılık ihracatı 7,2 milyar $.

---

İstihdam ve İşgücü Piyasası

• İşsizlik oranı: 2025’te %8,5, 2026’da %8,4 hedef; orta vadede %7,8’e kademeli düşüş vizyonu.

• 2024’te istihdam +988 bin kişi; 2025’te yatay seyrin ardından yaz aylarında ılımlı artış.

• Verimlilik odaklı büyüme: 2025’in ilk yarısında TFV artışının büyümeye katkısı belirgin.

---

Dış Denge ve Rezervler

• 2025 Eylül itibarıyla yıllıklandırılmış ihracat: 269,7 milyar $; ithalat OVP tahmini 367 milyar $.

• Brüt rezervler (17 Ekim 2025): 198,4 milyar $ ile tarihî zirve (yıllık +39,1 milyar $).

---

Dönüşüm Başlıkları ve Orta-Uzun Vade

• Yeşil ve dijital ekonomi, AR-GE/yenilikçilik, yapay zekâ ve üretkenlik odaklı dönüşüm desteklenecek.

• Afete dayanıklı şehirler ve altyapı güçlendirme projeleri öncelikli kalacak.

• Enerji tarafında yerli kaynakların payını artırma, verimlilik ve nükleer/yenilenebilir yatırımlarla cari açık üzerinde kalıcı iyileşme hedefi.

---

Yatırımcı Notu – 3 Hızlı Çıkarım

1. Mali disiplin sinyali: Açık/GSYH %3,5 hedefi ve faiz dışı fazla, dezenflasyonla uyumlu bir çerçeve sunuyor.

2. Büyüme kompozisyonu: Kamuda altyapı–yeşil/dijital dönüşüm; özel sektörde teşvikler ve SGK prim destekleri, yatırım ve verimlilik üzerinden büyümeyi destekliyor.

3. Riskler: Hizmet enflasyonundaki atalet, küresel finansal koşullar ve dış talep zayıflığına karşı arz yönlü tedbirler ve sosyal harcamalarla dengelenen bir kurgu var.