UNCTAD: Küresel ticaret 2025’te 35 trilyon dolarla rekor kırmaya hazırlanıyor

Özet:

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), yayımladığı yılın son Küresel Ticaret Güncellemesi raporunda küresel ticaret hacminin 2025 sonunda ilk kez 35 trilyon doları aşacağını açıkladı. Rapora göre büyüme hızında yavaşlama işaretleri olsa da ticaret hacmi yılın ikinci yarısında da artmayı sürdürdü. Emtia fiyatlarındaki gerileme ile artış daha çok hacim bazlı gerçekleşiyor; talep zayıflasa bile ticaret hacmini koruyan temel dinamik işlem miktarlarındaki yükseliş oldu. 2026 için ise büyüme beklentileri daha temkinli.

---

📈 Küresel ticaret büyüyor, ancak ivme zayıflıyor

UNCTAD raporuna göre:

• 2025’te küresel ticaret %7 artacak

• Yıl sonu ticaret hacmi 35 trilyon doların üzerine çıkabilir

• 3. çeyrekte ticaret çeyreklik %2,5 büyüdü

  • Mal ticareti: +%2

  • Hizmet ticareti: +%4

• 4. çeyrekte büyüme yavaşlıyor:

  • Mallar +%0,5

  • Hizmetler +%2

Raporda dikkat çekilen en önemli noktalardan biri, ticaret değerlerindeki artışın fiyatlardan değil miktar artışından kaynaklanması:

“2025 sonundaki ticaret artışı fiyat etkisinden değil, hacimden geliyor. Enflasyon düşerken talep istikrarını koruyor.”

---

🌍 En güçlü performans Asya ve Afrika’dan

Bölgesel görünüm:

• Doğu Asya ihracatta %9 büyüme ile lider

• Bölge içi ticaret %10 arttı

• Afrika ithalatı %10, ihracatı %6 yükseldi

• Güney–Güney ticareti %8 büyüdü

Öne çıkan ülkeler:

UNCTAD değerlendirmesi:

“Gelişmekte olan ekonomiler küresel ticarette ağırlığını artırıyor.”

---

🏭 Sektörel tablo: Elektronik güçlü, otomotiv geride

Yıllık bazda:

• İmalat sektörü %10 büyüdü

• Büyümenin lokomotifi elektronik (%14) — yapay zekâ talebi etkisi

• Tarımda 3. çeyrekte sert toparlanma:

  • Tahıl +%11

  • Meyve-sebze +%11

• Otomotiv ticareti -%4

• Fosil yakıt ticareti fiyat düşüşüyle gerileme eğiliminde

• Yenilenebilir enerji ekipmanlarında karışık tablo:

  • Solar +%7, rüzgâr -%16

  • Batarya ticareti +%4

  • Kritik mineraller -%17

---

🌐 2025 ticaretinde yeni trend: Friend-shoring ve near-shoring hızlandı

Pandemi sonrası başlayan tedarik zinciri yeniden yapılanması 2025 boyunca hız kazandı.

• Politik olarak yakın ülkelere yönelen friend-shoring

• Coğrafi yakınlığı önceleyen near-shoring

• Tedarik zincirinde konsantrasyon artışı

UNCTAD’a göre bu yapı:

“Küreselleşme çok merkezli ve bloklara ayrılan yeni bir modele evriliyor.”

---

🔮 2026 görünümü: Büyüme devam edecek, ancak riskler ağırlaşıyor

UNCTAD 2026 için uyarıyor:

📌 Daha yavaş küresel büyüme
📌 Borçlanma maliyetlerinde yükseliş
📌 Ticaret maliyetlerinin artması
📌 Jeopolitik belirsizlik
📌 Koruyucu ekonomi politikaları
📌 Talep yavaşlama riski

Raporun genel mesajı net:

2025 toparlanma yılı oldu; 2026 daha temkinli bir döneme işaret ediyor.
Ticaret hacmi büyüyor, fakat momentum zayıflıyor ve riskler birikiyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?
Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]