Trump’ın Gümrük Tarifeleri Anayasa Mahkemesi’nde:  Yüksek Mahkeme Kararı Küresel Ticareti Sarsabilir

Özet:

ABD Başkanı Donald Trump’ın rekor seviyedeki gümrük tarifeleri Yüksek Mahkeme’ye taşındı. Küçük işletmeler, fiyat artışları ve tedarik zinciri sorunları nedeniyle Trump’ın hızlı inceleme talebini destekliyor. Kararın yıl sonuna kadar çıkması halinde, küresel ticaret dengeleri, ikili anlaşmalar ve milyarlarca dolarlık iade yükümlülükleri masada.

Trump’ın Tarifeleri Yüksek Mahkeme’de: Küresel Ticaret İçin Dönüm Noktası

ABD Başkanı Donald Trump’ın getirdiği geniş kapsamlı gümrük tarifeleri, küresel ticaret dengelerini etkileyebilecek kritik bir davayla Yüksek Mahkeme’ye taşındı. Küçük işletmeler, ağır maliyetler ve tedarik zinciri sorunları nedeniyle Trump’ın hızlı inceleme talebine destek verdiklerini açıkladı.

Trump yönetimi, Çarşamba günü yaptığı başvuruda, davanın Kasım ayının ilk haftasında görüşülmesini ve Yüksek Mahkeme’nin süreci hızlandırmasını istedi.

Küçük İşletmeler: “Ekonomik Olarak Kan Kaybediyoruz”

Davaya taraf olan küçük işletmeler, Cuma günü sundukları dilekçede, “tarifeler nedeniyle ağır ekonomik kayıplar yaşadıklarını”, fiyat artışları ve tedarik zinciri kesintilerinin kendilerini zor durumda bıraktığını belirtti.

Trump yönetiminin önerdiği takvim kabul edilirse, Yüksek Mahkeme kararı yıl sonuna kadar çıkabilir. Ancak mahkemenin dönem takvimi gelecek yılın ortasına kadar uzandığından, davanın kesin sonuçlanması zaman alabilir.

Mali Riskler Devasa Boyutta: 50 Milyar Dolarlık İade Masada

Bloomberg Economics’ten analist Chris Kennedy’ye göre, Trump’ın davayı kaybetmesi halinde:

• ABD’nin ortalama efektif gümrük tarifesi %16,3’ten yarıya inecek,

• Washington’un küçük ve orta ölçekli şirketlere onlarca milyar dolarlık vergi iadesi yapması gerekecek,

• Trump’ın son aylarda imzaladığı birçok ön anlaşma ve çerçeve ticaret mutabakatı riske girecek.

ABD yönetimi, Yüksek Mahkeme’nin 10 Eylül’e kadar davayı kabul edip etmeyeceğine karar vermesini talep etti.

“Kurtuluş Günü Tarifeleri” Davanın Merkezinde

Dava, özellikle Trump’ın 2 Nisan’da açıkladığı “Kurtuluş Günü Tarifeleri” etrafında şekilleniyor. Bu düzenleme ile, ülkelere göre değişmek üzere %10 ila %50 arasında gümrük vergisi uygulanmaya başlanmıştı.

Bu adım, ABD’de son yüzyılın en büyük gümrük vergisi artışı olarak kayda geçti. Ortalama uygulanan gümrük tarifesi, 1930 tarihli Smoot-Hawley Yasası’ndan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.

Trump ayrıca, Meksika, Kanada ve Çin’den yapılan ithalatlara yönelik ek tarifeleri, fentanil kaçakçılığıyla mücadele gerekçesiyle savunuyor.

Yüksek Mahkeme’nin Kararı Tarihî Olabilir

Bu dava, Trump’ın başkanlık yetkilerini önceki hiçbir liderin denemediği ölçüde genişletme girişimini test edecek. 1977 tarihli Uluslararası Ekonomik Acil Durum Yetkileri Yasası (IEEPA), başkana ulusal güvenlik, dış politika ve ekonomik krizler konusunda geniş yetkiler veriyor, ancak gümrük tarifelerinden açıkça bahsetmiyor.

Geçen hafta Federal Bölge Temyiz Mahkemesi’nin 7’ye karşı 4 oyla aldığı karar, Trump’ın tarifeler konusunda yetkisini aştığına hükmetmişti. Ancak kararın uygulanması şimdilik askıya alındı, böylece Trump’a Yüksek Mahkeme’ye başvurma şansı tanındı.

ABD Başsavcısı D. John Sauer, mahkemeye sunduğu belgede, temyiz mahkemesinin kararının “devam eden uluslararası ticaret görüşmelerini tehlikeye attığını ve çerçeve anlaşmaları riske soktuğunu” vurguladı.

Küresel Ticaret, Tedarik Zincirleri ve Piyasalar İçin Riskler

Yüksek Mahkeme’nin olası kararları, küresel ekonomi açısından kritik sonuçlar doğuracak:

• Trump lehine bir karar, yüksek tarifelerin devamını ve ABD’nin “korumacı ticaret stratejisinin” güçlenmesini sağlayacak.

• Trump aleyhine bir karar ise, tarifelerin yarıya düşmesi, on milyarlarca dolarlık vergi iadesi, ve mevcut ticaret anlaşmalarının bozulması anlamına gelebilir.

Özellikle otomotiv, teknoloji, tarım ve enerji sektörlerinde küresel tedarik zincirleri, mahkeme kararına bağlı olarak ciddi dalgalanmalarla karşı karşıya kalabilir.

Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık strateji notları ile BIST–FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.