Trump, Japonya ile Ticaret Anlaşmasını İmzaladı: %15 Gümrük Tarifesi, 550 Milyar Dolarlık Yatırım, İçeride Siyasi Baskı

Özet:

ABD Başkanı Donald Trump, Japonya ile aylardır süren müzakerelerin ardından %15’lik temel gümrük tarifelerini içeren ticaret anlaşmasını imzaladı. Tokyo, 550 milyar dolarlık yatırım, 100 Boeing uçağı alımı ve tarım ürünleri ithalatında ciddi artış taahhüt ederken, otomotiv sektörüne büyük darbe bekleniyor. Aynı gün Trump, ABD’ye üretim taşımayan yarı iletken şirketlerine “önemli” tarifeler uygulayacağını açıkladı. Apple ve ABD yatırımı yapan firmalar muaf tutulacak.

ABD-Japonya Ticaret Anlaşması: %15 Gümrük Tarifeleri Yolda

ABD Başkanı Donald Trump, Perşembe günü Washington’da imzaladığı başkanlık kararnamesiyle Japonya ile yapılan yeni ticaret anlaşmasını resmileştirdi. Anlaşma kapsamında Japonya’dan ABD’ye ithal edilen malların çoğuna %15 oranında temel gümrük tarifesi uygulanacak.

Otomotiv, havacılık, tarım ve imalat sektörlerini kapsayan bu anlaşma, Temmuz ayında sonuçlanan müzakerelerin ardından detayların netleştirilmesiyle yürürlüğe girdi.

Tokyo, anlaşma çerçevesinde:

• 550 milyar dolarlık ABD tarafından seçilecek projelere yatırım,

• ABD’den mısır, soya fasulyesi, pirinç ve diğer tarım ürünlerinde %75’e varan artış,

• 100 adet Boeing uçağı alımı,

• ABD üretimi savunma ekipmanı ve ticari uçaklarda yüksek hacimli ithalat taahhüt etti.

Anlaşmada ayrıca Japonya’nın, imalat, havacılık, tarım ve otomotiv sektörlerinde “piyasa erişiminde çığır açan fırsatlar” sağlayacağı belirtildi.

Otomotiv Sektörüne Darbe: Toyota ve Rakipleri Zorlanıyor

Trump yönetiminin getirdiği yeni tarifeler, özellikle Japonya’nın dev otomotiv endüstrisini vuracak. Toyota, geçen ay yaptığı açıklamada, ABD’ye yönelik otomobil satışlarında yaklaşık 10 milyar dolarlık kayıp öngördüğünü ve tam yıl kâr tahminini %16 düşürdüğünü bildirmişti.

Aynı baskının ABD’li otomotiv devlerini de vurması bekleniyor:

• Ford’un vergi öncesi düzeltilmiş kârının 3 milyar dolar düşmesi bekleniyor.

• General Motors (GM) ise 4 ila 5 milyar dolar arasında gelir kaybı öngörüyor.

Trump’ın kararnamesine göre, otomobiller ve yedek parçalar da dahil olmak üzere sektörel bazda %15’lik ek tarifeler uygulanacak. Havacılık, jenerik ilaçlar ve doğal kaynaklar da bu kapsamda.

İshiba İçeride Baskı Altında

Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, anlaşmayı desteklese de kendi partisi içinden artan muhalefetle karşı karşıya. Tokyo’nun üst düzey müzakerecisi Ryosei Akazawa, Washington’daki görüşmeler sırasında Trump’a Japonya ziyaret davetini iletti.

Kyoto News’e göre Akazawa, geçen ayki ABD ziyaretini “teknik detaylardaki pürüzler” nedeniyle iptal etmişti. Ancak anlaşmanın imzalanmasıyla beraber, İshiba hükümeti hem muhalefetten hem de parti içindeki şahin kanattan artan baskıya maruz kalıyor.

Trump’tan Yarı İletken Üreticilerine Gözdağı: “Apple ve Yerli Yatırımcılar Muaf”

Anlaşmanın imzalandığı günün akşamında Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen teknoloji liderleri yemeğinde çip ve yarı iletken ithalatına yönelik “önemli” tarifeler planladığını açıkladı.

Yemeğe, aralarında Apple CEO’su Tim Cook, Meta CEO’su Mark Zuckerberg ve Oracle CEO’su Safra Catz’ın da bulunduğu iki düzineden fazla teknoloji lideri katıldı.

Trump, toplantıda şunları söyledi:

“Çipler ve yarı iletkenlerle ilgili konuştuk, üretimini ABD’ye taşımayan şirketlere tarife uygulayacağız. Çok yakında bu tarifeler gelecek. Oldukça önemli bir oran olacak.”

Ancak Trump, Apple gibi ABD’de yatırımını artıran şirketlerin bu vergilerden muaf tutulacağını belirtti. Apple, Trump’ın geçen ay Cook ile yaptığı görüşmenin ardından ABD’de 100 milyar dolarlık yeni üretim yatırımı açıklamış, Şubat ayında duyurduğu 500 milyar dolarlık planına ek yapmıştı.

TSMC, Samsung ve Diğerleri ABD’ye Yatırım Yapıyor

ABD, 2020’den bu yana yarı iletken üretimini ülke içine çekmek için büyük bir stratejik plan yürütüyor. TSMC ve Samsung Electronics gibi devler, son yıllarda ABD’de yüz milyarlarca dolarlık fabrika yatırımı açıkladı.

Bu yatırımlar sayesinde bu şirketlerin, Trump’ın planladığı tarifelerden muaf tutulması bekleniyor. Ancak hangi şirketlerin hangi koşullarda muaf olacağı henüz netleşmiş değil.

Beyaz Saray’da Yapay Zekâ ve Eğitim Zirvesi

Aynı etkinlik kapsamında, First Lady Melania Trump, Beyaz Saray Yapay Zekâ Eğitimi Görev Gücü’nün ikinci toplantısında konuştu. Melania, yapay zekânın eğitimdeki rolünün önemine dikkat çekerken, “teknolojinin büyümesini sorumlu şekilde yönetmemiz gerektiğini” vurguladı.

Tesla CEO’su Elon Musk davet edilmesine rağmen etkinliğe katılamadı ancak sosyal medya platformu X üzerinden bir temsilci göndereceğini açıkladı.

Bu gelişmeler, Trump yönetiminin hem ticaret hem de teknoloji politikalarında agresif bir strateji izlediğini ve küresel tedarik zincirlerini yeniden şekillendirmeye çalıştığını ortaya koyuyor.

Kaynak: Reuters, Kyoto News, Bloomberg

Atilla Yeşilada & Güldem Atabay’ın günlük/haftalık strateji notları ile BIST–FX–tahvil–emtia analizleri için kurumsal abonelik: [email protected]
Not: Ücretli/kurumsal hizmettir. Yatırım tavsiyesi değildir.