S&P’den Fransa’ya Sürpriz Not İndirimi: “Beşinci Cumhuriyet’in En Derin Siyasi Krizi”

Özet:

Küresel kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global Ratings, Fransa’nın kredi notunu AA-’dan A+’ya indirerek ülkenin mali güvenilirliğine yeni bir darbe vurdu. Planlı olmayan bu karar, zayıf ve azınlık durumundaki hükümetin artan borç yükü karşısında bütçe disiplinini sağlamadaki zorluklarını gözler önüne serdi.

Sürpriz Karar: Fransa’nın Notu A+’ya Geriledi

S&P, 2025 taslak bütçesinin sunulmasına rağmen Fransa’nın bütçe belirsizliğinin yüksek seviyede kaldığını belirtti.
Bu indirimin ardından Fransa, Moody’s ve Fitch gibi diğer büyük kuruluşlardan aldığı çifte “AA” notlarını bir ay içinde iki kez kaybetmiş oldu.

Bu durum, bazı yatırım fonlarının “yatırım yapılabilir” kriterleri gereği Fransız tahvillerini portföylerinden çıkarmasına yol açabilir.

“Fransa, 1958’de Beşinci Cumhuriyet’in kurulmasından bu yana en ciddi siyasi istikrarsızlık dönemini yaşıyor.” – S&P Global Ratings

Siyasi Kaosun Ekonomik Bedeli

Fransa’da son bir yılda iki başbakan, bütçe planları nedeniyle meclis tarafından görevden alındı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un desteklediği son başbakan Sébastien Lecornu, koltuğunu koruyabilmek için muhalefetin taleplerine boyun eğmek zorunda kaldı:

• Emeklilik reformunun askıya alınması,

• Bütçe açığının artırılması,

• Ve yeni harcama programlarına onay verilmesi.

Lecornu ayrıca, önceki hükümetlerin sıkça kullandığı Anayasa’nın 49.3. maddesini — bütçe oylamalarını baypas etmeye yarayan yetkiyi — devre dışı bıraktı.
Bu adım, 2026 bütçesinin onay sürecini daha da belirsiz ve kırılgan hale getirdi.

S&P: Bütçe Açığı Kapanmıyor, Borç Dağı Büyüyor

S&P raporunda, Fransa’nın borç yükünün 2028 itibarıyla GSYH’nin %121’ine ulaşacağını öngörüyor.
Bu oran, 2023 sonunda %112 seviyesindeydi.
Ayrıca kurum, 2027 başkanlık seçimleri öncesinde Euro Bölgesi’nin ikinci büyük ekonomisinde belirsizliğin süreceğini vurguladı.

“Yeni bir seçim, güçlü bir parlamento çoğunluğu getirse bile, orta vadeli mali disiplin planlarının uygulanacağına dair garanti yok.” – S&P

Fransa’nın Bütçe Hedefleri Tehlikede

Lecornu’nun Meclis’e sunduğu bütçe taslağı, 2025’te bütçe açığının GSYH’ye oranını %5,4’ten %4,7’ye düşürmeyi hedefliyor.
Ancak muhalefet, bu hedefin yetersiz ve siyasi manevralara açık olduğunu savunuyor.

Lecornu, bütçe görüşmeleri sırasında meclisteki çoğunluğu sağlamak için 30 milyar avroluk vergi artışı ve harcama kesintisi içeren bir paketi müzakere etmeye çalışıyor.
Başbakan’ın çağrısı şu şekildeydi:

“Ülkemizin mali disiplinini yeniden tesis edecek bir bütçeyi tartışarak geçirelim, hükümeti düşürmek için değil.”

Kredi Notu İndiriminin Piyasaya Etkisi

Son haftalarda Fransız tahvilleri ile Alman Bund’ları arasındaki getiri farkı zaten açılmıştı.
S&P’nin kararı sonrası Fransa’nın borçlanma maliyetleri daha da artacak.
Fitch ve DBRS’in ardından gelen üçüncü not indirimi, ülkenin kredi hikayesini zayıflattı.

Fransız tahvilleri artık İspanya ve Portekiz ile aynı kredi notu seviyesinde bulunuyor — yatırım yapılabilir kategorinin sadece 6 basamak üzerinde.

Maliye Bakanı Lescure: “Disiplin Sözümüzden Dönmeyeceğiz”

Fransa Maliye Bakanı Roland Lescure, S&P’nin kararına rağmen hükümetin %5,4 bütçe açığı hedefini bu yıl için tutturacağını söyledi.
Uzun vadede ise 2029 itibarıyla %3 açığa dönüş hedefinin korunacağını belirtti.

“Artık hükümet ve parlamentonun ortak sorumluluğu, bu çerçeveye uygun bir bütçeyi 2025 sonuna kadar kabul etmektir.”

Analiz: Avrupa’da Mali Disiplin Zinciri Kopuyor

S&P’nin Fransa’ya yönelik kararı, Euro Bölgesi’nde artan borçlanma risklerinin yeni bir uyarı sinyali olarak değerlendiriliyor.
İtalya’nın yüksek faiz yükü, Almanya’nın bütçe açığı sorunları ve şimdi Fransa’daki siyasi kargaşa, Avrupa’nın mali mimarisini test eden bir zincir reaksiyon yaratıyor.

Fransa’nın not indirimi, sadece Paris için değil, tüm AB için “yapısal borç yönetimi reformlarının kaçınılmaz hale geldiği” bir dönemin habercisi.