İran’da su bitti!!!

İran’da Su Krizi Yeni Bir Evreye Girdi: Üç Baraj Kurudu, Sekiz Baraj Kritik Eşiklere Yaklaştı

İran’da su krizi artık mevsimsel bir sorun olmaktan çıkarak, kalıcı ve yapısal bir sorun haline geldi. Resmî verilere göre ülkenin üç büyük barajı tamamen kurumuş durumda; sekiz baraj da kritik seviyelere yaklaşmış durumda. Depolama hacimleri geçen yıla göre yüzde 25’in üzerinde azaldı.

Başkent Tahran, 15 milyonu aşkın nüfusuyla en riskli bölgelerden biri olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, içme suyu kaynaklarının Ekim ayına kadar tükenebileceği uyarısında bulunuyor. İsfahan ve Huzistan gibi merkezi ve güneybatı bölgeleri, daha önce de su kıtlığı yaşamalarına rağmen, yıllardır çözülmeyen altyapı sorunları, iklim değişikliği ve kronik yönetim hatalarıyla karşı karşıya. Bu yıl barajlara gelen su miktarı yüzde 40’dan fazla azalarak 24 milyar metreküpe geriledi. Depolama hacmi ise sadece 20 milyar metreküp olarak açıklandı – geçen senenin aynı dönemine göre ciddi bir düşüş söz konusu.

Su kaynaklarından aşırı çekim, yer altı su seviyelerinin çarpıcı şekilde düşmesine yol açtı. Bu durum aynı zamanda kuraklığın yalnızca çevresel bir mesele olmadığını, siyasi, ekonomik ve sosyal krizlere de dönüştüğünü gözler önüne serdi. Kırsal alanlarda, suya dayalı tarım faaliyetlerini sürdüren topluluklar artık çiftçiliği bırakıp kent merkezlerine göç etmek zorunda kaldı. Bu akış, şehir çevresindeki gecekondu yerleşimlerini, barınma, sağlık ve ulaşım sistemlerini derinden etkiledi.

Ekonomik bedel de ağır: Tarım sektörü darbe alırken, gıda fiyatları yükseldi ve ithalata bağımlılık arttı. Sanayi kesiminde, petro-kimya ve ağır imalat gibi su bağımlı sektörlerde üretim düşüyor, işsizlik artıyor. Su kısıtlamaları ve güven kaybı, devlet kurumlarına olan halk güvenini zedeliyor. Dağıtımdaki adaletsizlik, bölgesel protestolara neden oldu – özellikle İsfahan ve Huzistan’da çiftçiler, işsizler ve çevreci aktivistler sokaklara döküldü.

Teknik önlemler yalnızca zaman kazandırır. Asıl çözüm, su yönetiminde kapsamlı reformlar: şeffaflık, eşit dağıtım, hesap verebilirlik ve uzun vadeli çevresel planlama şart. Kırsal ekonomilerin çeşitlendirilmesi, şehir baskısını hafifletmek ve kamusal güveni yeniden tesis etmek için kritik önem taşıyor.

Uzmanlar uyarıyor: Aksiyona geçilmemesi, su krizinin yalnızca fiziki kıtlığa değil bir meşruiyet krizine dönüşebileceği anlamına geliyor. İran, yaptırımlar, izolasyon ve jeopolitik baskılara karşı direnmek zorundayken, en hayati tehdidin kendi topraklarında kuruyarak hayatı durdurması olabilir.