Çin’in Ticaret Fazlası 1 Trilyon Doları Aştı – Küresel Ticaret Dengeleri Sarsılıyor

Özet:

Çin’in ticaret fazlası Kasım itibarıyla ilk kez 1 trilyon doları aşarak 1,076 trilyon dolara ulaştı. ABD ile devam eden ticaret savaşı ve Trump yönetiminin yüksek tarifelerine rağmen toplam ihracat yılın ilk 11 ayında %5,4 arttı, ithalat %0,6 geriledi. ABD’ye yapılan ihracat sekiz aydır kesintisiz düşüyor olsa da Çin, kaybı Avrupa Birliği ve ASEAN ülkelerine yönelerek telafi etti. Analistler, ihracatın 2026’ya kadar büyümede temel lokomotif olmaya devam edeceğini öngörürken; Washington-Pekin ateşkesinin kırılgan olduğu, Avrupa ile yeni gerilimlerin kapıda olabileceği uyarısı yapılıyor.

---

📈 Tarihi rekor: Ticaret fazlası 1 trilyon $ barajını geçti

Çin Gümrük İdaresi verilerine göre:

• İhracat (Ocak–Kasım): +%5,4

• İthalat: –%0,6

• Ticaret Fazlası: 1,076 trilyon $ (+%21,6 yıllık)

Kasım ayında ihracat yıllık bazda %5,9 artışla beklentileri aştı (tahmin %3,8), ithalat ise %1,9 yükselerek beklentinin altında kaldı. Bu toparlanma, özellikle üreticilerin yeni pazar odaklı sevkiyatları ile gerçekleşti.

Citigroup ekonomistleri, güçlü dış ticaret performansının büyümeye destek verdiğini belirtti:

“2025 için %5 büyüme tahminimizi koruyoruz. İhracat 2026’da da büyümenin ana motoru olabilir.”

---

🇺🇸 ABD’ye ihracat çöküyor, rota Avrupa ve ASEAN’a kayıyor

ABD ile tarifelerin gevşetilmesine rağmen Çin’den ABD’ye ihracat:

• Kasım: –%28,6 (yıllık)

• İlk 11 ay toplamı: –%18,9

ABD’den ithalat ise aynı dönemde %13,2 düştü. Buna karşın Çin, kayıpları diğer pazarlarda telafi etmeyi başardı:

ABD ile ticaret açığı küçülürken Çin fazlası genişledi. Peterson Institute verilerine göre ABD’nin Çin ürünlerine uyguladığı ortalama vergi %47,5, Çin’in ABD’ye uyguladığı ise %32 seviyesinde.

---

🏭 Ekonomi güçlü, fakat iç talep zayıf – Pekin için ikilem

İç tüketimde zayıf görünüm sürüyor. Kasım itibarıyla:

• Konut piyasası baskısı devam ediyor

• Ücret güvencesi düşük, harcama iştahı sınırlı

• Fabrika aktivitesi sekiz aydır daralıyor

• Özel sektör PMI ihracat odaklı daralmaya işaret ediyor

Buna karşılık dış talep ekonomiyi taşıyor. Nomura ve PAG analizlerine göre Çin uzun vadede ihracata bağımlılığı azaltıp iç tüketimi güçlendirmek zorunda.

“Çin’in kalıcı büyüme için ihracat bağımlılığını azaltması şart.”
— Weijian Shan, PAG CEO’su

Güçlenen yuan (+%5 Nisan’dan beri) ithalat maliyetlerini düşürerek tüketimi destekleyebilir.

---

🥇 Kritik mineraller ve tarımda anlaşma sonrası ivme

ABD–Çin ticaret ateşkesi kapsamında:

• Nadir toprak elementi ihracatı Kasım’da %24 arttı

• Yeni lisans sistemi sevkiyatları hızlandıracak

• Çin yıl sonuna kadar 12 milyon ton ABD soya fasulyesi alma sözü verdi

  • Kasım’da ithalat: 8,1 milyon ton (yıllık +%13)

Çin çok sayıda korumacı bariyere rağmen ihracat gücünü koruyor. Citi’ye göre 2026’ya kadar tarife ateşkesi korunabilir fakat Fransa başta olmak üzere Avrupa ile ticaret gerilimi artabilir.

---

🧭 Yaklaşan kararlar: Pekin ekonomi yol haritasını açıklayacak

Çin yönetimi bu ay Merkez Ekonomi Çalışma Konferansı’nda 2026 büyüme hedefini, bütçe parametrelerini ve teşvik paketlerini ele alacak. Goldman Sachs, 2026 büyüme hedefinin %5 civarında korunmasını bekliyor.

Beklenti paketleri:

• Mali gevşeme +1 puan (GS tahmini)

• Faiz indirimi toplam 20 bp

• Konut piyasasına hedefli destek

---

Sonuç – Çin ihracatla büyüyor, ticaret dengesi küresel siyaseti yeniden şekillendiriyor

• Ticaret fazlası tarihte ilk kez 1 trilyon $’ı aştı

• ABD pazarına erişim zayıf → ihracat Avrupa/ASEAN’a kayıyor

• Ateşkes sürse de rekabet ve ticaret bariyerleri artabilir

• 2026’da ihracat büyümede hala ana rolü üstlenecek

• Çin’in en büyük sınavı: ihracat bağımlılığını azaltıp iç talebi güçlendirmek

Küresel ekonomide güç dengesi, tedarik zinciri politikaları ve ticaret blokları bu trendden derinden etkilenebilir.

Kaynak:  CNBC

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]