Çin’de Üretici Fiyatları Son İki Yılın En Sert Düşüşünü Yaşadı: Ekonomik Sinyaller Alarm Veriyor

Ticaret savaşları, zayıf iç talep ve çözülemeyen konut krizi Çin ekonomisini sarsmaya devam ediyor. Haziran ayında üretici fiyatları %3,6 düştü. Pekin, işsizlikle mücadele için yeni teşvikler devreye aldı.

Üretici Fiyatlarında Sert Düşüş

Çin’de fabrika çıkış fiyatlarını ölçen Üretici Fiyat Endeksi (PPI), Haziran 2025’te bir önceki yıla göre %3,6 oranında geriledi. Bu, Temmuz 2023’ten bu yana görülen en sert düşüş olarak kayda geçti. Mayıs ayında %3,3 olan düşüş, ekonomistlerin %3,2 beklentisinin de altına indi.

Ulusal İstatistik Bürosu’ndan (NBS) Dong Lijuan, “Küresel ticaret ortamındaki belirsizlik, ihracat beklentilerini olumsuz etkiliyor” açıklamasını yaptı.

Haziran ayında imalat sektöründeki daralma üçüncü aya taşınırken, yeni ihracat siparişleri ve istihdam göstergeleri de zayıf kaldı. Çin ekonomisi, iç tüketim ve dış ticaret tarafında aynı anda baskı altında.

Tüketici Fiyatlarındaki Artış Yetersiz

Haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık bazda %0,1 arttı. Bu rakam Mayıs’ta görülen %0,1’lik düşüşün ardından hafif bir toparlanmaya işaret etse de, hâlâ çok düşük bir enflasyon düzeyi. Çekirdek enflasyon (gıda ve enerji hariç) %0,7’ye yükselerek son 14 ayın zirvesine çıktı.

Ancak Capital Economics’ten Zichun Huang’a göre bu artış geçici olabilir: “Tüketici ürünlerinde uygulanan hurda teşvik programının etkisi görülüyor, fakat bu destek sona erdiğinde enflasyon yeniden düşebilir.”

Yuan Güçlü, Ama Faiz İndirimi Yolda

ING Çin Başekonomisti Lynn Song, yuanın göreli gücü ve düşük enflasyonun Çin Merkez Bankası’na (PBOC) yeni faiz indirimleri için alan sağladığını belirtiyor. Song, “Faaliyet verileri zayıflasa da henüz bir aciliyet yok. Ancak yılın son çeyreğinde yeni bir faiz indirimi bekliyoruz” dedi.

Konut Krizi Japonya’yı Gölgede Bıraktı

Çin’in ekonomik sıkıntılarındaki asıl derinlik, konut krizinde saklı. 2020’de konut yatırımlarının GSYİH’ye oranı, 1990’da Japonya’dakinin 1,5 katıydı. Bugün Çin’de hane halkı varlıklarının %70’i gayrimenkulde yoğunlaşıyor. Japonya’da bu oran 1990’da %50 idi.

Fertility (doğurganlık) oranı çok daha düşük olan Çin, nüfus yaşlanmasında da Japonya’yı hızla geçti. Ayrıca hane tüketimi, GSYİH’nın sadece %38’ini oluşturuyor – bu oran Japonya’da %50 idi.

Tüm bu kırılganlıklara rağmen Pekin yönetimi hâlâ %5 büyüme hedefinden vazgeçmiyor ve kısa vadeli çözümlerle ekonomiyi ayakta tutmaya çalışıyor.

İşsizliği Azaltmak İçin Yeni Teşvikler

Çin hükümeti, artan işsizlik sorununa karşı istihdamı teşvik edici yeni adımlar attı. Çarşamba günü açıklanan pakete göre:

• Küçük işletmeler için işsizlik sigortası iadesi %90’a çıkarıldı.

• Büyük firmalar için bu oran %50 oldu.

• Zor durumdaki firmalar, emeklilik ve işsizlik sigortası ödemelerini erteleyebilecek.

• 16–24 yaş arasındaki işsiz gençleri işe alan firmalara kişi başı 1.500 yuan (yaklaşık 209 dolar) tek seferlik teşvik verilecek.

• Teknik okulların yaş sınırlamaları gevşetilerek, işsiz gençler ve göçmen işçilere mesleki eğitim imkânı sağlanacak.

NBS verilerine göre genç işsizlik oranı Mayıs ayında %14,9’a düşse de, hâlâ çok yüksek seyrediyor.

Yorum: Çin’de “Yumuşak İniş” Zorlaşıyor

Çin ekonomisi yapısal sorunlarla boğuşurken, küresel ticaret savaşları, iç tüketim zayıflığı ve emlak piyasasındaki çöküş Pekin’in hareket alanını daraltıyor. Reel sektör zayıflarken, hükümet kısa vadeli adımlarla dengede kalmaya çalışıyor. Ancak ekonomistler, reformlar yerine geçici desteklerin tercih edilmesinin, gelecekte daha büyük deflasyon ve kriz risklerine yol açabileceği konusunda uyarıyor.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]