Çin Ekonomisine Çifte Darbe: İhracatta Deflasyon, Gayrimenkulde Çöküş

Özet:

ABD’nin gümrük tarifeleriyle sarsılan Çin ihracat sektörü, fiyat indirimleriyle iç piyasaya yönelmek zorunda kalıyor. Brookings Enstitüsü’nden Robin Brooks’a göre bu süreç “deflasyonist bir şok” yaratıyor. Aynı dönemde gayrimenkul sektöründeki dört yıldır süren kriz 2026’ya kadar uzayarak bankaların varlık kalitesini tehdit ediyor.

ABD Tarifeleri Çin İhracatçısını Sıkıştırıyor

Brookings Enstitüsü ekonomisti Robin Brooks, ABD ile yaşanan ticaret savaşında Çin’in “avantajlı konumda olduğu” yönündeki yaygın görüşe karşı çıkıyor. Brooks’a göre, ABD’nin ağırlaştırdığı gümrük tarifeleri, Çinli ihracatçılar için ciddi bir negatif dış şok yarattı.

Bu şirketler artık ürünlerini ABD dışında pazarlamak veya üçüncü ülkeler üzerinden dolaylı yollarla satmak zorunda kalıyor. Ancak her iki yöntem de Çin ekonomisi üzerinde deflasyonist baskı oluşturuyor.

Brooks, özellikle ABD’ye ihraç edilen dayanıklı tüketim mallarında üretici fiyat endeksinin (ÜFE) Eylül 2025 itibarıyla yıllık bazda %-3,9’a gerilediğini belirtiyor. Bu oran, 2004’ten bu yana görülen en keskin fiyat düşüşü anlamına geliyor.

“İhracatçılar Kâr Marjlarını Feda Ediyor”

Grafiklere göre, dayanıklı tüketim mallarındaki üretici fiyat düşüşü, ABD tarifelerinin devreye girdiği dönemle birebir örtüşüyor. Brooks’a göre bu durum, ihracatçıların mallarını iç pazarda satabilmek için fiyat kırdıklarını gösteriyor.

“Çin’in ‘tam zamanında üretim’ sistemi depo kapasitesini sınırlı kılıyor,” diyor Brooks. “Mal akışının durmaması için tek seçenek indirim yapmak ve yeni talep yaratmak. Ancak bu da kârlılığı düşürüyor.”

Uzman, Çin’in nadir toprak elementleri ihracatını kısıtlama tehdidinin, ihracatçılar üzerindeki ekonomik baskının bir yansıması olduğunu söylüyor.

Gayrimenkul Krizi 2026’ya Sürükleniyor

Bu arada, Fitch Ratings tarafından yayımlanan son rapor, Çin’in yıllardır devam eden konut piyasası krizinin 2026’ya kadar süreceğini öngörüyor.
Fitch Direktörü Lulu Shi, Şanghay’daki sunumunda, ülke genelinde yeni konut satışlarının alan bazında %15–20, değer bazında ise %7–10 oranında daha düşebileceğini belirtti.

“Kademeli teşvik önlemleri konut sektöründeki yavaşlamayı durduramadı,” diyen Shi, toparlanmanın ancak istihdamın güçlenmesi ve hane gelirlerinin artmasıyla mümkün olacağını söyledi.

Bankalarda Kredi Riski Artıyor

Fitch’e göre, gayrimenkul satışlarındaki gerileme, Çin bankalarının varlık kalitesinde bozulmaya yol açacak.
Fitch Finansal Kurumlar Direktörü Vivian Xue, hanehalkının borç ödeme gücünün zayıflamasıyla birlikte, bankaların kredi geri ödemelerinde artan temerrüt riskiyle karşı karşıya kaldığını vurguladı.

Haziran sonunda Çin bankalarının 3,4 trilyon yuan (yaklaşık 620 milyar dolar) tutarında takipteki kredi taşıdığı bildirildi. Bu seviye, 2023 Mart’ta görülen zirveye oldukça yakın.

“Yumuşak İniş” Başarıldı, Ancak Kalıcı Toparlanma Zor

Olumsuz tabloya karşın Fitch, hükümetin destekleyici adımlarının sektörde “sert inişi önlediğini” belirtiyor. Yeni bir inşaat şirketi temerrüt dalgası beklenmiyor.
Ancak konut fiyatlarındaki uzun süreli düşüş, tasarruf sahiplerinin gayrimenkule güvenini sarsıyor ve ekonominin genel büyüme ivmesini yavaşlatıyor.

Çin İçin Zor Denge: Fiyat Düşüşü ve Borç Baskısı

Çin ekonomisi, ihracatta fiyat erozyonu ile konut sektöründeki kredi baskısı arasında sıkışmış durumda.
Bir yanda üreticiler deflasyon sarmalına girerken, diğer yanda bankalar artan batık kredilerle mücadele ediyor.

Uzmanlara göre, Pekin yönetiminin önümüzdeki dönemde hem iç talebi canlandıracak hem de finansal sistemi istikrarda tutacak daha kapsamlı bir politika setine ihtiyaç duyulacak.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?
Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]