Barış masasında dron gölgesi: Savaş kızıştı, piyasalar kırmızıya döndü

Ukrayna ile Rusya arasında İstanbul’da yapılması planlanan barış görüşmelerinin hemen öncesinde savaşta yeni ve tehlikeli bir tırmanış yaşandı. Ukrayna, Sibirya’daki stratejik askeri üslerde konuşlu nükleer kapasiteli Rus bombardıman uçaklarını hedef aldı.

Ukraynalı bir istihbarat yetkilisine göre saldırı, patlayıcı yüklü insansız hava araçlarının üs çevresine gizlice yerleştirilmesiyle gerçekleştirildi. Hedefte 41 savaş uçağı vardı. Rusya Savunma Bakanlığı saldırıları doğrularken, Murmansk ve Irkutsk bölgelerinde uçaklarda yangın çıktığını bildirdi.

Tren Köprüsü Havaya Uçuruldu

Aynı gün içinde Rusya’nın Bryansk bölgesinde bir trenin geçişi sırasında stratejik bir otoyol köprüsü patlayıcılarla havaya uçuruldu. Tren içinde 388 yolcunun bulunduğu belirtildi. Olay, hem sivil hem de askeri altyapının doğrudan hedef alındığını ortaya koydu.

Kremlin, bu gelişmelerin ardından Ukrayna’ya karşı şimdiye kadarki en büyük insansız hava aracı saldırısını başlattı. Gelişmelerin, İstanbul’daki barış masasını sekteye uğratabileceği değerlendiriliyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, İstanbul’daki görüşmelere Savunma Bakanı Rustem Umerov’un katılacağını belirtti. Zelenskiy, saldırıların “barışa olan inançlarını zayıflatmadığını” ifade etti.

Trump’tan Tehdit Gibi Barış Çağrısı

ABD Başkanı Donald Trump, taraflara acil barış çağrısı yaparken, aksi durumda ABD’nin desteğini çekebileceği mesajını verdi. Trump’ın açıklamaları, küresel piyasalarda yeni bir belirsizlik dalgası yarattı.

Trump’ın ticaret tarifeleriyle ilgili keyfi kararları ve hukukî sürece müdahaleleri piyasaları sarsıyor. Dolar, başkanın çıkışlarına göre değer kazanıp kaybediyor. FED’in yakından izlediği PCE enflasyonu yıllık %2,1 ile beklentilerin altında kalırken, 10 yıllık ABD tahvilleri %4,40’ın altına geriledi.

Asya ve Avrupa Borsalarında Sert Satışlar

ABD-Çin gerilimi tırmanırken, Japonya borsası %1,4, Hong Kong borsası %2,5 düştü. Trump’ın çelik ve alüminyum üzerindeki tarifeleri %50’ye çıkarma tehdidi, Avrupa’nın da tepkisini çekti.

Kurban Bayramı tatili nedeniyle kısalacak haftada gözler Avrupa Merkez Bankası’na çevrildi. ECB’nin 25 baz puanlık faiz indirimiyle politika faizini %2,0’a çekmesi bekleniyor.

ABD’de Gözler Tarım Dışı İstihdamda

Cuma günü açıklanacak veride 130 bin kişilik istihdam artışı ve %4,2 işsizlik bekleniyor. Zayıf veri FED’i faiz indirimi yönünde harekete geçirebilir. Bu beklentiler altında dolar zayıflarken, altın onsu 3.300 doları, Bitcoin ise 105 bin doları aştı.

Ukrayna’nın saldırıları sonrası jeopolitik risklerin artmasıyla Brent petrol %2’den fazla primlenerek 64 dolara çıktı. OPEC+’ın arz artışındaki sınırlı duruşu da fiyatları destekliyor.

Türkiye Piyasalarında Gerilim Sürüyor

TL varlıklar, dedikodular ve siyasi belirsizlikler nedeniyle baskı altında kaldı. Türkiye’nin CDS primi 328 baz puana yükseldi. BIST100’de iki haftalık kayıp %7’yi aştı. Bankacılık hisseleri haftayı sert düşüşle tamamladı.

Dolar/TL kuru 39,25 seviyesine yükselerek günlük faiz getirilerini aşan bir hareket sergiledi. 19 Mart süreci sonrası yüksek faiz oranları hisse senedi piyasasına olumsuz yansıyor.

Piyasalar, Merkez Bankası’nın Haziran toplantısını pas geçip Temmuz’da faiz indirimi sürecine başlamasını bekliyor. Yıl sonu politika faizi beklentisi %35 seviyesinde.

TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte yıllık %2 büyüdü. Ancak sanayi ve tarımda daralma dikkat çekti. Sanayinin GSYH içindeki payı %19’a, tarımınki %2’ye geriledi. Hizmetler sektörü %79’luk payla baskın konumda.

Nisan ayında işsizlik oranı %8,6’ya yükselirken, atıl işgücü %32,1 ile rekor kırdı. Bu oran, eksik istihdam, işsiz ve iş aramayanları da kapsıyor.

İTO’nun verilerine göre Mayıs’ta TÜFE %2,83 arttı, yıllık artış %46,57 oldu. Eğitim, konut ve sağlık kalemlerindeki yıllık yükseliş dikkat çekti.

Gözler PMI Verilerinde

Haftanın ilk gününde dünya genelinde açıklanacak imalat PMI verileri ve FED Başkanı Powell’ın konuşması piyasaların yönü açısından kritik olacak.

İktisatbank