ANALİZ: Trump’ın Çin’e Yönelik Ticaret Stratejisinde Yeni Aşama

ABD Başkanı’nın Çin’e yönelik %145’lik tarifelerin %80’e indirilebileceğine dair sosyal medya paylaşımı, Cenevre’de başlayacak olan üst düzey görüşmeler öncesinde sürece yön veren temel çıkışlardan biri hâline gelmiştir.

Trump’ın müzakere heyeti Cenevre’ye doğru yola çıkarken yapılan tarife indirimi açıklaması, müzakere sürecinin doğrudan sosyal medya üzerinden manipüle edildiği bir tabloyu beraberinde getirmiştir. Bu adım, ABD tarafındaki üst düzey yetkililer için sürpriz olmamış, ancak Çinli yetkililer açısından görüşmelere saatler kala beklenmeyen bir gelişme olarak algılanmıştır.

Eski Anlaşmalara Dönüş Arayışı

Trump yönetiminin Çin’e yönelik yaklaşımı, mevcut ikili ticaret savaşının gerginliğini azaltmak ve daha sonra belirli yapısal sorunlara odaklanmak şeklinde kurgulanmaktadır. Bu bağlamda, öncelikli olarak düşük profilli ancak somut adımlarla sürecin yeniden rayına oturtulması hedeflenmektedir.

ABD tarafının öncelikleri arasında, Trump’ın ilk başkanlık döneminde imzalanan ancak zamanla işlevini yitiren “Faz 1 Ticaret Anlaşması”nın canlandırılması, Çin kaynaklı fentanil üretimi konusunun ele alınması ve nadir toprak elementlerine yönelik Çin ihracat kontrollerine karşılık oluşturulacak tepkiler yer almaktadır. Bu konuların, daha geniş kapsamlı ekonomik anlaşmalar için zemin oluşturacağı değerlendirilmektedir.

Öte yandan, ABD tarafı Çin ekonomisinin uzun vadeli bir ticaret savaşını sürdüremeyeceği görüşünü kamuoyuna açık şekilde dile getirmiştir. Bu değerlendirme, Çin ekonomisindeki kırılganlıkları yansıtan son verilerle desteklenmiş, dünya ekonomisinin karşılıklı yaptırımlardan ağır şekilde etkilenebileceği uyarıları yinelenmiştir.

Greer, CNBC’ye verdiği röportajda, yürütülen temasların temel hedefini “istikrarlı bir zemin oluşturmak ve bunun üzerine daha fazlasını inşa etme” olarak tanımlamıştır.

Trump’ın Tekil Etkisi ve Siyasi İştahı

Görüşmelerin yapısal akışı Trump’ın karakteristik müdahalelerine açık bırakılmıştır. Eski ve mevcut yetkililer, sürecin her an değişebileceğini vurgularken, Trump’ın ani kararlar alma eğilimi, müzakere çerçevesinin dışına çıkılabileceği ihtimalini gündemde tutmaktadır.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, müzakerelere saatler kala yaptığı açıklamada, Çin tarafının müzakereye hazırlık sürecinde olumlu sinyaller verdiğini belirtmiştir. Hassett, “saygı, meslektaşlık ve yapıcı önerilerin” ön planda olduğu bir atmosferin oluştuğunu ifade etmiştir.

İlk Temasın Ardındaki Geri Plan

Bu görüşmelerin planlanmasında Çinli yetkililer tarafından sessizce yürütülen diplomatik temaslar etkili olmuştur. Şi Cinping’in üst düzey güvenlik danışmanları tarafından Trump’ın öncelik verdiği konulara dair iş birliği mesajları iletilmiş, bu temaslar sürecin başlatılmasına olanak tanımıştır.

Bu arka plan, Çin tarafında ilk dönemde yaşanan temas eksikliğine bağlı “hayal kırıklığı ve kafa karışıklığı” hâlini gidermiştir. Avrupa kökenli bir diplomatik kaynağa göre, Trump’ın ikinci döneminde Çin ile ilişkileri yeniden yapılandırma konusundaki kararlılığı açık şekilde hissedilmiştir. Bu kararlılığın temel aracının ise ekonomik baskı olduğu anlaşılmıştır.

İlk aşamada geniş ölçekli bir anlaşmanın ortaya çıkması beklenmemektedir. Ancak hem ABD hem de Çin tarafının “gerçek sorunlara odaklanan ciddi isimlerle” temsil edilmesi, karşılıklı diyaloğun sürdürülmesi için uygun zeminin oluşturulduğuna işaret etmektedir.

Görüşmelere ABD tarafından Hazine Bakanı Scott Bessent ile Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer öncülük etmektedir. Çin tarafında ise Devlet Başkanı Şi Cinping’in en yakın ekonomi kurmaylarından He Lifeng’in yanı sıra, üst düzey güvenlik danışmanı Wang Xiaohong’un yer alacağı bildirilmiştir. Tarafların Cenevre buluşmasına ilişkin koordineli takvim açıklamaları ve eş zamanlı medya mesajları, diplomatik temasın planlı ve ciddi şekilde yapılandırıldığını göstermektedir.