ANALİZ: Rusya’da Benzin Krizi Derinleşiyor

Rusya iç piyasasında benzin fiyatları üzerindeki baskı artarken, hükümetin devreye aldığı acil ihracat yasağı dahi yükselişi durdurmaya yetmedi. St. Petersburg Uluslararası Ticaret Borsası’ndan (SPIMEX) alınan verilere göre, 4 Ağustos itibarıyla AI-95 tipi benzinin ton başı fiyatı 77 bin rubleyi (yaklaşık 946,6 ABD doları) aşarak tarihi bir zirveye ulaştı.

Ukrayna Saldırıları Arzı Vurdu

Fiyatlardaki bu sert yükseliş, 2 Ağustos’ta Ukrayna’nın insansız hava araçlarıyla (İHA) gerçekleştirdiği saldırıların ardından geldi. Saldırılarda Ryazan, Penza, Samara ve Voronej bölgelerindeki rafineriler hedef alındı. Özellikle Ryazan Rafinerisi’nin ciddi hasar aldığı belirtilirken, ülke genelinde günlük yaklaşık 40 bin tonluk ham petrol işleme kapasitesinin devre dışı kaldığı bildirildi. Sektör kaynakları, hasar gören tesislerin onarım süresinin bir ila altı ay sürebileceğini ifade ediyor.

İhracat Yasağı Etki Yaratmadı

Rusya hükümeti, arz krizini önlemek ve iç piyasada fiyat artışlarını frenlemek amacıyla 28 Temmuz’da benzin ihracatına geçici bir yasak getirmişti. Ağustos sonuna kadar yürürlükte kalacak bu yasak, son iki yılda uygulanan benzer geçici kısıtlamaların bir devamı niteliğinde.

Ancak uzmanlar, söz konusu yasağın arz üzerindeki etkisinin sınırlı kalacağı uyarısında bulunuyor. Çünkü ihracata yönlendirilen benzin hacminin iç talebe kıyasla düşük olduğu, dolayısıyla yasakla birlikte arzın yerli piyasaya kaymasının anlamlı bir rahatlama yaratmayacağı belirtiliyor.

Piyasa Denge Arayışında

Piyasa aktörleri, hükümetin rafinerilere iç satışları artırmaları ve planlı bakım faaliyetlerini ertelemeleri yönünde baskı yapmasını bekliyor. Yine de mevcut koşullar altında, düşük stok seviyeleri, yaz aylarına özgü artan talep ve süregelen onarım çalışmaları, piyasadaki dengesizliğin kısa vadede giderilmesini zorlaştırıyor.

Uzmanlar, rafinerilerdeki aksaklıkların devam etmesi halinde hem fiyatlardaki artışın süreceğini hem de bazı bölgelerde yerel kıtlık riskinin gündeme gelebileceğini belirtiyor. Enerji piyasalarında tansiyonun yüksek seyretmesi, Rus hükümetini yeni müdahaleler yapmaya zorlayabilir.