ANALİZ: Bitcoin’de Düzeltme Tehlikesi mi?

Küresel Likidite Döngüsü ve Bitcoin’in Yeni Rolü

Küresel finansal sistemde giderek daha belirgin hale gelen bir olgu, Bitcoin fiyatlarının salt para arzı ya da dolar endeksinden ziyade küresel likidite döngülerine duyarlılığıdır. Likiditenin genişleme ve daralma evreleri, özellikle borç refinansmanının ağırlık kazandığı mevcut sistemde, varlık fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Bu çerçevede Bitcoin, giderek “makro duyarlı değer saklama aracı” kimliğiyle öne çıkmaktadır.

Küresel Likiditenin Anlamı ve Önemi

Küresel likidite, yalnızca merkez bankalarının bastığı parayı değil, finansal sistemin toplam kredi yaratma kapasitesini ölçen bir göstergedir. Geleneksel M2 para arzı, daha çok hanehalkı mevduatlarını izlerken, küresel likidite bankalar, repo piyasaları ve gölge bankacılık gibi çok daha geniş bir kredi yelpazesini kapsar. Bu nedenle küresel likidite, M2’den kimi dönemlerde iki buçuk kat daha büyük olabilmektedir.

Bugün dünya finansal sisteminde işlemlerin yaklaşık yüzde 75’i mevcut borçların yeniden çevrilmesine dayanmaktadır. Bu durum, tahviller ve Hazine kağıtları gibi teminatların rolünü daha da kritik hale getirmekte, aynı zamanda sistemin istikrarı için sürekli likidite genişlemesini zorunlu kılmaktadır. Politikacılar ve merkez bankaları bu zincirin kırılmaması için defalarca yeni likidite enjeksiyonlarına yönelmekte, bu da paranın değerini korumak isteyen yatırımcıları Bitcoin ve altın gibi varlıklara yönlendirmektedir.

Bitcoin ve Likidite Arasındaki Nedensel İlişki

Son on yıllık haftalık veriler üzerinde yapılan analizler, küresel likiditenin Bitcoin hareketlerinin yaklaşık yüzde 41’ini açıkladığını göstermektedir. Dahası, istatistiksel olarak küresel likiditenin Bitcoin fiyatlarını öngörme gücü olduğu saptanmıştır. Buna karşın, M2 gibi klasik para arzı göstergeleri bu ilişkiyi yansıtmakta başarısız kalmaktadır.

Bu tablo, Bitcoin’in yalnızca dolar karşısındaki değerine bakılarak yorumlanamayacağını ortaya koymaktadır. Asıl belirleyici unsur, dünya çapında kredi yaratma kapasitesini ve teminat bolluğunu gösteren likidite döngüleridir. Bitcoin bu bağlamda, ticaret akımlarından veya milli gelirden bağımsız, doğrudan küresel sermaye maliyetine ve finansal sistemin bilanço kapasitesine tepki veren bir varlık haline gelmiştir.

65 Aylık Borç Yenileme Döngüsü

Finansal sistemin kalbinde yer alan borç refinansman süreci, belirgin bir döngüselliğe sahiptir. Araştırmalar, küresel likiditede ortalama 65 ayda bir zirve veya dip noktasının oluştuğunu göstermektedir. Bu periyot, yaklaşık 5-6 yıllık bir döngüye denk gelmekte ve dünya borçlarının ortalama vadesiyle örtüşmektedir.

Son veriler, bu likidite döngüsünün Aralık 2022’de dip yaptığını ve şimdi Eylül 2025’e yaklaşırken yeni bir zirveye ulaştığını işaret etmektedir. Bu tablo, 1980’lerin ortasında yaşanan ve 1987 küresel borsa çöküşüyle sonuçlanan döngüyü hatırlatmaktadır. Dolayısıyla mevcut dönem, yatırımcıların dikkatle izlemesi gereken kritik bir evreye işaret etmektedir.

Bitcoin İçin Yeni Ölçüm Aracı: GLI-BB Endeksi

Bitcoin’in küresel likiditeyle olan bağını daha doğru ölçmek için yeni bir endeks geliştirilmiştir. Bu endeks, Bitcoin’in yalnızca dolar karşısındaki performansını değil, 15 büyük para birimine karşı durumunu da dikkate almaktadır. Ancak en önemli farklılık, sabit ağırlıklar yerine her para biriminin küresel likiditeye katkısına göre değişen ağırlıkların kullanılmasıdır.

Bu yaklaşım, merkez bankalarının bilançoları, rezerv para statüsü ve sınır ötesi sermaye akımlarını hesaba katarak Bitcoin’in gerçek değerini daha doğru yansıtır. Böylece yatırımcılar, dolar kaynaklı oynaklığı küresel likidite kaynaklı dalgalanmalardan ayırabilir. Bitcoin’in giderek daha az spekülatif, daha çok likiditeye duyarlı bir değer saklama aracına dönüşmesi, bu tür endeksleri yatırım kararlarında vazgeçilmez kılmaktadır.

Kısa Vadeli Döngüler ve 200 Günlük Döngü

Uzun vadeli 65 aylık döngünün yanında, kısa vadeli döngüler de Bitcoin fiyatlarında önemli rol oynamaktadır. Yapılan dijital sinyal işleme analizleri, 140, 164 ve 202 işlem günü süren üç kararlı döngü tespit etmiştir. Özellikle 140 işlem günü yaklaşık 196 takvim gününe denk gelmekte ve bu, finans piyasalarında sıkça dile getirilen 200 günlük döngüye paralellik göstermektedir.

Bu 200 günlük döngü, geçmişte Bitcoin fiyatlarında kritik dönemeçleri öngörmekte etkili olmuştur. Örneğin 2023’ün başında, Bitcoin 16 bin dolar seviyesindeyken bu döngü yeni bir yükselişin başlayacağını işaret etmişti. Bugün gelinen noktada, 200 günlük döngünün beşinci tekrarına ulaşıldığı görülmekte ve bu, yaz aylarında yaşanan tarihi zirvenin ardından yeni bir düzeltmenin kapıda olabileceğini düşündürmektedir.

Çakışan Döngüler ve Önümüzdeki Dönem

En dikkat çekici gelişme, uzun vadeli 65 aylık döngü ile kısa vadeli 200 günlük döngünün aynı dönemde tepeye ulaşmasıdır. Döngülerin eşzamanlı hareketi, piyasalar üzerindeki etkiyi güçlendirir. Bu nedenle yıl sonuna doğru Bitcoin fiyatlarında daha belirgin bir düzeltme ihtimali gündeme gelmektedir.

Öte yandan, bu döngüsel hareketlerin Bitcoin’in oynaklığını tamamen ortadan kaldırmayacağı açıktır. Ancak volatilite azaldıkça, küresel likidite dinamikleri daha baskın hale gelecek ve Bitcoin’in fiyatı giderek daha fazla makro-finansal koşullara bağlanacaktır. Bu da onu yalnızca bir teknoloji ya da spekülasyon aracı değil, küresel parasal rejime duyarlı bir değer saklama unsuru haline getirmektedir.