Trump’ın Gümrük Vergisi Tehdidi, İran Gerginliği Doları Üç Yılın En Düşüğüne Çekti

ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret ortaklarına yeni gümrük tarifeleri uygulayacağı yönündeki açıklamaları, doların üzerindeki baskıyı artırarak para biriminin son üç yılın en düşük seviyesine inmesine yol açtı.  İran’la gerginlik tırmanıyor. Wall Street hisse endeksleri ise olumsuz haberlere henüz tepki vermedi.

“Karşılıklı Vergiler”de Süre Doluyor

Trump, Perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ticaret ortaklarına birkaç hafta içinde yeni gümrük tarifelerini içeren mektuplar göndereceğini duyurdu. Bu açıklama, sözde “karşılıklı” vergilere yönelik 90 günlük sürenin temmuz başında sona ereceği beklentisiyle piyasalarda tedirginlik yarattı.

ABD doları, başta euro ve sterlin olmak üzere birçok önemli para birimi karşısında yüzde 0,9 değer kaybetti. Böylece nisan ayındaki “özgürlük günü” olarak tanımlanan vergi artışı sonrası görülen seviyenin altına inen dolar, Mart 2022’den bu yana en zayıf seviyesini gördü.

MUFG analisti Derek Halpenny, “Trump’ın açıklamaları, resmi sürenin dolmasına yaklaşırken ticaret gerilimlerinin yeniden artacağına işaret ediyor,” dedi.

Jeopolitik Riskler de Baskı Kuruyor

Piyasalarda, Trump yönetiminin Çin’le varılan ticaret ateşkesiyle ilgili detayları ve Orta Doğu’daki artan jeopolitik riskleri sindirme çabası da dikkat çekti. ABD Savunma Bakanlığı, askeri personelin ailelerine Orta Doğu’dan ayrılma izni verirken, Trump İran hakkında “Çok basit: Nükleer silah sahibi olamazlar,” ifadelerini kullandı.

Ticaret gerilimleri doları baskılarken, hisse senedi piyasaları nisan ayındaki sert düşüşün ardından toparlandı. S&P 500 endeksi son günlerde yeniden rekor seviyelere yaklaşırken, Perşembe günü vadeli işlemler Wall Street için yüzde 0,3’lük düşüşe işaret etti. Avrupa’da ise Stoxx Europe 600 endeksi yüzde 0,5 geriledi.

AUKUS Anlaşmasında Geri Adım Sinyali

Deutsche Bank analistleri, doların değer kaybında ABD Savunma Bakanlığı’nın İngiltere ve Avustralya ile imzaladığı 2021 tarihli denizaltı anlaşmasını gözden geçirdiğine dair Financial Times haberinin de etkili olabileceğini belirtti.

Banka’nın döviz araştırmaları başkanı George Saravelos, “ABD’nin AUKUS savunma paktındaki rolünü yeniden değerlendirmesi dolar için önemli bir gelişme. ABD ile müttefikleri arasındaki zayıflayan jeopolitik uyum, sermaye girişlerini azaltabilir,” dedi. Saravelos, Avustralyalı yatırımcıların Perşembe sabahı bu endişeyi gündeme taşıdığını aktardı.

Enflasyon Verisi ve Faiz İndirimi Beklentisi

ABD’de açıklanan son enflasyon verileri de dolardaki zayıflamada etkili oldu. Çarşamba ve Perşembe günleri gelen beklenenden düşük enflasyon rakamları, Fed’in bu yıl iki faiz indirimi yapabileceği beklentisini kuvvetlendirdi. Vadeli piyasalarda, bu yıl içinde iki çeyrek puanlık faiz indirimi neredeyse kesinleşmiş durumda.

Buna karşılık, Avrupa Merkez Bankası’nın geçen hafta yaptığı açıklamalar, faiz indirim döngüsünün sonuna gelindiği sinyalini verdi. Bu durum euroyu güçlendirdi; euro, dolara karşı yüzde 1,2 değer kazanarak 1,162 seviyesine ulaştı. Bu, Kasım 2021’den bu yana en yüksek seviye oldu.

Dolar, yıl başından bu yana yüzde 10 civarında değer kaybetmiş durumda. Bu düşüşte ticaret savaşlarının yarattığı ekonomik belirsizlik, ABD’nin büyüyen bütçe açığı ve bazı yatırımcıların ABD varlıklarından uzaklaşması gibi faktörler etkili. Yabancı yatırımlara yönelik vergi artırımı içeren yeni bir bütçe düzenlemesi de piyasalardaki tedirginliği artırıyor.

Royal London Asset Management çoklu varlıklar birimi başkanı Trevor Greetham, “Yabancı yatırımcılar, politika kargaşası, artan borç seviyesi ve yatırımlarına yönelik tehditler nedeniyle dolardaki her yükselişi satış fırsatı olarak değerlendiriyor,” dedi.

Aviva Investors’tan kıdemli ekonomist Vasileios Gkionakis ise, “Doların zayıflığı daha yeni başlıyor olabilir. ABD’nin ‘ayrıcalıklı konumunun’ sorgulanmaya başlaması, risk primini artırıyor ve doları baskılıyor,” değerlendirmesinde bulundu.

Hisse Piyasalarında Karışık Seyir

Perşembe günü S&P 500 endeksi, Oracle hisselerindeki yükselişin teknoloji sektörünü desteklemesiyle yüzde 0,3 artış gösterdi. Nasdaq Bileşik Endeksi de yüzde 0,3 yükselirken, Dow Jones Sanayi Endeksi 61 puan ya da yüzde 0,1 değer kazandı.

Yatırımcılar ayrıca ekonominin sağlam kaldığına dair işaretler veren yeni verileri de değerlendirdi. Mayıs ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda yüzde 0,2’lik düşüşten sonra yalnızca yüzde 0,1 artış gösterdi. Dow Jones anketine katılan ekonomistler, yüzde 0,2’lik bir artış bekliyordu.

Tahvil faizleri, açıklanan bu veriler sonrası geriledi. Ancak Trump’ın tek taraflı gümrük vergisi tehdidi, borsadaki iyimserliği sınırlayan önemli bir unsur olarak öne çıktı.

Kaynak: FT, CNBC

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik ücretlidir. Koşulları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]