ANALİZ: Cari fazla kalıcı olur mu?

Cari Denge Ağustosta 5,5 Milyar Dolar Fazla Verdi

Hizmet gelirleri güçlü seyrini korurken çekirdek göstergelerde iyileşme sürüyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre cari işlemler dengesi 2025 yılı Ağustos ayında 5,5 milyar dolar fazla verdi. Böylece 12 aylık cari açık Temmuz’daki 18,9 milyar dolardan Ağustos’ta 18,3 milyar dolara geriledi. Piyasa beklentisi 5,4 milyar dolar fazlaydı.

Uzmanlara göre, dış ticaret açığındaki daralma ve turizm gelirlerindeki güçlü seyir, cari dengenin pozitif kalmasında belirleyici rol oynadı.

Dış ticaret açığı daraldı, hizmet gelirleri rekor kırdı

Yapı Kredi Yatırım’ın analizine göre, cari dengedeki iyileşmede dış ticaret açığının geçen yılın altında kalması etkili oldu. Ağustosta dış ticaret açığı 2,8 milyar dolar olurken, bir önceki yıl aynı dönemde bu rakam 2,9 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.

Hizmetler dengesinde ise net girişler 9,5 milyar dolar fazla verdi. Bu kalemde taşımacılık gelirleri 2,7 milyar dolar, turizm gelirleri ise 7,6 milyar dolar olarak kaydedildi. Böylece hem hizmet hem de turizm gelirleri bugüne kadarki en yüksek seviyelerine ulaşmış oldu.

Akbank’ın değerlendirmesine göre, mevsimsellikten arındırılmış veriler de temmuz ayında gözlenen güçlü toparlanmanın ağustosta korunduğunu gösteriyor. Banka, çekirdek göstergelerdeki iyileşmenin sürdüğünü ve özellikle turizm kaynaklı gelirlerin cari dengeye güçlü katkı sağladığını belirtti.

Altın ve enerji hariç fazla 10 milyar dolara yaklaştı

Yapı Kredi Yatırım verilerine göre, altın hariç cari işlemler hesabı 6,5 milyar dolar fazla, enerji hariç cari işlemler 9 milyar dolar fazla, altın ve enerji hariç cari denge ise 10 milyar dolar fazla verdi.

Bu tablo, Türkiye’nin cari işlemler dengesinde yapısal olarak hizmet gelirlerinin ve çekirdek kalemlerin ne kadar güçlü hale geldiğini gösteriyor.

Finansman tarafında sınırlı giriş, rezervlerde artış

Finansman kalemlerinde ise doğrudan yatırımlarda 986 milyon dolar net giriş, portföy yatırımlarında 662 milyon dolar net çıkış gerçekleşti.

Yabancı yatırımcılar hisse senetlerinde 279 milyon dolar net alım, devlet iç borçlanma senetlerinde ise yaklaşık 1,6 milyar dolar net alım yaptı.

Buna karşılık, yurt dışı yerleşiklerin tahvil satışları bankalar, kamu ve diğer sektörler genelinde toplam 1,35 milyar dolar civarında gerçekleşti.

Bankalar ve reel sektör toplamda 4 milyar dolara yakın net kredi kullanımı yaparken, genel hükümet 68 milyon dolar net ödeme gerçekleştirdi.

Bu gelişmeler sonucunda finans hesabı 1,9 milyar dolar net giriş, kaynağı belirsiz sermaye kalemi ise 1,5 milyar dolar çıkış kaydetti.
Rezervlerde ise 5,7 milyar dolarlık artış gözlendi.

Eylülde geçici zayıflama bekleniyor

Akbank, cari dengenin mevsimsellikten arındırılmış olarak eylülde bir miktar bozulma gösterebileceğini ancak hizmet gelirlerinin yüksek seyrinin genel görünümü koruyacağını tahmin ediyor.

Banka, Eylül ayında cari dengenin 1 milyar dolar civarında fazla vereceğini, 12 aylık birikimli açığın ise 20 milyar dolara yükseleceğini öngörüyor.

Akbank’ın yıllık bazlı projeksiyonu, 2025 yılı sonunda cari açığın 17,5 milyar dolar seviyesinde oluşacağı yönünde. Bu rakam, Orta Vadeli Program’daki (OVP) 22,6 milyar dolarlık tahminin oldukça altında.

Uzmanlar: Cari açıkta kalıcı iyileşme için ihracat artışı şart

Ekonomistler, cari dengede görülen kısa vadeli iyileşmeye rağmen, kalıcı düzelmenin ancak ihracatın yapısal olarak artması ve enerji ithalatının azalmasıyla mümkün olabileceğini vurguluyor.

Özellikle yaz aylarında turizm gelirleri sayesinde verilen yüksek fazla, yılın son çeyreğinde zayıflayan dış talep ve ithalat artışıyla birlikte sınırlanabilir.

Yapı Kredi Yatırım analizinde, “Cari dengedeki iyileşmede mevsimsel faktörlerin etkisi belirgin. Kalıcı denge için ihracatın yüksek teknolojili ürünler lehine çeşitlenmesi gerekiyor,” değerlendirmesi yer aldı.

Hizmet gelirleri rekor kırdı, turizm etkisi belirleyici

Turizm ve taşımacılık gelirleri Türkiye ekonomisinin döviz kazandırıcı kalemleri arasında öne çıkıyor. Ağustos itibarıyla 12 aylık birikimli hizmet gelirleri 119,9 milyar dolara, seyahat gelirleri ise 58,1 milyar dolara yükseldi.

Bu veriler, Türkiye’nin hizmet ihracatında tarihinin en güçlü seviyelerine ulaştığını gösteriyor.

2025’in kalanında denge arayışı sürecek

Uzmanlar, önümüzdeki aylarda cari dengenin seyrinin küresel enerji fiyatlarına, Avrupa talebine ve kur politikasına bağlı olacağını ifade ediyor.

Eylül ayında açıklanacak dış ticaret verilerinin yeniden açık yönlü bir eğilime işaret etmesi bekleniyor. Ancak yılın son çeyreğinde turizm dışı hizmet gelirlerinde ve ihracatta toparlanma sağlanması durumunda cari açık hedefinin OVP’nin altında kalabileceği belirtiliyor.