Sosyal Medya

Güldem Atabay

Güldem Atabay: Küreselleşme evrildi, yeni ticaret zincirinde Türkiye’nin yeri yok…

Türkiye’nin IMEC projesinden dışlanışı, Rusya’dan S400 alarak F35’ten atıldıktan sonra şimdi F16’da ilerlese ABD ile ilişkilerini düzene soktuğuna sevinecek Türkiye hükümetine tercihlerini hatırlatan, Ukrayna işgali ardından Putin’le devam eden sıcak ilişkilerinin temsili maliyeti niteliğinde.

Güldem Atabay: Küreselleşme evrildi, yeni ticaret zincirinde Türkiye’nin yeri yok…

Hafta sonu Hindistan’da tamamlanan G20 toplantısında Ukrayna işgali ile iyice belirginleşen küreselleşmede geo-ekonomik bölünme iyice şekillendi. Hindistan, Avrupa Birliği, İtalya, Fransa, Almanya, Suudi Arabistan ve ABD yeni bir ticaret rotası açıkladı. Ürdün ve İsrail’i de kapsayacak Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’nu (IMEC) hayata geçirecek anlaşma imzalandı.

Hindistan Başbakanı Modi G20 G20 zirvesinde koridoru duyururken IMEC’nin küresel bağlantı ve sürdürülebilir kalkınmada yeni bir dönemi başlatacağını, koridorun, “Hindistan, Batı Asya ve Avrupa arasında ekonomik entegrasyonun temel aracı” olacağını ilan etti.

Proje, G7 ülkelerinin gelişmekte olan ülkelerde altyapı açığını kapatmayı amaçladığı Küresel Altyapı Yatırım Ortaklığı (PGII) girişimi altında geliştirilecek.

Projenin fiziki olarak içinde yer almayan ABD’nin hedeflerine uygun şekilde IMEC projesi en kestirme ifadeyle küresel üretim merkezi olarak dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin (BRI) önünü kesmeyi, dolayısıyla Çin’in yavaşlayan ekonomisine rağmen artan küresel gücünü dengelemeyi hedefliyor.

Hindistan’ı ise ülke olarak Çin’e karşı izlediği pasif direnişten doğrudan arenada karşısına ekonomik ve politik rakip olarak çıkarıyor.

Projenin maliyeti resmi olarak açıklanmadı. Ancak katılan ülke başına en az 20 milyar dolarlık altyapı harcaması yapılacağı hesaplanıyor.

IMEC HANGİ YOLLARDAN, HANGİ DENİZLERDEN ÇALIŞACAK?

Geo-ekonomik projede buzdağının görünen amacı nakliye maliyetlerini ve sürelerini düşürmek.  Planlanan gemi-tren transit ağı iki koridordan oluşacak: “Doğu Koridoru” Hindistan’ı Arap Körfez ülkeleri ile bağlayacak, “Kuzey Koridoru” Arap Körfezi’ni Avrupa ile birleştirecek.

Bu rotaya dahil olan ülkeler mal ve hizmetlerin geçişi yanında temiz hidrojen ihracatı için borularla birlikte daha güçlü elektrik ve dijital bağlantı için de kablo ağı döşeyecekler.

Hindistan ve batıyla etkileşimli, daha güvenli ve refah bir Orta Doğu bölgesi de yan amaçlardan önemli bir tanesi.

BRI hattının bir kısmının Pakistan işgali altındaki Keşmir’den geçmesi Hindistan ile Çin arasında büyük bir anlaşmazlık noktasıyken, İran’dan geçerek Türkiye’ye uzanması da ABD ile gerginlik yaratmakta.

 

HİNDİSTAN’IN ÇİN’E KARŞI HAMLESİ Mİ?

Bu koridor, dar açıdan ihracatını katlayacak Hindistan’ın Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ne (BRI) karşı bir yanıtsa, geniş açıdan ABD’nin Çin’le verdiği ekonomik savaşta önemli bir kazanç.

ABD ve Çin arasındaki jeopolitik gerilimlerden endişe duyan küresel şirketler daha rahat şekilde Çin’den uzaklaşarak Hindistan’a yönelecek. İklim Krizi’ne bağlı fosil yakıt tüketiminde düşüş hızlandığında petro-dolar zengini Orta-Doğu ülkeleri küresel ticaretteki varlıklarını ve kaynaklarını çeşitlendirmiş olacak. İsrail etrafında şekillenen Orta Doğu kaynaklı gerilimlerde ortak ticaret hattı sayesinde normalleşme başlayabilecek.

TÜRKİYE KUŞAK VE YOL GİRİŞİMİ’NDE VARDI, IMEC’TE NEDEN YOK?

2013’te başlatılan ve Çin’in şimdiye kadar 1 trilyon dolar harcadığı BRI projesi, Asya, Afrika, Avrupa ve Latin Amerika’daki ülkeleri birleştirmek için geniş bir demiryolu, enerji boru hatları ve karayolu ağı kurmayı amaçlıyor. Çin şimdiye kadar proje için 150’den fazla ülke ve 30 uluslararası kuruluşla işbirliği belgeleri imzaladı. Orta Doğu ve Avrupa arasındaki bağlantı İstanbul’dan geçiyor.

BRI hattının bir kısmının Pakistan işgali altındaki Keşmir’den geçmesi Hindistan ile Çin arasında büyük bir anlaşmazlık noktasıyken, İran’dan geçerek Türkiye’ye uzanması da ABD ile gerginlik yaratmakta. Çin kendi ekonomisi yavaşlarken son dönemde 8 trilyon dolarlık proje için harcama sınırları getirmesi tam da küresel ekonomik büyümenin yavaşlamasına, faizlerin yüksek enflasyon nedeniyle arttığı dönemde geldi. Bu durum BRI’nin geçtiği düşük gelirli ülkeler için bir “borç tuzağı” oluşturmakla, bu ekonomileri Çin’den yardım bekler konuma düşürmekte.

 

Türkiye, BRI kapsamında Orta Koridor’da bulunuyor ve coğrafi konumu, genç nüfusu ile küresel ekonomideki yeri bu projenin en büyük parçalarından birini oluşturuyor. Asya ve Avrupa’nın jeostratejik bir bağlantısı olarak, BRI’dan ticari çıkarları olacağını düşünüyor.

Türkiye’nin 2015 yılında Kuşak ve Yol Girişimi’ne dahil edilmesi, Türk iş dünyası ve hükümetinin Çin kaynaklı büyümeyi tetikleyici yatırımlar için beklentilerini artırdı. Çin’in Türkiye’ye olan yatırımları son yıllarda önemli ölçüde artmış olsa da Batı’dan gelen yatırımlarla karşılaştırıldığında oldukça sınırlı. Üstelik, Çin teknoloji şirketlerinin Türkiye’deki faaliyetlerinin genişlemesine rağmen, Çin’in Türkiye’ye olan yatırımlarının yarısından fazlası düşük katma değerli üretim, hammadde çıkarma ve Çin ürünlerinin pazarlamasından oluşmakta. Özetle, Çin ve Türkiye arasında ticari ilişkilerde ve yatırım açısından alınabilecek daha çok yol olsa da kültürel farklar ve ilişkilerin zayıflığı bu potansiyelin gerçekleşmesine şimdiye dek engel oldu.

Akdeniz’e açılarak Yunanistan’ın Pire Limanı’ndan Avrupa’ya uzanan bu “Küresel Güney” projesinde Türkiye’nin teğet geçilmiş olması AKP yönetimindeki Türkiye’nin dış ilişkilerdeki başarısızlık seviyesinin elle tutulur hâli.

Pandemi ve Rusya’nın Ukrayna işgali ile küreselleşmenin değişimi, tedarik zincirlerinin “yakın ve güvenilir ortaklarla maliyetin ikinci plana atılarak yeniden kurulması” BRI projesini de sekteye uğratmakta.

Pandemi ve Ukrayna işgali dinamiklerini dikkate alarak şekillenen IMEC’te ise Türkiye projeye dahil değil. Türkiye ve Hindistan arasındaki ekonomik ilişkilerin zayıflığı bu dışlanmanın bir nedeni.

Ancak asıl nedeni IMEC’in ABD’nin finansal destek de sunarak Çin’e karşı empoze ettiği bir proje olması.

Türkiye’nin IMEC projesinden dışlanışı, Rusya’dan S400 alarak F35’ten atıldıktan sonra şimdi F16’da ilerlese ABD ile ilişkilerini düzene soktuğuna sevinecek Türkiye hükümetine tercihlerini hatırlatan, Ukrayna işgali ardından Putin’le devam eden sıcak ilişkilerinin temsili maliyeti niteliğinde.

Hindistan’dan başlayarak 51 milyar dolar sözüyle Erdoğan’ın yeniden değerli dostu olan Birleşik Arap Emirlikleri’nden Arap yarımadasına bağlanan, Suudi Arabistan’dan geçip İsrail’den Akdeniz’e açılarak Yunanistan’ın Pire Limanı’ndan Avrupa’ya uzanan bu “Küresel Güney” projesinde Türkiye’nin teğet geçilmiş olması AKP yönetimindeki Türkiye’nin dış ilişkilerdeki başarısızlık seviyesinin elle tutulur hâli.

Politikyol

BAKMADAN GEÇME

  • Döner fiyatını da valilik belirliyor!

    Erzincan’da et dönerin 100 gramlık porsiyonunun 320 TL’ye satılması kamuoyunda büyük tepki topladı. Valilik devreye girdi, fiyat 290 TL’ye indirildi.

  • Kızılay’ın cirosu 9,7 Milyar TL’ye ulaştı: Yardım kurumu mu, holding mi?

    Çadır satışıyla eleştirilen Kızılay, ticari faaliyetlerini artırarak 2024’te 9,7 milyar TL ciroya ulaştı. Müteahhitlikten içeceğe kadar 14 farklı şirketle faaliyet gösteren kurumun şeffaflık konusunda da geri adım attığı dikkat çekti.

  • Bill Gates servetinin %99’unu bağışlıyor: “Zengin ölmeyeceğim!”

    Microsoft’un kurucusu Bill Gates, servetinin %99’unu önümüzdeki 20 yıl içinde bağışlamayı planladığını açıkladı. Gates Vakfı 2045’te faaliyetlerini sonlandıracak.

  • Sanayi üretiminde bahar canlanması!

    Mart ayında sanayi üretimi hem aylık hem yıllık bazda artış gösterdi. Madencilik ve imalat sanayi yükselişe geçerken, enerji üretiminde düşüş yaşandı.

  • Enerjisa Üretim’den 2.5 milyar dolarlık yenilenebilir enerji hamlesi

    Türkiye'nin en büyük özel elektrik üreticisi Enerjisa Üretim, 30. santralini devreye aldı. Uygar RES’in tamamlanmasıyla Türkiye’nin ikinci en büyük rüzgâr santrali devreye girecek. Şirket, 11 ülkeye hizmet verirken 2.5 milyar dolarlık dev yatırım planını sürdürüyor.

  • Özgür Özel: “19 Mart süreci Türkiye’yi paralize etti, KOBİ’ler iflasa sürüklendi”

    CHP Genel Başkanı Özgür Özel, İstanbul Sanayi Odası ziyaretinin ardından yaptığı açıklamalarda 19 Mart sonrası yaşanan ekonomik gelişmelere sert tepki gösterdi: "Türkiye'yi ayakta tutan sağlam kolonlar nefes alamıyor."

  • Aracı Kurumlar Borsa için ne yorum yaptı?  Yükseliş sürebilir

    Genel bir değerlendirme yaptığımızda, son dönemde  sergilediği zayıf seyirle 9,000 bölgesine kadar savrulan  piyasada, dün itibarıyla bu kritik destekten yukarı yönde bir  toparlanma çabası daha başlamış durumda. Yaşanan  yükseliş hareketinin, son dönemkilerden farklı olarak, daha  homojen bir şekilde farklı sektör endekslerine yansımış  olmasını, hareketin devamı açısından cesaret verici olarak  görüyoruz.

  • Dövize kaçış bitti, TCMB rezervleri yükselişe geçti

    2 Mayıs haftasında swap hariç net rezervlerde 2,9 milyar $’lık azalış, yurtdışı yerleşiklerin 1,2 milyar $’lık DİBS satışı ve DTH’lardaki 825 milyon $ azalış öne çıkıyor. Ayrıca, TCMB Analitik Bilanço verilerine göre, swap hariç rezervlerde 7 Mayıs itibariyle 4,2 milyar $’lık artış olduğunu hesaplıyoruz. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:

  • SABAH Analizi: Ticaret umudu: Risk iştahı arttı, Bitcoin kükredi, dolar toparladı!

    ABD-İngiltere ticaret antlaşması piyasalar moral verdi. Bitcoin, dolar ralliye geçti

  • Trump, Netanyahu ile Bağlarını Kesti: Ortadoğu’da İsrail Olmadan Adım Atacak

    Eski ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bağlarını kopardı. Trump’ın Netanyahu’yu manipülasyonla suçladığı ve Ortadoğu stratejisini İsrail hükümetinden bağımsız yürüteceği bildirildi. 📌 Haber Metni: İsrail Ordu Radyosu’nun haberine göre, ABD eski Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ilişkilerini sonlandırma kararı aldı. Nedeni ise Netanyahu’nun Trump’ı yönlendirmeye çalıştığına dair oluşan güçlü şüpheler. Habere göre Trump’ın yakın çevresi, İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’e Trump’ın artık Netanyahu ile Ortadoğu politikalarında koordinasyon kurmayacağını bildirdi. Dermer’e aktarılan mesajda, Trump’ın en çok nefret ettiği şeyin “manipüle edilmek” olduğu vurgulandı. Bir İsrailli yetkili, Dermer’in Cumhuriyetçi çevrelerde alışılmış “kibirli” tutumunun bu gerginliği gidermeye yetmediğini belirtti. Bu gelişme, Israel Hayom gazetesinin Trump’ın Netanyahu’dan “hayal kırıklığına uğradığını” ve artık Ortadoğu’daki adımlarını İsrail’in onayını beklemeden atacağını yazmasının hemen ardından geldi. Trump, 20 Ocak 2025’te başkanlık görevine yeniden başladığından bu yana Netanyahu hükümetine geniş çaplı ve koşulsuz destek vermişti. Bu destek, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de yürütülen ve birçok çevre tarafından “soykırım” olarak tanımlanan askeri operasyonlara rağmen sürdü. Ancak Israel Hayom’un isimsiz kaynaklara dayandırdığı haberde, iki liderin kişisel ilişkilerinin giderek soğuduğu ve karşılıklı hayal kırıklığının arttığı ifade edildi. Trump’a yakın iki üst düzey ismin kapalı kapılar ardında, Trump’ın artık İsrail’i beklemeyeceğini ve Ortadoğu gündemini kendi başına ilerleteceğini söylediği aktarıldı. Trump’ın hangi somut adımları atacağı belirtilmemekle birlikte, Tel Aviv’in Trump’ın İsrail’i dışarıda bırakarak hareket ettiğinden şikayet ettiği bildirildi. Bu duruma örnek olarak, Washington yönetiminin Yemen’deki Husilerle imzaladığı ateşkes anlaşması gösterildi. Anlaşma İsrail’e haber verilmeden sonuçlandırıldı ve Tel Aviv tamamen devre dışı bırakıldı. Bu son gelişmeler, iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin geleceği konusunda yeni soru işaretleri doğururken, Trump’ın Ortadoğu politikasında İsrail’siz bir dönem başlattığı yorumlarına yol açtı. Kaynak: İsrail Ordu Radyosu, Israel Hayom, Arap basını Atilla Yesilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik koşulları için bize e-mail atın: [email protected] 🔑 Anahtar Kelimeler: Donald Trump, Binyamin Netanyahu, Trump Netanyahu krizi, ABD İsrail ilişkileri, Ortadoğu politikası, Trump İsrail bağları, Israel Hayom, Gazze savaşı, Trump Husi ateşkesi, Trump dış politikası 2025, Ron Dermer, ABD diplomasisi 🧠 Meta Açıklama: Donald Trump, Netanyahu ile bağlarını kopardı. Trump, İsrail Başbakanı'nı manipülasyonla suçlarken, Ortadoğu'da yeni adımlarını İsrail ile koordinasyon kurmadan atmaya hazırlanıyor. Devamında istersen bu haber için görsel önerisi de sunabilirim WS37. Hazır mısın?

  • Çin’in Yeni Teşvik Paketi Piyasaları Etkilemedi: Gözler ABD ile Ticaret Görüşmelerinde

    Çin hükümeti, ekonomiyi canlandırmak için yeni bir teşvik paketi açıklasa da, piyasalar bu adımlara sınırlı tepki verdi. Yatırımcıların odağı ABD ile yürütülen kritik ticaret görüşmelerine çevrildi.

  • Bakan Uraloğlu Açıkladı: Türkiye’nin Sosyal Medya Şampiyonu Belli Oldu

    Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, sosyal medya kullanımıyla ilgili dikkat çeken verileri kamuoyuyla paylaştı. We Are Social ve Meltwater tarafından hazırlanan Dijital 2025 Türkiye Raporunu değerlendiren Bakan Uraloğlu, Türkiye'de internet kullanıcı sayısının 77,3 milyona ulaştığını, sosyal medya kullanıcılarının sayısının ise son bir yılda %1,7 artarak 58,5 milyona yükseldiğini açıkladı.

  • Yazılı basına telif koruması gelebilir

    TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman başkanlığında, Google’ın algoritma değişiklikleri ve bunların Türkiye’deki medya kuruluşları üzerindeki etkilerini görüşmek üzere toplandı. Yayman, "“Haberin telif konusu haline getirilmesini ve kullanıma bağlı olarak medya kuruluşlarına ücret ödenmesini talep ediyoruz" ifadesini kullandı.

Benzer Haberler