Arjantin seçimlerimi radikal  Milei kazandı, yepyeni bir dönem başladı

Arjantin’de, Pazar günü siyaseti silbaştan dizayn etmeyi planlayan Javier Milei’yi cumhurbaşkanı olarak.  Üç haneli enflasyon, yaklaşmakta olan durgunluk ve artan yoksullukla  mücadele eden halka, ekonomiyi düzeltmek için radikal görüşlere sahip çaylağın başarısına bel bağladı.

Peronizmin hezimeti

Henüz kesinleşmeyen resmi sonuçlar, Milei’nin yaklaşık %56 oy aldığını, rakibi Peronist Ekonomi Bakanı Sergio Massa’nın ise %44’te kaldığını gösteriyor. Massa, iktidarda olduğu süre boyunca ülkede yirmi yıl içinde yaşanan en kötü ekonomik krize neden olan Peronist siyasi akımın mirasçısı olduğu için kaybetti.

Pazartesi akşamı Integral Yatırım’da buluşalım: FÖŞ Foreks’te Tahmin Yöntemlerini Anlatıyor

“Elbette sonuçlar beklediğimiz gibi değil” diyen Massa “Kendisini tebrik etmek için Javier Milei ile temasa geçtim” dedi. “Yarından itibaren refah ve güven sağlama sorumluluğu Milei’ye ait.”

Milei  şok terapisi sözü veriyor

Milei’nin kampanya vaatleri arasında Merkez Bankası’nın kapatılması, pezodan vazgeçilmesi ve kamu harcamalarının kısılması yer alıyor.  Bu popülizm  kokan reformlar, ekonomik sıkıntıdan boğulan ve geleneksel ekonomi yönetiminden  fayda görmeyen, kızgın seçmende yankı uyandırıyor.

31 yaşındaki restoran çalışanı Cristian, Pazar günü oy verirken “Milei yeni bir isim, biraz tanınmamış ve biraz korkutucu ama yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi” dedi.

Milei’nin güreşeceği zorluklar çok büyük

Maliye ve Merkez Bankası’nın kasaları tamtakır. Milei Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) aksayan 44 milyar dolarlık stand-by programıyla, yüzde 150’ye yaklaşan enflasyonla ve içinde çıkılmaz hale gelen sermaye kontrolleriyle uğraşmak zorunda kalacak.

Bazı Arjantinliler, oylamayı “daha az kötünün” tercihi olarak nitelendirdi. Milei’nin acı veren ekonomik ilacından duyulan korkuya karşı, Arjantin’i derin bir borç batağına sürükleyen ve küresel kredi piyasalarından dışlanan  ekonomik krize neden olan  Massa ve onun Peronist partisine duyulan öfke galebe çaldı.

Milei’yi gençler iktidara taşıdı

Milei, ülkelerinin bir krizden diğerine sürüklendiğini görerek büyüyen gençler arasında özellikle popüler oldu.

Buenos Aires’te öğrenci olan 22 yaşındaki Agustina Lista, “Bizim neslimiz, ülkemizin dünyada cüzamlı muamelesi görmesini durdurmak için Milei’ye oy  veriyor” dedi.

Milei’nin zaferi Arjantin’in siyasi manzarasını ve ekonomik yol haritasını silbaştan yapacak. Ülkenin başlıca ihracat ürünleri olan  tahıl, lityum ve enerjide  dünya ticareti etkilenebilir. Milei, “komünistlerle” iş yapmayacağını söyleyerek Çin ve Brezilya’yı eleştiriyor.   ABD ile daha güçlü bağlardan yana olduğunu söylüyor.

53 yaşındaki ekonomist ve eski TV yorumcusunun şok edici yükselişi, sol ve sağdaki iki ana siyasi gücün (Peronistler ve Değişim İçin Birlikte adlı muhafazakar blok) hegemonyasını kıran seçimin öyküsü oldu.

Milei’in reformlarına destek için diğer partilerle uzlaşması  zorunlu

Observatorio Electoral danışmanlık  şirketi direktörü Julio Burdman, oylama öncesinde yaptığı açıklamada, “Seçim, Arjantin’in siyasi  sisteminde derin bir kırılmaya işaret ediyor” dedi.

Tecrübeli bir siyasi işbitirici olan 51 yaşındaki Massa’nın destekçileri, kampanyalarını  Milei’nin kaprisli karakteri ve kamunun boyutunu küçültmeye yönelik “elektrikli testere” planı hakkındaki korkuları ön plana çıkartmak üzerine kurguladı.

42 yaşındaki öğretmen Susana Martinez Pazar günü Massa’ya oy verdikten sonra “Milei’nin politikaları beni korkutuyor” dedi.

Milei ayrıca kürtaja şiddetle karşı çıkıyor, silah bulundurma kısıtlamalarına karşı ve Arjantinli kökenli Papa Francis’i  de eleştiriyor. Planladığı kesintilerin sembolü olarak  seçim konuşmalarında elektrikli testere taşıyordu ancak son haftalarda ılımlı imajını güçlendirmek için bunu rafa kaldırdı.

Ekim ayındaki ilk tur oylamanın ardından Milei muhafazakarlarla kırılgan bir ittifak kurarak desteğini sağlama aldı. Ancak tek bir bloğun çoğunluğa sahip olmadığı, oldukça parçalanmış bir parlamento ile karşı karşıya. Reformlarını yürürlüğe koymak için diğer gruplardan destek alması gerekiyor.

Uzlaşma gereksinimi bazı  radikal önerileri yumuşatabilir. Uzun süredir acı çeken seçmenlerin sabrı   çok az ve sosyal huzursuzluk tehdidi acilen yatıştırılması gereken bir sorun.

Destekçileri, Güney Amerika’nın ikinci büyük ekonomisinin yıllardır peşini bırakmayan siyasi statükoyu ve ekonomik bunalımı  ancak  onun aşabileceğine inanıyor.

Kaynak:  Argentina elects ‘shock therapy’ libertarian Javier Milei as president