Zülfikar Doğan: Kambiyo rejimini sıkılaşma hazırlığındalar, bankalara baskı başladı

Geçtiğimiz yıl 7 Kasım gecesi yaşanan ekonomik depremin bir benzeri 4,5 ay sonra Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan’ın imzaladığı kararlarla bir kez daha yinelendi. Bu kez sadece ekonomiye değil, insan hakları ve kadın haklarına darbe indiren hukuka ve anayasaya aykırılığı tartışılan bir başka kararname de garnitür ve bonus olarak gece yarısı resmi gazetenin son baskısına girdi.

7 Kasım’da Merkez Bankası yasası uyarınca 4 yıllığına atandığı başkanlık görevinde henüz 16’ıncı ayını süren Murat Uysal görevden alınarak yerine AKP’li eski maliye bakanı ve yeni sisteme geçiş sonrasında ise Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı olan Naci Ağbal getirildi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da kendisinin bilgisi dışında gerçekleşen bu görevden alma-atama üzerine 8 Kasım gecesi instagram üzerinden istifa mektubunu yayınladı. Albayrak’ın yerine de yine AKP hükümetlerinde bakan olarak görev yapmış olan Lütfi Elvan koltuğa oturdu.

Ekonomi yönetiminin başına geçirilen iki isim piyasalarda iyimser beklentileri beslerken özellikle Merkez Bankası’nın para-kur-faiz politikalarının daha akılcı ve öngörülebilir olacağı kanısı ortaya çıkmıştı. Ancak ‘Faiz sebep, enflasyon neticedir’ görüşünü benimseyen Erdoğan’ın Ağbal’a ne ölçüde manevra alanı ve serbesti tanıyacağı konusunda da kuşkular söz konusuydu.

Göreve gelir gelmez Kasım ve Aralık aylarında peş peşe faiz artışı kararlarıyla politika faizini 6,75 puan artırarak yüzde 10,25’ten 17’ye yükselten Ağbal, Ocak ve Şubat aylarını pas geçtikten sonra Şubat enflasyonunun yüzde 16’yı aşması üzerine, 18 Mart’taki Para Politikası Kurulu’nda (PPK) 2 puan birden faiz artışına giderek politika faizini yüzde 19’a yükseltti.

Bu kararın ertesi günü de Cumhurbaşkanı kararıyla gece yarısı görevden alındı ve yerine faiz indiriminden yana olan, Marmara Üniversitesi öğretim üyesi, eski AKP Bayburt Milletvekili ve eski Halkbank yöneticisi Prof. Şahap Kavcıoğlu atandı. Bugüne kadar en kısa süreli MB Başkanı unvanını alan Naci Ağbal ise Cumhurbaşkanına kendisini görevden aldığı için ‘şükranlarını sunduğu’ bir paylaşımla veda etti.

Şimdi tüm bu gelişmeler sonrasında yeni haftada piyasalar açılınca döviz kurlarının yukarı doğru hareketlenmesi, Türkiye’nin kredi risk sigortası puanının yükselişe geçmesi, güven erozyonu ve ekonomideki belirsizliğin artmasıyla yeniden yabancı yatırımcı ve sermayenin dışarı kaçışının hızlanması beklentileri yükseldi.

24 Mart’taki AKP 7. Olağan Büyük Kongresi’nde 2023 Manifestosu açıklayacağını ve insan hakları, demokrasi, ekonomi, dış politika ve diğer alanlardaki yeni hedefleri ilan edeceğini söyleyen Erdoğan’ın inandırıcılığı, güvenilirliği ve siyasi sermayesi de hızla tükeniyor. Erdoğan, Merkez Bankası Başkanını görevden alırken eş zamanlı olarak Türkiye’yi Kadın hakları, kadına şiddet, taciz, tecavüz, kız çocuklarının küçük yaşta evlendirilmesi, cinsel istismara karşı korumayı öngören İstanbul Sözleşmesi’nden de Türkiye’yi çekti.

Yayınladığı Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’ni Türkiye yönünden ‘feshettiğini’ ilan eden Erdoğan, böylece kongre öncesinde sözleşmeye karşı çıkan siyasal İslamcı, dinci, muhafazakâr kesimlere, tarikat ve cemaatlerin taleplerini yerine getirerek, üç gün sonra açıklayacağı manifestoyla ilgili bu kesimlere mesaj verdi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, iktidarın artık panik halinde olduğunu öne sürerken, para ve kambiyo politikalarında değişime gidileceği yönündeki duyumların belirsizlikleri artıracağını, ekonomide kararların ve yöneticilerin bu kadar kısa sürede ve sıkça değişmesinin olumsuz algıları büyüteceğini söyledi.

Son gelişmeleri Ahval’e yorumlayan Kuşoğlu; ‘Erdoğan iktidarı ne yaptığını bilmez bir halde. Panikle, bilinçsizce hareket etmeye, telaşla her alana saldırmaya başladılar” dedi. Artık Cumhurbaşkanının iki günde bir farklı söylemlerle kamuoyunun karşısında çıktığını kaydeden Kuşoğlu şöyle konuştu:

“Bir kanun sonradan değiştirilebilir ya da yürürlükten kaldırılabilir. Bir atama iptal edilebilir, görevden alma ya da azletme olabilir. Ancak bunların çok sık olmaya başlaması bir iktidarla ilgili olumsuz işaretler. Ne yaptıklarını bilmez haldeler, bu görüntüyü veriyorlar. Merkez Bankası başkanının, para, döviz, faiz politikalarının bu kadar kısa sürede böylesine sıklıkla kökten değiştirilmesinin tahribatı da ağır olur. İktidarın bu kadar zig zag çizmesi, yalpalaması özellikle ekonomi açısından çok tehlikeli. Yeni atanan başkan, merkez Bankası’nın politika araçlarını kararlılıkla sürdüreceğini, PPK toplantı takviminin aynen devam edeceğini söylüyor. Ancak bir yandan da para ve faiz politikasında radikal değişiklik beklentisi yüksek.

Yeni başkanın bu konudaki yaklaşımlarının önceki başkanın tam tersi olduğu vurgulanıyor. Kambiyo rejiminde, dövizde sıkılaştırmaya gidileceği dile getiriliyor. Bunların konuşulması bile riskli ve tehlikeli. Böyle bölük pörçük, parçalı kararlarla piyasalar alt üst edilmemeli. Şimdi piyasalar açıldığında tüm bunların olumsuz yansımalarını göreceğiz. Ağır kayıplar yaşanabilir. Panikle, ne yaptıklarını bilmeksizin, bilinçsizce bir tavır içindeler. Bu telaş hali olumsuz algıları büyütüyor.”

Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Genel Başkan Yardımcısı ve uzun süre Erdoğan başkanlığındaki hükümetlerde Adalet Bakanı olarak görev yapan Sadullah Ergin ise son gelişmeleri Ahval’e değerlendirirken; ‘Sorun Naci, Ahmet, Hüseyin değil. Erdoğan şöyle bakıyor artık, ihanet edenler ve ihanet etme potansiyeli olanlar. Arzu etmediği işleri yapanlar, kendi iradesine uygun hareket etmeyenler kim olursa olsun anında çiziliyor, siliniyor.’ dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan için ne Merkez Bankası başkanının, ne bakanların, ne parti yöneticilerinin hiçbir kıymet-i harbiyesi olmadığını ifade eden Ergin sözlerini şöyle sürdürdü:

Yazının tamamı burada.