ABD Hazine / John Connally: “Dolar bizim paramız ama sizin probleminiz.”

• Türk Lirasının, dolar karşısında değer kaybının yeniden ivmelendiği son haftalarda, Richard Nixon döneminin Hazine Bakanı John Connally’nin efsane sözünün pek çok kişi tarafından dile getirildiğini bugünlerde yeniden duyabilirsiniz.
• Connally, dünya ticaretinin neredeyse üçte ikisinin Amerikan Doları ile yapıldığından hareketle “Dolar bizim paramız ama sizin probleminiz” dese de, amiral gemi FED’in almış olduğu para politikası kararlarının ne kadar da dünyanın geri kalanını etkilediğini artık hepimiz pekala biliyoruz.
• Dönelim tekrar konumuza. Son zamanlarda USDTRY kurunda şiddetlenen yukarı yönlü hareket, doların dışarıda değer kazanmasını bir tezahürü mü,  yoksa TL’nin içeride değer kaybının bir sonucu mu? Gelin bu sorunun cevabını bulabilmemiz için USDTRY kuru ile Doların piyasa kuru olan DXY’nin son 7 aydaki değişimine bakalım.
• TCMB’nin bir önceki Başkanı Ağbal döneminde, USDTRY kuru, yani kabaca 7 ay önce Mart ayında, haftayı 7,20 seviyesinden tamamlamıştı. Bunu bir kenara not edelim. USDTRY kurunun bu sabah 9,37 ile yeni bir rekora imza attığını da not edelim. Bir hafta sonu, resmi gazete haberi ile görevden alınan ve yerine atanan Kavacıoğlu başkanlığında USDTRY kurunun son 7 ayda dolar karşısında %30 değer kaybettiğini sonucuna varabiliriz.
• TCMB’de teknik direktör değişiminin yaşandığı hafta sonu, uluslararası piyasada, DXY 92,8 seviyesinden haftayı tamamlamış. Bu sabah, DXY’nin günü 93,7 seviyesinden kucakladığı düşünülürse, doların kendi içsel değerinde yaşanan değişimin sadece %2,2 değerlenme yönünde olduğunu görüyoruz. Demek ki, TL’de yaşanan adeta ‘erime’, doların küresel piyasalarda değer artışından açık bir şekilde kaynaklanmadığı sonucuna ulaşabiliriz.
• Küresel mali piyasaların göreceli olarak sakin seyrettiği son haftalarda, TL’nin şiddetlenen değer kaybının arkasında, zamansız faiz indirimi ve faiz indirimine sıcak bakmayan PPK üyesi ile Başkan Yardımcılarının görevden alınması sonrasında gözler Perşembe günü sonuçlanacak olağan Ekim ayı PPK toplantısına çevrildi.
• BloombergHT’nin düzenlediği ankete göre, medyan beklenti faizlerin 50 baz puan indirileceği yönünde (bizim beklentimiz 100 baz puan). TL’nin şiddetlenen değer kaybı ve koruma kalkanının daha da zayıflayacağı beklentisi ile, kurumların da peş peşe yılsonu USDTRY kur beklentisini yukarı yönlü revize ettiklerini görüyoruz! Teknik manada, yükseliş isteğinin devam ettiğini ve bir sonraki hedef seviyenin 9,48 olduğunu görüyoruz (bakınız grafik).
• Her ne kadar herkesin gözü döviz kurunda olsa da, yine BloombergHT’nin düzenlediği tüketici güven endeksi, Ekim ayında tarihi düşük seviyelere geriledi. TÜİK anketinde sorulan “geçen 12 aylık döneme göre hanenin mevcut dönemde maddi durumu” başlıklı sorusuna verilen cevaplar son yıllarda  kötüleşmenin devam ettiğini açık bir şekilde göz önüne koyuyor. Rekabetçi kur söylemi ile ihracat konusu gündemde olsa da, hane halkının alım gücünün de erdiği çok açık!
• Kaldı ki, aşağıda detaylandıracağım üzere, enerji fiyatlarının da dünyada el yaktığı bir dönemde, net enerji ithalatçısı olan Türkiye’nin kabaracak enerji faturası, cari açık ve enflasyonlar savaşı sekteye uğratacaktır!
• İçerde konu değişmeyen faiz başlığı olmaya devam ederken, küresel cephede tedarik krizi kapsamında fiyatların tüm dünyada yükselmeye devam ettiğine şahit oluyoruz. Merkez Bankaları fiyatların yükselişi karşısında “geçidir” söylemini tekrar erse de, gözler enerji fiyatları üzerinde olmaya devam ediyor.
• Haftasonu İran petrolü taşıyan bir tankere Aden körfezinde yapılan korsan saldırının yine İran donanmasına ait bir savaş gemisi tarafından engellendiği yönünde haber, Brent cinsi petrolü 86 dolar seviyesindeki hedefimize taşıdı! Teknik manada hedeflediğimiz seviyeye ulaşmamız nedeniyle artık petrol pozisyonlarımızı gözden geçirmenin de zamanının geldiğini düşünüyoruz.
• Hatırlanacağı üzere, sene başı büyük bir ümitle soyunduğumuz gümüş pozisyonumuzdan istediğimiz getiriyi geçen altı aylık zaman diliminde yakalayamamış, Haziran ayında, gümüş pozisyonumuzdan çıkarak enerji piyasasına girmiştik. Şimdi ise, radar menzilimizde havayolu şirketleri bulunuyor.
• Bu hafta bilanço açıklayacak S&P 500 şirketleri arasında Johnson & Johnson, Procter & Gamble, Netflix, United Airlines, American Airlines, IBM, Intel, ve Tesla bulunduğunu not edelim. Özellikle, United Airlines ve American Airlines bilançoları ile yakınen ilgileneceğiz.
• Geride bıraktığımız hafta 22,60 ve 23,20 seviyelerinden yeniden ölçülü miktarda soyunduğumuz gümüş pozisyonumuz da, 50 günlük basit ortalamaların geçtiği 23,25 seviyesinden üzerine yerleşerek yükselmek isteğini ortaya koydu. Altın cephesinde ise, şimdilik teknik manada uzun bir süredir devam eden sıkışmanın yön tayini için kenarda bekliyoruz (bakınız grafik).
• ABD’de Bitcoin vadeli işlem kontratlarına dayalı ETF’nin yarın işleme sunulması bekleniyor. ProShares, Bitcoin Strateji ETF’sine ilişkin ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) güncellenmiş bir izahname sundu. Söz konusu izahnamede, New York borsası Arca endeksinde işlem görecek fonun beklenen başlangıç tarihi olarak 19 Ekim gösterildi. ProShares’in Bitcoin Strategy ETF’sinin “BITO” koduyla işlem göreceği kaydedildi. Gelişmeler karşısında, uzun bir aradan sonra Nisan 2021’de test ettiği 64,900 seviyesinin kıyısına kadar Bitcoin’in ilerlediğini görüyoruz.
• Yeni gün başlangıcında Asya’da hava oldukça güneşli. Hong Kong borsası %1,4 yükselişle başı çekerken, gösterge endeks Tokyo borsası %0,7 yukarıda işlem görüyor. Özellikle, dün gece ABD teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq borsasında yaşanan yükseliş, bu sabah Asya hisselerinde de yaramış.
• Asya’nın güneşli havasının Avrupa seansına da sirayet etmesini bekliyoruz. DXY (ABD doları) bu sabah bir adım geri çekilirken, risksiz faiz ABD 10 yıllıklar da %1,57 seviyesinde ve geçen haftanın %1,63 olan en yükseğinin altında işlem görüyor.
• ABD Doları hafif de olsa zayıflarken, ilk önce faiz artıracak ülke olarak tabelaya yazılan İngiltere’nin para birimi Sterlin bu sabah yükseliş isteği ile güne başlayarak 1,3770 seviyesinden işlem görüyor. İki yükselenin çarpımından elde edilen GBPTRY kuru da (GBPUSD x USDTRY) bu sabah psikolojik 13 seviyesine dayandığını görüyoruz!

iktisatbank.com